Әйе-әйе, дөрес укыдыгыз. Август аенда да бакчага әле нәрсәләрдер чәчәргә һәм аларның уңышын җыярга мөмкин.
Июль ахыры – август башында суган-сарымсак түтәлләре бушап кала. Кайбер бакчачылар бу түтәлләргә берни дә чәчмичә, җир инде ял итсен, диләр. Бу – ялгыш фикер. Табигатьтә ачык туфрак юк, аны гел нәрсә дә булса каплаган. Җил һәм яңгыр, җете кояш ачык туфракның коррозиясенә китерә, андагы микроорганизмнарны юкка чыгара. Буш түтәлдә бик тиз баш калкыткан чүп үләннәре андагы барлык туклыклы матдәләрне үзенә суыра.
Туфракны капларга кирәк. Монда ике төрле вариант бар: бушаган түтәлгә нәрсә дә булса чәчү, ачык туфракны чабылган печән яки салам белән каплап кую.
Без исә беренче вариантны сайларга тәкъдим итәбез. Ник дисәгез, августта да күп кенә яшелчәләрне чәчәргә әле соң түгел.
Шпинатны май аенда чәчеп, мул уңыш алып булмый – җәй эссесендә ул бик тиз картая. Ә менә август аенда чәчкән шпинат сезне кар ятканчыга кадәр кинәндерәчәк. Хәзер инде көннәр кыскара, төннәр салкынча, димәк, ул тиз генә картаймый. Аннары, көзге кырауларга да бирешми. Салкынча һавада үскән шпинат күпкә сусылрак, тәмлерәк тә була. Ул бик талымсыз. Орлыклары эре булганга, чәчүе бик җайлы. Иң мөһиме – орлык араларын иркенрәк калдырып чәчегез. Болай эшләсәгез, һәр төп киңәеп үсәчәк, сез аны төбе белән генә дә йолкып ала аласыз.
Укропны җәй дәвамында берничә тапкыр чәчеп үстерергә була. Чүп үләне кебек кенә үссә дә, туклыклы һәм көпшәк туфракны ярата. Төннәрнең инде салкынча торуы да куркыныч түгел аңа. Ул җиңелчә кырауларга да түзә. Август аенда чәчкән укропның өстенлеге – сезнең табыныгызда гел яшел укроп булачак, һәм ул тиз генә орлык сабагы чыгармаячак.
Болар икесе дә салкыннан курыкмый. Аларны кышка да чәчеп калдыра аласыз, язын иртәрәк ашый башларсыз. Шулай да көз чәчәр өчен петрушканың тамыразык булган сортын чәчү отышлырак. Быел тамыразыгы үсеп өлгермәс, ләкин язын ул җир кардан ачылу белән яшәреп, үсеп чыгачак, югыйсә яз көне чәчкәне бик озак тишелә бит аның.
Җәй көне салатларның әллә ни кадере юк, чөнки ул эсседә бик тиз орлыкка китә. Аннары, җәен башка төрле яшелчәләр дә күп. Ә менә көз көне салат бик рәхәтләнеп ашала. Ул салкынча һаваны ярата, салкында тиз генә картаймый, сусыллыгын югалтмый һәм әче тәме булмый.
Руккола белән горчица да эсседә начар үсә торган үләннәр. Җәй көне аларны кара борча басып алып, үсәргә бирми, эсседән тиз картаялар. Дөрес, әле август аенда да кара борча активлыгын югалтмаган була, шуңа күрә руккола һәм горчица орлыгы чәчкән түтәлләрне юка изоспан белән яхшылап капларга туры киләчәк.
Суганнар инде йолкынган, әгәр бакчада күпьеллык суганнарыгыз булмаса, яшел кыякка берне дә табармын димә. Ашка турарга гел яшел суган булсын дисәгез, утырту суганының эрерәкләрен августта да җиргә төртеп чыгыгыз әле. Көзгә кадәр табыныгызда яшел суган кыягы булачак. Ләкин быелгы суганны утыртып, ул тишелмәячәк, моның өчен былтыргысы кирәк.
Болар икесе дә кыска көн үсемлекләре. Аларны йә иртә язда, йә көзгә таба гына үстереп була. Август аенда чәчсәгез, бер ай эчендә алар әле үсеп өлгерәчәк. Шулай да тиз өлгерешле һәм эссегә чыдам сортларын карагыз, чөнки августта әле барыбер көннәр эссе тора. Әлбәттә инде, борчадан да сакларга туры киләчәк.
Тиз өлгерешле борчакны августта да чәчәргә була. Ул да кырауларга бирешми, салкынга чыдам. Тишелешен тизләтү өчен, борчакларны башта шыттырсаң яхшы. Орлык сайлаганда, борчакның ончыл чык (мучнистая роса) авыруына чыдам булганын карагыз.
Бөтнек – күпьеллык үсемлек. Сез аның орлыкларын августта чәчсәгез, ул тишелеп чыгып, тамыр ныгытып калырга өлгерәчәк. Ә киләсе елга инде рәхәтләнеп бөтнеген җыярга була. Бөтнекнең тамырлары җир өстеннән генә бара, шуңа күрә кышка каплап калдырырга гына онытмагыз. Карсыз салкын кыш килсә, ул өшергә мөмкин.
Август аенда бик рәхәтләнеп люпин, дельфиниум, кыңгырау, мальва, канәфер, миләүшә чәчәкләренең орлыкларын чәчә аласыз. Быел алар чәчәк атмаячак, билгеле. Аның каравы, киләсе язда аларны рассадага чәчеп мәшәкатьләнәсегез булмас. Яз җитеп, алар бераз үсеп китүгә, даими үсә торган урыннарына күчереп утыртырсыз. Ләкин көздән чәчәр өчен артык кыйммәт булмаган сортларын карагыз. Кыйммәтле сортларны шулай да рассадага чәчү отышлырак.
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Комментарий юк