Татар эстрадасының илһам чыганагы кайда: клип, образ, җырлардагы кабатлау очраклары

Клиплар

Салават Миңнеханов: Ул эффектларны Artik&Asti уйлап чыгармаган, ә татар эстрадасында без беренче! 

Кабатланган клиплар ятьмәсенә беренче булып Салават һәм Гүзәлем Миңңехановлар эләкте. Үзенчәлекле клиплары белән дан тоткан бу пар күптән түгел «Сиңа гына» исемле җырга төшерелгән иҗат җимешен тәкъдим итте. Башка клипларындагы кебек Миңнехановлар тракторда да йөрмиләр, кар да көрәмиләр, камыр да басмыйлар. Һәм, гомумән, алар авылда түгел. Яңа клипта Салават һәм Гүзәлем студиядә җырлыйлар һәм бииләр генә. Ә аларның җырлаганы һәм биегәне төрле төстәге утлар һәм махсус эффектлар белән яктыртыла. Кыскасы, клип замана технологияләрен кулланып төшерелгән. «Сиңа гына» клибы тамашачыларны да битараф калдырмады. Салаватның Instagram битендә: «Клип супер! Сездәге энергия чиксез!», «Клип 100% әйбәт! Сез − уникаль!», «Һәрвакыттагыча югары дәрәҗәдә! Молодцы!», − дигән фикерләрне күреп була.

Тик бу фикерләрне язучылар нәкъ шундый клипның рус эстрадасыннан Artik һәм Asti дуэтыныкы да бар икәнен белмиләр, ахрысы. Artik һәм Astiның «Неделимы» җырына төшерелгән клибы Миңнехановларныкын хәтерләтә. Әллә киресенчә Миңнехановларныкы Artik һәм Astiныкынмы? Әлеге сорауга ачыклык кертү өчен Салават Миңнехановның үзенә шалтыраттык. «Клипны тиз һәм җиңел генә төшерәбез дип уйлаган идек, киресенчә килеп чыкты. Игътибар итсәгез, клипта арткы фонга бер төс, ә безнең биткә икенче төс яктырта. Менә шуларны көйләү авыр булды. Әле ул төсләрнең экранда да яхшы күренүе кирәк бит. Шуның өчен клипны Татарстанда берәү генә булган махсус камерага төшердек. Монтаж да озак барды. Сюжет булмагач, клипны монтажлау авыррак», − дип сөйләде безгә үзенә генә түгел, ә башка татар җырчыларына да клиплар төшерүче Салават Миңнеханов.

Клипның Artik һәм Astiның клибына охшаган булуын әйткәч, Салават күп клипларның бер-берсенә охшавын белдерде һәм идеянең урланган булуын кире какты. «Әйе, клиплар охшаган. Күп клиплар бер-берсенә охшый бит инде. Artik һәм Asti да клипларында шул эффектларны кулланган, без дә. Ул эффектларны бит алар уйлап чыгармаган. Мондый клипны хәзер бөтен дөнья төшерә. Ә без татар эстрадасында беренче», − диде ул.

Әйе, клиплардагы бию хәрәкәтләрен, ике парның да бер-берсенә карап җырлавын аерым кадр итеп күрсәтүне, ике клипта да төп игътибарның гүзәл-затларга бирелүен санамаганда, Салаватның сүзләре белән килешеп була.

"Звери" чаба, 

"Звери" чаба дип Рифат чаба

Чиратта Рифат Зариповның «Үземнеке бөтенләйгә» җырына төшерелгән клибы. Охшаган клипларның булырга мөмкин икәнлеген аңладык инде, безгә моны Салават Миңнеханов та әйтте. Тик бу очрактагы кебек үк була аламы икән?

«Үземнеке бөтенләйгә» клибында өч кыз клубта ял итеп утыра. Шулчак алар янына Рифат килә дә, кызларның берсен биергә чакыра. Тик кыз биергә чыкмый, ә җиләк сорый. Рифат төнге шәһәр буйлап җиләк эзләп чыгып китә һәм, әлбәттә инде, җиләк табып алып килә. Шуннан соң ике йөрәк арасында мәхәббәт кабына... Шәп сюжет, шулай бит?

Тик, кызганычка каршы, аны да безнекеләр уйлап тапмаган шул. Нәкъ шушындый сюжетлы клип рус эстрадасыннан «Звери» төркеменеке бар.

Мәсьәләгә ачыклык кертергә теләп, Рифат Зариповның администраторына шалтыраттык. Ул безгә башта Рифат белән сөйләшәчәген, аннан соң гына җырчының контактларын бирәчәген әйтте. Әмма безгә контактларны бирмәделәр. Күрәсең, җырчының әйтер сүзе юк.

