Борынгы ашлар


Татар халкы гомер-гомергә табын муллыгы, күңел көрлеге белән аерылып торган. Әби- бабаларыбыздан килгән әлеге кунакчыллыкны заманага сылтап, югалтмаска иде бит.
Элек-электән татар халкының аш-су осталары ит һәм камырдан пешерелгән гади генә ризыклар белән дә мул табын әзерли белгәннәр. Ул вакытларда ук инде табын сыйларын төрлеләндерергә омтылганнар. Мәсәлән, 1916 елда Мөршидә Бикмиева атлы ханым Борадәр Кәримовлар нәшриятында бик бай эчтәлекле “Аш-су остасы” дигән китап бастырып чыгарган. Автор кереш мәкаләсендә үзалдына куелган максатын тубәндәгечә аңлата: “Бу көнгә кадәр безнең арабызда аш-су әзерләү рәвешләрен өйрәткән китаплар булмаганга, үз белгәнебез белән генә куп вакыт сарыф итеп, бик аз төрле ашлар гына әзерли алабыз.
Менә мин шул наданлыгыбызның ахыры булсын өчен бик күп төрдә, һәркемгә ярарлык бу китапны аш-су хәзерләү остасын хөрмәтләүчеләргә бүләк итәм. Бу гасырда осталыклары токмач белән кабартмадан узмаган апаларым әлеге китаптан тиешенчә файдаланырлар дип ышанып калам”.
Кызганычка каршы, Мөршидә Бикмиева хакында мәгълүматлар юк дәрәҗәсендә. Әмма тәмле-тәмле ризык рецептлары сезнең игътибарны да җәлеп итеп, көндәлек тормышта файдалы булыр дигән өметтә калам.
Зөфәр МӨХӘММӘТШИН, Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты фәнни хезмәткәре.
Татарча тавык кыздырмасы
Өлешләп туралган тавык итенә кабыгы белән угычта уылган бер лимон сибеп, мичкә кыздырырга куегыз. Шул арада түбәндәгечә соус әзерләгез.Бер стакан тавык шулпасына ярты аш кашыгы он, бер аш кашыгы шикәр комы салып, капкачлы савытта кайнатыгыз. Аннары әлеге соусны кыздырылган тавык ите өстенә сибеп, табынга бирегез.
Сарык итеннән кыздырма
Сөяксез сарык итен борыч, суган, петрушкалы зәйтүн маенда 2 тәүлек тотыгыз (яраткан кешегә бераз сарымсак салырга да ярый). Шуннан соң табага салып, көчле утта бик еш әйләндергәләп кыздырыгыз. Кыздырганда ара-тирә сарык ите шулпасы сипкәләп торырга онытмагыз.Сарык итеннән кәтлит
Телемләп туралган сөяксез сарык итен майлытабага тезеп, җиңелчә утта кыздырыгыз. Аннары ит кәтлитләрен сөзгечкә салып, маен агызыгыз. Табадагы май өстенә берничә аш кашыгы шулпа, туралган петрушка, тоз, борыч һәм бераз гына аш серкәсе өстәп кайнатыгыз. Әлеге хуш исле шулпаны кәтлит- ләр өстенә сибегез дә, йомры килеш пешерелгән бәрәңге белән табынга куегыз.
Бозау итеннән катлаулы кәтлит
Иң элек ит фаршыннан юка гына итеп кәтлитләр ясагыз. Аннары шуларның һәрберсе уртасына кечкенә йомарлам алдан әзерләнгән катлаулы фарш ягыгыз да, өстенә берәр кашык зәйтүн мае сибеп чыгыгыз. Ул фарш түбәндәгечә әзерләнә: икмәк йомшагы, башлы суган, петрушканы (гөмбә салырга да ярый) ит-тарткычтан үткәреп, тоз, борыч сибеп болгатыгыз.Әзер кәтлитләрнең өстенә майлы пергамент кәгазьләр каплап, салмак утта 15-20 минут кыздырыгыз.
