Борынгы ашлар


Татар халкы гомер-гомергә табын муллыгы, күңел көрлеге  белән аерылып торган. Әби- бабаларыбыздан килгән әлеге кунакчыллыкны заманага сылтап, югалтмаска иде бит.

Элек-электән татар халкының аш-су осталары ит һәм камырдан пешерелгән гади генә ризыклар белән дә мул табын әзерли белгәннәр. Ул вакытларда ук инде табын сыйларын төрлеләндерергә омтылганнар. Мәсәлән, 1916 елда Мөршидә Бикмиева атлы ханым Борадәр Кәримовлар нәшриятында бик бай эчтәлекле “Аш-су остасы” дигән китап бастырып чыгарган. Автор кереш мәкаләсендә үзалдына куелган максатын тубәндәгечә аңлата: “Бу көнгә кадәр безнең арабызда аш-су әзерләү рәвешләрен өйрәткән китаплар булмаганга, үз белгәнебез белән генә куп вакыт сарыф итеп, бик аз төрле ашлар гына әзерли алабыз.
Менә мин шул наданлыгыбызның ахыры булсын өчен бик күп төрдә, һәркемгә ярарлык бу китапны аш-су хәзерләү остасын хөрмәтләүчеләргә бүләк итәм. Бу гасырда осталыклары токмач белән кабартмадан узмаган апаларым әлеге китаптан тиешенчә файдаланырлар дип ышанып калам”.
Кызганычка каршы, Мөршидә Бикмиева хакында мәгълүматлар юк дәрәҗәсендә. Әмма тәмле-тәмле ризык рецептлары сезнең игътибарны да җәлеп итеп, көндәлек тормышта файдалы булыр дигән өметтә калам.
Зөфәр МӨХӘММӘТШИН, Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты фәнни хезмәткәре.

 

Татарча тавык кыз­дырмасы

Өлешләп турал­ган тавык итенә кабыгы белән угычта уылган бер лимон сибеп, мичкә кыз­дырырга куегыз. Шул ара­да түбәндәгечә соус әзер­ләгез.
Бер стакан тавык шул­пасына ярты аш кашыгы он, бер аш кашыгы шикәр комы салып, капкачлы са­вытта кайнатыгыз. Анна­ры әлеге соусны кызды­рылган тавык ите өстенә сибеп, табынга бирегез.
 

Сарык итеннән кыздырма

Сөяксез са­рык итен борыч, суган, петрушкалы зәйтүн маен­да 2 тәүлек тотыгыз (яраткан кешегә бераз сарымсак салырга да ярый). Шуннан соң та­бага салып, көчле утта бик еш әйләндергәләп кыздырыгыз. Кыздырганда ара-тирә сарык ите шулпасы сипкәләп то­рырга онытмагыз.
 

Сарык итеннән кәтлит 

Телемләп туралган сөяксез сарык итен майлы
табага тезеп, җиңелчә утта кыздырыгыз. Анна­ры ит кәтлитләрен сөз­гечкә салып, маен агызы­гыз. Табадагы май өсте­нә берничә аш кашыгы шулпа, туралган петруш­ка, тоз, борыч һәм бераз гына аш серкәсе өстәп кайнатыгыз. Әлеге хуш исле шулпаны кәтлит- ләр өстенә сибегез дә, йомры килеш пешерел­гән бәрәңге белән табынга куегыз.


Бозау итеннән кат­лаулы кәтлит 

Иң элек ит фаршыннан юка гына итеп кәтлитләр ясагыз. Аннары шуларның һәр­берсе уртасына кечкенә йомарлам алдан әзер­ләнгән катлаулы фарш ягыгыз да, өстенә берәр кашык зәйтүн мае си­беп чыгыгыз. Ул фарш түбәндәгечә әзерләнә: ик­мәк йомшагы, башлы су­ган, петрушканы (гөмбә салырга да ярый) ит-тарткычтан үткәреп, тоз, борыч сибеп болгатыгыз.
Әзер кәтлитләрнең өстенә майлы пергамент кәгазьләр каплап, салмак утта 15-20 минут кыз­дырыгыз.


