Тукай музеен төзекләндерүчеләр тарихи ядкарьләр тапкан

“Шамил йорты”, хәзерге вакытта Г.Тукайның әдәби музее капка баганалары астында бер гасырдан артык яткан ат дагалары табылган. Бу хакта “Татар-информ” мәгълүмат агентлыгына Г.Тукайның әдәби музее мөдире, филология фәннәре кандидаты Гүзәл Төхвәтова әйтте.
“Ремонт эшләре вакытында бинада элеккеге кайчылар, пыяла савытлар, чынаяк ватыклары һәм борынгы үзенчәлекле кадаклар чыкты, – ди Гүзәл Төхвәтова. – Иң кызыклысы урамдагы капка баганалары астында ике якта да ат дагалары табылды. Яңа экспозициядә “Шамил йорты”нда табылган бу тарихи байлык та урын алачак. Шулай ук, тагын бер сөенечле яңалыгыбыз бар. Казанда булмаган, Петербургта гына сакланып калган Г.Тукайның “Сабитның укырга өйрәнү” китабы электрон вариантта бүгенге көндә музейга кайтартылды. Бу тарихи ядкарь Г.Тукай музеенда эшли башлаячак “Тукай үзәге” ндә урнашачак. Әлеге басма бик матур, үзенчәлекле, төсле рәсемнәр белән бизәлгән. Тукайның бу китабын үз музеебызда, ягъни “Тукай үзәге”нә урнаштыра алуыбыз белән горурланабыз. Үзәк урнашкан бүлмәдә электрон өстәлләр куела, анда Габдулла Тукай турында мөмкин кадәр күбрәк мәгълүмат туплап бирергә тырышачакбыз. Тукай үзе исән вакытта нәшер ителгән китапларының электрон вариантын да тәкъдим итәчәкбез. “Тукай үзәге”нә язучылар, укытучылар шагыйрьнең төрле китапларын алып килә. Әлеге китаплар белән якын киләчәктә музейга килгән тамашачылар да таныша, куллана алачак. Китапны кулга алганда, ни рәвешле, кем тарафыннан бирелгәнлеге хакында да мәгълүмат биреләчәк. Гомумән музей бинасы тулысынча яңартылып килә. Монда без музей хезмәткәрләренә дә Тукайның иҗатын, аның шәхесенә нисбәтле фактларны туплап күрсәтү өчен зур җирлек тудырыла. Шагыйрьне һәр яктан ачу өчен материаллар тагы да күбрәк булачак. Эшчәнлегебез дә киңрәк масштабта алып барылыр, дип өметләнәбез”.
Г.Тукай музеен төзекләндерү эшләренә заказ бирүче – “ТР Баш инвестицион-төзелеш идарәсе” дәүләт казна учреждениесе. Архитектор-рестовраторы Лилияна Иванова. Проектны "Татинвестгражданпроект" оешмасы төзегән.Г.Тукай музееның яңартылган бинасы быел декабрь азагына музейчылар карамагына тапшырылачак.
Ремонт в музее Тукая
Белешмә өчен: Габдулла Тукайның әдәби музее Иске Татар бистәсендәге “Шамил йорты”нда урнашкан. Заманында беренче гильдия сәүдәгәр Ибраһим Аппаков йорты булган. 1884 елда Ибраһим Аппаков Бибимәрьямбану исемле кызын Кавказда милли-азатлык көрәшен җитәкләгән атаклы Шамилнең уртанчы улы, отставкадагы генерал-майор Мөхәммәтшәфигә кияүгә бирә. 1904 елда ире Мөхәммәтшәфинең вафатыннан соң, Бибимәрьямбану йортны сәүдәгәр Вәлиулла Ибраһимовка сатып, балалары белән Петербургка күченә. Танылган кондитер Вәлиулла Ибраһимов “Шамил йорты”нда да кәнфит җитештерү эшен оештырып җибәрә.
Соңрак чорларда йорт төрле максатларда файдаланыла. Музей ачылганчыга кадәр биредә коммуналь фатирларда утызга якын гаилә яшәве мәгълүм.
1984 елда “Шамил йорты”н Габдулла Тукайның әдәби музее карамагына тапшыралар. Ә тагын ике елдан, шагыйрьнең тууына 100 ел тулган елны, музей ишекләрен ача.
Тукайның “Шамил йорты”нда булу-булмавы турында төгәл генә мәгълүматлар юк. Тарихчы Булат Солтанбәковның әйтүенә караганда, 1890 еллар уртасында Мөхәммәтшәфи янына аның беренче хатыныннан туган улы Мөхәммәтзаһит килә торган булган. Зыялы, мәгърифәтле бу егет тиз арада татар яшьләренең мәхәббәтен яулаган. Беренчеләрдән булып мөселман хәйрия җәмгыяте, татар телендә спектакльләр куюны оештырган. Шул елларда “Шамил йорты”нда алдынгы карашлы татар яшьләре җыелуы, алар арасында Тукайның да булуы ихтимал.