Каймаклы торт
Иң элек каймакны күпергәнче туглагыз. Аннары шуңа йомырка сарысы, шикәр комы, аерым тугланган йомырка агы һәм он кушып болгатыгыз. Барысын бергә яхшылап туглаганнан соң, майланган табага салып, уртача кызулыктагы мичтә пешерегез.Камырга 5 йомырка, 105 гр шикәр комы, стакан ярым он кирәк.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Упкынга төшкәндә – 1 Биш ел буе балага уза алмаган хатынның ирен онытып, үзен генә кайгырткан, мендәргә капланып елаган чаклары күп булды. Узып та күтәрә алмаган ике баласын югалту ачысын да берүзе күтәрде. Аннары беренче кызлары туу шатлыгы ирнең эчеп йөрүен тагын икенче планга күчерде...
-
Әти кайтты Әти кайтты... 22 елдан соң... Киселгән икмәк ябышмый, диләр. Әти булгач, ябыша икән...
-
Упкынга төшкәндә - 2 Кызының чәч араларын иснәп башыннан үпте дә, урамга чыгып китте Айрат. Лапаска керде дә мәчеттә үк тыеп килгән күз яшьләренә ирек биреп рәхәтләнеп елады...
-
Ни өчен безнең өстәлдә тозлы кәбестә гел булырга тиеш? Рушания ханым Минсәгыйрова: «Безнең өстәлдән тозлы кәбестә беркайчан өзелеп торырга тиеш түгел», – ди. Ни өчен икәнен дә аңлата.
-
Шоу – бар, сәнгать – юк ! Фердинанд СӘЛАХОВның тормыш кагыйдәләре
Соңгы комментарийлар
-
22 сентябрь 2023 - 06:18Без имениФердинанд Сэлэхов кебек биек,зур сэхнэлэрдэ жырлый алырлык жырчылар аз шул...Шоу – бар, сәнгать – юк !
-
21 сентябрь 2023 - 21:08Без имениБала мэктэпне яратсын, укытучысын хормэтлэсен очен ин беренче бу балаларнын эти-энилэрен тэрбиялэргэ кирэк эле, мин узем балаларым, оныкларым мэктэптэн кайткач, мин фэлэн укытучыны яратмыйм, бу фэнне курэ алмыйм дип кайткач, ин беренче эш итеп шушы фэнне яратырга, тырышып ойрэнергэ кирэк, менэ шул вакытта укытучынны да яратырсын дидем, дорестэн дэ бутэн бер дэ кайтып зарланмадылар, оегездэ дэ бала каршысында укытучыны тэнкыйтлэмэгез, олыларга карата хормэт тэрбиялэргэ тырышыгыз, нэтижэсе озак коттермэс, балагыз унай якка узгэрер«Сугыш чукмары»
-
21 сентябрь 2023 - 14:58Без имениЭмоциялэрегезне йогэнлэргэ ойрэнегез. Эниегез ботенесен кунеленэ якын ала торган кеше, аны борчымагыз.Әни безне аңламый. Нишләргә?
-
21 сентябрь 2023 - 14:50Без имениУкучыларнын торлесе булган кебек, укутучыларнын да торлесе була шул. Яхшы анлата торган укутучыны нинди генэ укучы булмасын, 45 минут буе, сабыр гына тынлап утырасын. Мин узем дэ шундыйлардан, яхшы укыдым, но кайнар холыклы идем, ботенесен язып тормыйм, но яхшы анлата торган укутучыны сабыр тынлый идем. Яратып укыдым. Сигезеллыктагы укытучылардан мэрхум Шакиров Тимергали абыйны язып узар идем. Анын кебек яхшы укытучы бутэн юк иде шул мэктэбебездэ. Урта мэктэпкэ башка авылга йордек, анда да бик яхшы укутучылар мэрхумэ Роза апа, хэм мэрхум Фатыйх абыйны язып утэм. Беркемгэ бер начар суз эйтмэделэр, беркемне дэ начар сузлэр белэн сукмэделэр, бер укучыдан да баш тартмадылар. Алланын рэхмэтендэ булсыннар. Урыннары жэннэтнен турлэрендэ булсын! Гел яратып искэ алам. Укутучыдан тора куп нэрсэ.«Сугыш чукмары»
-
21 сентябрь 2023 - 14:07Без имениӘлхәмдулилләх, зурлап никах уткәргәнсез, бу әти-әни өстендә. Ә туй, исерек көтуе-кемгә кирәк шул уткәрсен, хәзер купләре үткәрми дә. Шул ук туганнарны тагын чакырасың бит, тик бусы аракы табыны. Гел бер кеше, ничә кат җыярга була, муеннан бурычка батыпНиках акчасы – талаш акчасына әйләнә бугай
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.