Хәния ФӘРХИ: «Габделхәй белән танышканда, минем күз төбем күгәргән, оегым ертылган иде...»
“Нихәл, кызый?” газетасында 2015 елда дусты Илсөя Бәдретдинованың Хәния ФӘРХИ белән әңгәмәсе басылып чыккан иде. Әлеге әңгәмәне үзгәртмичә сезгә тәкъдим итәбез.
Күптән түгел бер концерт вакытында Хәния ханым Фәрхи белән сөйләшеп утырдык. Аның бик озак еллар сәхнә тотканын язып тору кирәк тә, кызык та түгелдер дип уйлыйм. Ул чынлап та зур исемле җырчы һәм аны белмәгән татар юктыр. Шуның өстенә Хәния апа бик тыйнак, ачык йөзле, олысы белән дә, кечесе белән дә теләсә кайсы темага рәхәтләнеп сөйләшә торган «тәмле» кеше. Һәрвакыт матур киенгән, бизәнгән, безнең якта әйтелә торган сүз белән языйм әле... породалы хатын. Аннан, Хәния апаны тормыш иптәше Габделхәй абыйсыз күз алдына китерә алмыйм мин. Алар гел бергә. Менә шул хакта сөйләштек тә инде.
– Хәния апа, Габделхәй абый белән танышканыгыз исегездәме?
– Истә булмыйча. Мин ул вакытта аерылган хатын. Кызым Алия белән икәү фатир «снимать итеп» яшибез. Ялгызлык вакытлары... Күршедә бик матур бер гаилә – Рәис белән Галия яши. Аларның кызлары минем Алия белән бер яшьләрдә, дуслашып йөриләр иде. Кызганычка, алар мәрхүм инде. Алар безне таныштырдылар, туйда шаһитлар булдылар. Гомерләре генә кыска булды. Менә шул Рәиснең абый белән кайчандыр минем Габделхәй күрше булып яшәгәннәр. Габделхәй шулай ук аерылган. Монголиядә эшләп кайткан, бер ел ялгыз...
Минем Казанда Камал театры бинасында гөрләп концерт узды. Өй тулы чәчәкләр, бүләкләр... Алиям ул вакытта Башкортстанда әти-әнидә кунакта. Концерт беткәч, күңелдә ниндидер тынлык, хәтта бушлык калды дияр идем. Әле хәзер генә шыгрым тулы залга эшләп кайтып, күпме фотога төшеп, автографлар таратып кайттым да... өй уртасында берьялгызым утырып торам. Күңелдәгене аңлатып бетереп булмый. Ялгыз хатын... Шуннан гармунымны алдым да әкрен генә җырлый башладым. Бермәлне ишек шакыйлар... Ачсам, күршеләрем Рәис белән Галия тора. Кулларында – шампан шәрабы. Алар эчә торган гаилә түгел, бу болай гына – буш кул белән кермик дип алынган нәрсә.
«Мөмкинме?» – ди Рәис. Мин инде курыктым, күрәсең, мин әйтәм, шаулаганмындыр. «Хәния, бигрәк моңсу утырасың, күңел түзмәде, ачуланма инде, синең белән сөйләшергә кердек. Безнең Чаллыда бик яхшы бер дустыбыз бар. Әйдә әле, таныштырыйк үзеңне, ә», – ди.
Бу җәй көне... Сабантуй вакытлары, 24 июнь. Хәтта көнен дә хәтерлим. Соң, мин әйтәм, белмим, әйдә, карап карыйк, дим. «Исеме Габделхәй», – ди. Мин рәхәтләнеп көлдем башта. Исеме борынгырак бит. Күз алдыма олы, симез ир-атны китердем.
Сабантуйга дип бер иптәш кызым да килде. Дөресрәге, Габделхәй килгәндә, үзем генә булмыйм әле дип чакырдым мин аны. Карбызлар алдык, шампан шәрабы... Көтәбез... Карбызны да кисмәдек, шампан шәрабын да ачмадык. Әллә килә, әллә юк, Габделхәйгә әрәм итеп ачып тормыйк әле, дидек. Ә юк...Нәкъ сөйләшкән вакытка килде бу. Үзе генә түгел. Ишектән килеп кереп: «Мин Габделхәй», – диде дә телсез калдым. Озын, матур, мыеклы, ул гәүдә... Ул киемнәре.
– Чәчкә күтәреп, әйеме? Берәр нәрсә алып килгәнме соң?
– Кара әле, син әйтмәсәң, һич уйлаганым юк иде... Бернәрсә дә алып килмәде кебек. Хәзер иң кызыгын сөйлим. Пермьда «Барда җыены» дигән җыен оештыралар. Күп еллар бара торган дәрәҗәле чара. Шунда барган идем. Концерттан соң кунакханәгә урнаштырдылар. Иске кунакханә, ишекләре пружиналы. Минем алдан берәү керде... Мин шуның артыннан елмаеп кереп бара идем, теге ишек ычкынып китеп китереп бәрде күз төбемә. Каш ярылды, күз кызарып чыкты. Менә Габделхәй белән танышканда, теге Казан концертларында зәңгәрләнгән күз төбенең яшелләнеп бара торган вакыты. Гомер онытмыйм, бик уңайсыз булды.