чыганак: http://tatar-inform.tatar/news/2017/11/28/153266/
“Ремонт эшләре вакытында бинада элеккеге кайчылар, пыяла савытлар, чынаяк ватыклары һәм борынгы үзенчәлекле кадаклар чыкты, – ди Гүзәл Төхвәтова. – Иң кызыклысы урамдагы капка баганалары астында ике якта да ат дагалары табылды. Яңа экспозициядә “Шамил йорты”нда табылган бу тарихи байлык та урын алачак. Шулай ук, тагын бер сөенечле яңалыгыбыз бар. Казанда булмаган, Петербургта гына сакланып калган Г.Тукайның “Сабитның укырга өйрәнү” китабы электрон вариантта бүгенге көндә музейга кайтартылды. Бу тарихи ядкарь Г.Тукай музеенда эшли башлаячак “Тукай үзәге” ндә урнашачак. Әлеге басма бик матур, үзенчәлекле, төсле рәсемнәр белән бизәлгән. Тукайның бу китабын үз музеебызда, ягъни “Тукай үзәге”нә урнаштыра алуыбыз белән горурланабыз. Үзәк урнашкан бүлмәдә электрон өстәлләр куела, анда Габдулла Тукай турында мөмкин кадәр күбрәк мәгълүмат туплап бирергә тырышачакбыз. Тукай үзе исән вакытта нәшер ителгән китапларының электрон вариантын да тәкъдим итәчәкбез. “Тукай үзәге”нә язучылар, укытучылар шагыйрьнең төрле китапларын алып килә. Әлеге китаплар белән якын киләчәктә музейга килгән тамашачылар да таныша, куллана алачак. Китапны кулга алганда, ни рәвешле, кем тарафыннан бирелгәнлеге хакында да мәгълүмат биреләчәк. Гомумән музей бинасы тулысынча яңартылып килә. Монда без музей хезмәткәрләренә дә Тукайның иҗатын, аның шәхесенә нисбәтле фактларны туплап күрсәтү өчен зур җирлек тудырыла. Шагыйрьне һәр яктан ачу өчен материаллар тагы да күбрәк булачак. Эшчәнлегебез дә киңрәк масштабта алып барылыр, дип өметләнәбез”.
Г.Тукай музеен төзекләндерү эшләренә заказ бирүче – “ТР Баш инвестицион-төзелеш идарәсе” дәүләт казна учреждениесе. Архитектор-рестовраторы Лилияна Иванова. Проектны "Татинвестгражданпроект" оешмасы төзегән.Г.Тукай музееның яңартылган бинасы быел декабрь азагына музейчылар карамагына тапшырылачак.
Ремонт в музее Тукая
Белешмә өчен: Габдулла Тукайның әдәби музее Иске Татар бистәсендәге “Шамил йорты”нда урнашкан. Заманында беренче гильдия сәүдәгәр Ибраһим Аппаков йорты булган. 1884 елда Ибраһим Аппаков Бибимәрьямбану исемле кызын Кавказда милли-азатлык көрәшен җитәкләгән атаклы Шамилнең уртанчы улы, отставкадагы генерал-майор Мөхәммәтшәфигә кияүгә бирә. 1904 елда ире Мөхәммәтшәфинең вафатыннан соң, Бибимәрьямбану йортны сәүдәгәр Вәлиулла Ибраһимовка сатып, балалары белән Петербургка күченә. Танылган кондитер Вәлиулла Ибраһимов “Шамил йорты”нда да кәнфит җитештерү эшен оештырып җибәрә.
Соңрак чорларда йорт төрле максатларда файдаланыла. Музей ачылганчыга кадәр биредә коммуналь фатирларда утызга якын гаилә яшәве мәгълүм.
1984 елда “Шамил йорты”н Габдулла Тукайның әдәби музее карамагына тапшыралар. Ә тагын ике елдан, шагыйрьнең тууына 100 ел тулган елны, музей ишекләрен ача.
Тукайның “Шамил йорты”нда булу-булмавы турында төгәл генә мәгълүматлар юк. Тарихчы Булат Солтанбәковның әйтүенә караганда, 1890 еллар уртасында Мөхәммәтшәфи янына аның беренче хатыныннан туган улы Мөхәммәтзаһит килә торган булган. Зыялы, мәгърифәтле бу егет тиз арада татар яшьләренең мәхәббәтен яулаган. Беренчеләрдән булып мөселман хәйрия җәмгыяте, татар телендә спектакльләр куюны оештырган. Шул елларда “Шамил йорты”нда алдынгы карашлы татар яшьләре җыелуы, алар арасында Тукайның да булуы ихтимал.
чыганак: http://tatar-inform.tatar/news/2017/11/28/153266/
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Ник ашыктың? Иртән йокылы-уяулы яткан вакытта, башыма шушы шигъри юллар килде. Исемнән чыгудан куркып, күзләремне дә ачмыйча, диван култыксасына үрелдем. Шагыйрә дустымның бүләк иткән китабы янында гына телефоным ятарга тиеш.
-
Җандагы төер Мәрйәм кебек быел зарыгып кыш килгәнен көткән кеше бар микән? Юктыр!
-
Ирем ярым түгел... Ашыгып кияүгә чыкканыма иманым камил иде. Иремә барысын да әйтәм дә, аерылам...
-
Ирем гомер буе, «кыз түгел идең», диде Минем бу хакта берәүгә дә сөйләгәнем юк. Язганнарымны укыгач, нигә сөйләмәгәнемне аңларсыз да. Кеше белән бүлешеп була торган хәлмени?
Соңгы комментарийлар
-
19 гыйнвар 2021 - 15:52Без имениУзегез укып чыктыгызмы сон башыннан азагынача язып бетергэч? Юк бугай, капма каршы фактлар тасвирлагансыз.Татар хатыны ниләр күрми
-
19 гыйнвар 2021 - 12:03Без имениУзена килешканен таба гына алмый индеЗәйнәбкә кызыл иннек нигә кирәк?
-
18 гыйнвар 2021 - 18:58Без имениАнвэрне ул яратмаган дус кына итеп Кабул иткэн бергэ булсалар да Тора алмаслар идеТиң ярым һәрвакыт янымда булган
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.