Каймаклы торт

Иң элек каймакны күпергән­че туглагыз. Аннары шуңа йомырка сарысы, шикәр комы, аерым тугланган йомырка агы һәм он ку­шып болгатыгыз. Барысын бергә яхшылап туглаган­нан соң, майланган таба­га салып, уртача кызулык­тагы мичтә пешерегез.
Камырга 5 йомырка, 105 гр шикәр комы, ста­кан ярым он кирәк.

Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз


Ошый
Поделиться:
Комментарийлар (0)
Cимвол калды:
Хәзер укыйлар
Реклама
Соңгы комментарийлар
  • 22 сентябрь 2023 - 06:18
    Без имени
    Фердинанд Сэлэхов кебек биек,зур сэхнэлэрдэ жырлый алырлык жырчылар аз шул...
    Шоу – бар, сәнгать – юк !
  • 21 сентябрь 2023 - 21:08
    Без имени
    Бала мэктэпне яратсын, укытучысын хормэтлэсен очен ин беренче бу балаларнын эти-энилэрен тэрбиялэргэ кирэк эле, мин узем балаларым, оныкларым мэктэптэн кайткач, мин фэлэн укытучыны яратмыйм, бу фэнне курэ алмыйм дип кайткач, ин беренче эш итеп шушы фэнне яратырга, тырышып ойрэнергэ кирэк, менэ шул вакытта укытучынны да яратырсын дидем, дорестэн дэ бутэн бер дэ кайтып зарланмадылар, оегездэ дэ бала каршысында укытучыны тэнкыйтлэмэгез, олыларга карата хормэт тэрбиялэргэ тырышыгыз, нэтижэсе озак коттермэс, балагыз унай якка узгэрер
    «Сугыш чукмары» 
  • 21 сентябрь 2023 - 14:58
    Без имени
    Эмоциялэрегезне йогэнлэргэ ойрэнегез. Эниегез ботенесен кунеленэ якын ала торган кеше, аны борчымагыз.
    Әни безне аңламый. Нишләргә?
  • 21 сентябрь 2023 - 14:50
    Без имени
    Укучыларнын торлесе булган кебек, укутучыларнын да торлесе була шул. Яхшы анлата торган укутучыны нинди генэ укучы булмасын, 45 минут буе, сабыр гына тынлап утырасын. Мин узем дэ шундыйлардан, яхшы укыдым, но кайнар холыклы идем, ботенесен язып тормыйм, но яхшы анлата торган укутучыны сабыр тынлый идем. Яратып укыдым. Сигезеллыктагы укытучылардан мэрхум Шакиров Тимергали абыйны язып узар идем. Анын кебек яхшы укытучы бутэн юк иде шул мэктэбебездэ. Урта мэктэпкэ башка авылга йордек, анда да бик яхшы укутучылар мэрхумэ Роза апа, хэм мэрхум Фатыйх абыйны язып утэм. Беркемгэ бер начар суз эйтмэделэр, беркемне дэ начар сузлэр белэн сукмэделэр, бер укучыдан да баш тартмадылар. Алланын рэхмэтендэ булсыннар. Урыннары жэннэтнен турлэрендэ булсын! Гел яратып искэ алам. Укутучыдан тора куп нэрсэ.
    «Сугыш чукмары» 
  • 21 сентябрь 2023 - 14:07
    Без имени
    Әлхәмдулилләх, зурлап никах уткәргәнсез, бу әти-әни өстендә. Ә туй, исерек көтуе-кемгә кирәк шул уткәрсен, хәзер купләре үткәрми дә. Шул ук туганнарны тагын чакырасың бит, тик бусы аракы табыны. Гел бер кеше, ничә кат җыярга була, муеннан бурычка батып
    Никах акчасы – талаш акчасына әйләнә бугай
Реклама
Якутия. Фоторепортаж
«Яңа бишек җыры» бәйгесе
Уфада матурлык һәм уңганлык конкурсы узды
«Балалы Солянка» балалар музыкаль премиясе
«Татар гаиләсе / килен-кайнана» бәйгесе җиңүчеләрен котлау тантанасы
«Татар мамык шәле» бренды нәрсә ул?
«Татар гаиләсе / үрнәк алыгыз»
«Азат хатын» күргәзмәсе – Кабан күле буенда
«Сөембикә»нең яңа саны һәм... балчык
Әлфия Миңнуллина: «Әни Казанга яланаяклы кыз булып килгән иде, яланаяк мәңгелеккә китеп бара...»