Киттек Сабантуйга. Машинаны мәйданга кертмиләр, костюмнарны күтәреп җәяү чабабыз. Ул вакыттагы капрон оекларны әйтер идем инде. Нәрсәгәдер эләкте дә ертылды да китте. Күз алдына китерәсеңме... күлмәкләремне күтәргән Габделхәй һәм мин – дуслары мактаган җырчы Хәния Фәрхи, күз төбемдә синяк, оегым ертык... Мин әйтәм: «Габделхәй, миңа оек кирәк, сәхнәгә чыга алмыйм», – дим. Шулай итеп, бер сәгать кенә таныш Габделхәй күз белән генә размерымны карап, миңа оек табып алып килде.
– Сез аңа тиз ияләштегезме?
– Мин, гомумән, бөтен тормышымны үзем корган кеше. Беркемгә дә минем белән командовать итәргә юл куймадым...
Илсөя Бәдретдинова.
«Нихәл, кызый?», 2015
дәвамы: http://shahrikazan.com/news/yazmalar/khniya-frkhi-gabdelkhy-beln-tanyshkanda-minem-kz-tbem-kgrgn-oegym-ertylgan-ide
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
- Хәния Фәрхи соңгы интервьюсы
- Хәния Фәрхинең кызы Алия "Истә калсын!" концертында: “Авыр минутларда таяныч булганыгыз өчен рәхмәт!”
- Хәния Фәрхинең кызы Алсу: "Әни кире кайткан дип төш күрдем"
- Җырчы Нюша туйда иренә багышлап Хәния Фәрхинең кайсы җырын җырлаган? (видео)
- Хәния Фәрхинең кызы Алия: Үземнең дә балачак хатирәләрем Мәскәү белән бәйле
-
Дус кызымның ире икенче хатын алган Дус кызыма шулчак әллә нәрсә булды, мышык-мышык елап җибәрде, керфекләренә яккан тушь җебеп, алсу бите буйлап акты. Мин Гөлчәчәкне тынычландырырдай кирәкле сүзләр таба алмадым, ни өчен сорау биргәнемә дә үкендем...
-
Хата Тормышта бер генә кеше дә хаталардан хали түгел. Без ясаган хаталар бер-берсеннән зурлыгы йә кечкенәлеге белән генә аерыладыр. Кечкенәләре шунда ук онытыладыр. Ә зурраклары, язмышыңны башка сукмактан алып кереп киткәннәре... Алары башка шул. Алары сине гомер буе озата бара...
-
Елама, Сәрвиназ! (хикәя)
-
Ләкләкләр Яз җиткән саен ләкләкләр кайтуын өзелеп көтә башлыйм. Бу кошлар кайткач җиһанга яңа тормыш иңә кебек. Мин өчен бик кадерле алар. Аларга кагылышлы үз тарихым бар.
-
Бәхетемне сакламадым Һәр хатын-кызның үз тормыш тарихы, үз ялгышлары, үз үкенечләре. Әмма минем кебек беркатлылыгы аркасында үз бәхетен җимергән хатыннар бар микән ул?!
-
24 март 2023 - 14:07Без имениБай ирлэрнен ботен байлыгын балаларына яздырасы иде ул, бер тиенсез ир белэн икенче яшь хатыны яшэргэ телэр идеме икэн?Дус кызымның ире икенче хатын алган
-
26 март 2023 - 07:29Без имениӘлбиттә ирҙән айырылған ҡатын менән иреңде бер өйҙә ҡалдырып китеү ялғышлыҡ. Тик ирҙе өйҙә бикләп ултыртып, кешегә күрһәтмәй йәшәп булмай. Йөрәгендә тоғролоҡ булмаған кеше барыбер хыянат итер ине иртәгәме һуңмы.Бәхетемне сакламадым
-
27 март 2023 - 07:59Без имениИс китмәле хикәя бала чакка кайтып килгәндәй булдым рәхмәт авторга.Кунак мунчасы
-
23 март 2023 - 11:56Без имениБашта ул үзе генә булганда аңа игътибар күп булган, аннан сез кияүгә чыккансыз, игътибар кими төшкән, бала туган, тагын ныграк кимегән, аңа гына карап тору беткән. Ул бала гына икәнен онытып җибәргәнсез. Сезгә ул инде зур, үчтекиләргә кирәк түгел дип саный башлагансыз. Ә ул балада әкренләп әнә шул көнләшү дә, үпкәләү дә, үртәлү дә барлыкка килгән. Белмим, бу хәлне төзәтә алырсызмы.Ничек дуслаштырыйм?
-
22 март 2023 - 10:47Без имени«Улымны узем генэ устердем» дигэн суздэн сон ук барысы да анлашылды. Киленне яратмавыгыз хэр суздэн «кычкырып» тора. Вот и гаеп эзлисезОныгым минеке түгел...
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.