Айгөл Рәхимова: Урладым, әмма үзләштермәдем

Ятьмәбездәге өченче клип Айгөл Рәхимованыкы. Җырчының «Син янымда булганда» җырына төшерелгән клибы рус эстрадасыннан Ани Лоракның «Обними меня сильней» клибына «охшаган». Гомумән, Айгөлнең иҗатын да, сәхнә образларын да еш кына рус эстрадасының шушы җырчысыныкына охшаталар. Сценарий буенча, ике клипта да вакыйгалар бию залында бара. Ике җырчы да клипларда үзләрен уйныйлар. Имеш, бию залында концертка әзерлек бара һәм репетиция вакытында ике җырчы да биюче егет белән мәхәббәт «куерта».

Айгөлгә «Татарстанның иң кыю җырчысы» дигән мактаулы исем бирергә булыр иде. Чөнки аңа үз соравыбызны биргәч, ул аптырап калмады, дөресен әйтте. «Әйе, клипның ниндидер урыннарын Ани Лоракныкыннан «урладым». Ләкин төп идея − үземнеке. Күп кеше белә: мин − Ани Лоракның фанаты һәм шуңа күрә аныкы кебек клип төшерү дөрес булмас иде. Икенчедән, мин кечкенәдән бию белән шөгыльләндем һәм бию белән бәйле сюжетлы клипны күптән төшерәсем килә иде. Өченчедән, мин − җырчы һәм тормышымда клиптагы кебек репетицияләр еш була. Шуңа күрә, уйлап карасаң, клип идеясе тормыштан алынган дияргә була», − диде ул. 

Җырчыдан клипны тамашачыларның ничек кабул итүе турында да сорадык. «Безнең максат: җәйге, җиңел клип төшерү иде. Аны караганда кеше нәрсәдер уйламасын, ә ял итсен дип теләдек. Мин, гомумән, һәрвакыт җиңеллек өчен. Хәзер Европада да, рус эстрадасында да җиңел клиплар төшерәләр. Тик безнең халык әлегә андый клипларны аңламый. Дөресен генә әйткәндә, интернетта комментарийларны укымыйм. Әмма миңа әйттеләр: клип күп тамашачыга ошамаган», − дип җавап бирде Айгөл Рәхимова.

Салават Фәтхетдиновның идеясе Ризат&Зинира башкаруында

Татар җырчыларының клип идеяләрен бер-берсеннән алган очраклар да бар. Ризат һәм Зинира Рамазановларның күптән түгел чыккан «Син икән ул» клибын күпләр Салават Фәтхетдиновның «Юк, юк» җырына төшерелгән клибына охшатты. Ике клипта да яшь пар башта бәхетле була. Аннары ике клипта да кыз юл халәкәтенә очрап, коляскага кала, егет белән араларны өзәргә тели. Бердәнбер аерма клипларның азагында гына: Салаватныкында егет кыз белән калса, Рамазановларныкында ул китеп бара һәм башкага өйләнә.

«Безнең күп клипларыбыз су буенда яки болында күңелле җырга төшерелгән иде. Үзебезне яңа яктан ачу өчен бераз моңсурак җыр яздырырга булдык. «Син икән ул» җырын яздыргач, бик күп яхшы фикерләр ишетелде. Шуңа күрә бу җырга клип та кирәклеген аңладык. Клипны Сабада ике көн төшердек. Чыгымлы булса да, ул үзен аклады»,  ̶  дип сөйләде Ризат Рамазанов.

Клипның Салават Фәтхетдиновныкы белән охшаш булуын ул таныды, әмма идеянең аннан алынмавын белдерде. «Җыр моңсу булгач, сюжетны да шундый итәргә булдык. Сюжетны клипны төшергән егетләр һәм Зинира белән уйлап таптык. Күп кеше кызны инвалид коляскасында күрүгә, Салават абыйның клибын күз алдына китерә. Әмма клиплар төрле. Салават абыйныкында пар бергә кала, ә безнекендә кыз егетнең аның белән бәхетле булмаячагын аңлый һәм аны җибәрә. Безнең төп идея хатын-кызның көчлелеген күрсәтү иде»,  ̶  диде Ризат Рамазанов.

Образлар

Әнвәр Нургалиев - Стас Михайлов?

