Көннәр җылынырмы?

Ике кеше очрашса: «Быел җәй булырмы икән? Көннәр җылытырмы икән бер?» – дип сүз кузгатмый калмый соңгы вакытта. Быелгы җәйне «аномаль» дип атау да адым саен ишетелә.

«Быелгы җәй салкынча, әмма аны гомердә булмаган гайре табигый хәл дип санарга кирәкми», – ди Казан (Идел буе) федераль университетының атмосфераметеорологиясе, климатологиясе һәм экология кафедрасы мөдире, профессор Юрий Переведенцев. Бу хакта ул «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгы уздырган матбугат конференциясендә әйтте. 

– Әле ярый корылык юк, – ди ул. – 2010 елны гына искә төшерегез. Андый җәй кабатланса, икмәксез калыр идек. 

Чынлыкта, соңгы 30 ел эчендә алып барган күзәтүләр, Казанда җәйләрен температура режимы күтәрелүен генә күрсәтә. Ә быелгы җәйнең холыксызлыгы – циклоннар белән бәйле. Көнбатыш белән Көнчыгыш Европа арасында зур контраст барлыкка килде. Аның Көнбатыш өлешендә – Франция, Германия кебек илләрдә эсселек 40 градустан артып китте. Аларда рекорд арты рекорд кабатлана. 

Циклоннарны, әйткәнебезгә, контрастлар барлыкка китерә. Ә атмосфера фронтлары циклоннарга бәйле: алар узган өлкәләрдә көчле җил, яшен, давыл күзәтелә. Бездә дә шуңа күрә көннәр шактый җилле булды.

РФ Гидрометеорология үзәге фаразлары буенча, августның беренче ункөнлегендә көннәр җылытыр дип көтелми. Алдагы атнада төнлә һава температурасы 9-10 градус булачак, көндез 16-17 градустан артмаячак. Явым-төшем булачак. Бөтен өмет – август азагына һәм сентябрьгә, әбиләр чуагына. Циклон – ул чокыр һәм ул бервакыт туларга тиеш. Көнбатыш Европа өстендә бүген торган ул кызыл «тап» кайсы якка таба күчәр – барысы да шуннан бәйле.

Белә идегезме: Юрий Переведенцев әйтүенчә, һәр территориянең үз үзенчәлеге бар. Әйтик, 2010 елның июлендә бездә максималь температура 39,6 градус булган. Һәм ул безнең территориядә шуннан югарырак була алмый икән. Көнбатыш Европада исә быел эсселек 43 градуска кадәр җиткән. Һәм аларда да эсселек шуннан да югарырак күтәрелә алмый. Бу – алардагы чик.