Бибиәсма кодача фаҗигасе

Әткәйләр бер гаиләдә 7 ир бала, 2 кыз үскәннәр. Әмма кызларның Миңлекамал исемлесе йөрәк өянәгеннән үлеп киткән Өммәһани апалары гына калган. Аны Мөхәммәтҗан тегүченең бердәнбер улы Хәбибрахманга ярәшкәннәр. Бибиәсма — безнең жиэнинен сеңлесе була инде.

Шул хәтердә калган: Бибиәсма кодача безгә килеп керүгә, картәни самавырына тотына иде. Коры чырасы, күмере күп, чәй күз ачып йомганчы кайнап чыга, тик ул озаклап утырмый иде.

Бервакыт авылга хәбәр таралды: "Тегүче Бибиәсма янып үлгән!" Соңыннан шул ачыкланды, кодачабыз төн авышканчы кешеләргә кием теккән, һәм, әзрәк черем итеп алыйм дип, башын мендәргә терәгән. Уянып китсә, инде яктыра башлаган, ә контора мичләре ягылмаган. Ул бу хәлдән бик курка, эшемнән, бүлмәдән куарлар, дип пошына, һәм эшне тизләтү өчен чи утынга бензин сибә дә, шырпы сыза. Дөп итеп кабынган ут анын чәчләренә, күлмәгенә үрли.
 
Бибиәсма кодача, балалары белән, кечкенә бүлмәдә яши иде. Җәмлихан, Барый, Хәлим абыйлар мәктәптә укыйлар, Мәврүрә кечкенәрәк иде. (Җәя эчендә булса да әйтим: Хәлим Бөек Ватан сугышыңда, Карелия фронтында һәлак булды. Мәврүрә, әтисен кулга алганда, авыруга сабыша, шул сырхау аны вакытсыз үлемгә илтте.) Заманында безгә бу хакта ләммим сөйләмәделәр. Дөреслекне мин соңрак, университет бетергәч кенә белдем. Ул болай: гади авыл крестьяны Әхмәдинең улы Әбүхәким бик тырыш кеше була. Көн-төн эшләп, бераз акча туплый, башкортлардан жир сатып ала, авыл уртасына зур гына, өй салып куя. Шул өй аркасында нинди бәлаләргә тарыйсын белсә, Әбүхәким бәлки мунчада гына торыр иде дә бит. Язмышы шулай булгандыр, күрәсең. Беренче хатыны үлгәч, Бибиәсманы алган. Беренчесеннән балалар күп калган, яшь хатын да сабыйлар арттырган. Матур гына яши башлаганнар. Бераздан миллионнарнын бәхетсезлегенә, колхоз төзи башлаганнар. Бу “бәхет бакчасына” ин элек батраклар кергән, чөнки аларга "аз гына эшләп, май эчендә йөзәргә” вәгъдә иткәннәр. “Кулакларның безнең белән бер сукмактан йөрүенә юл куймыйбыз", — дип кычкырганнар элекке комбед әгъзалары. “Кулакларны авылдан озату” разнарядкасы килгәч, тагын да канат жәйгәннәр. Щуларнын берсе: “Әгәр Әбүхәкиме оэатмасагыз, батрак башым белән үзем теләп Себергә китәм", — дип куркыткан. Башта Әбүхәким Архангельск ягында “хезмәт тәрбиясе” алган. Бик яхшы эшләвең, гаиләсе зур икәнен исәпләп, аны азат иткәннәр. Әмма өендә берничә тәүлек кенә булырга өлгереп кала, төнлә “кара козгын” алып китә. Тиздән “халык дошманы” Әбүхәким Әхмадиевны Уфа төрмәсенең базында аталар.