Кабатлау очракларын татар җырчыларының сәхнәдәге образларыннан да табып була. Бу исемлекне «Соң дисеңме икән» дип җырлый-җырлый күптән түгел генә татар эстрадасын яулаган Әнвәр Нургалиев ачып җибәрә. Күпләр җырчыны «татарның Стас Михайловы» дип атый. Чыннан да, Әнвәр Нургалиевның тавышы да, иҗаты да, кайбер сәхнә образлары да Стас Михайловныкы белән охшаш. Мәсәлән, апрель аенда узган TMTV   телеканалы премияләрен тапшыру тантанасында Әнвәр сәхнәгә сары костюм киеп чыккан иде. Нәкъ шундый образда Стас Михайлов та чыгыш ясый.

«Стас Михайловның иҗатын хөрмәт итәм. Ә аның образларының миңа кайберләре генә ошый. Ул образларны бик теләп үземә дә алыр идем, тик бездә мөмкинлекләр чамалы. Сары костюмга килгәндә, бу хәл очраклы рәвештә килеп чыкты. Ул костюмны киюемне дәвам итәм. Стасныкы шундый дип кенә костюмны салмыйм. Без андый череп баеганнардан түгел. Мине Стас Михайлов белән чагыштыруларының төп сәбәбе киемдә түгел, ә иҗатларыбызның тематикасы бер булуында дип уйлыйм. Икебез дә мәхәббәт һәм хатын-кыз турында җырлыйбыз бит», − диде Әнвәр үзе бу уңайдан.

Лилия Хәйруллина - Елена Темникова?

Популяр җырчы Лилия Хәйруллина соңгы арада чыгышларын яңа образда ясый башлады. Лилия хәзер сәхнәгә түфли һәм күлмәк киеп түгел, ә кроссовки һәм чалбардан чыга. Күпләр җырчының яңа образын рус эстрадасыннан Елена Темникованыкына охшата. Үз Instagram аккаунтына керткән видеолары астында да Лилияне кабатлауда гаепләп язылган фикерләр бар. Чыннан да, җырчыларның киенү рәвешләрендә дә, сәхнәдә үз-үзләрен тотышларында да уртак яклар шактый.

«Минем яңа образымны ирекле яшьләр стиле дип атап була. Рус һәм чит ил эстрадасында мондый стиль күптәннән булып, нормаль кабул ителсә, татарда ул моңарчы юк иде. Шуңа күрә күпләр яңа образымны аңламый. Мине Елена Темниковадан күчерә, дип тә сөйлиләр. Иҗатым − минем чагылышым. Тормышта нинди булсам, сәхнәдә дә шундый буласым килә. Даими эшли торган үз стилистым бар. Образларны аның белән бергә уйлыйбыз. Шуңа күрә яңа образны кемгәдер охшарга тырышу, кабатлау дип атамас идем», − диде Лилия Хәйруллина үзе.

Җырлар

Илһам Шакиров - «The Doors»?

Кабатлау күренешләрен очракларын җырларда да таптык. Бу күренеш безнең эстрадада электән үк килә икән инде. Кечкенә генә кисәтү: җырларны без кемнедер гаепләү максатыннан җыймадык.

Илһам Шакировның «Идел буе каеннары» дигән җырын һәр татар беләдер. Бу җырның көенең авторы  ̶  Илһам Шакиров үзе. Тик менә хикмәт: инглизләрнең «The Doors» төркеменең дә нәкъ шундый көйгә «Hello, I love you» исемле җыры бар. Әллә Илһам ага бу көйне инглизләрдән, әллә инглизләр Илһам агадан алган? Монысы безгә караңгы...

Венера Ганиева&«Эссе» - «Gorky Park»?

Венера Ганиеваның һәм хәзерге көндә инде таркалган «Эссе» төркеменең «Кемнәр килә, кемнәр китә» дип аталган уртак дуэтлары бар. Бу җырның көен шулай ук «Gorky Park» төркеменең «Bang» җырында ишетеп була.

Гүзәл Уразова - Babi Minune?

Гүзәл Уразованың ВКонтактедагы официаль төркеменә сорау юллагач, «Өзмә өметем» җырының көй авторы Гөлнара Сабирова дип җавап бирделәр. Тик ни өчендер румын җырчысы Babi Minune да үзенең «Iubirea Noastra» җырын нәкъ шул көйгә җырлый. Күрәсең, композитор бу көен ике җырчыга да биргән...

Татар эстрадасының илһам чыганагы кайда икәнен без белдек, ахыры. Сез ничек уйлыйсыз: безнең җырчылар идеяләрне кайдан ала?

Автор: Илгиз ШӘКҮРОВ