Сөмбел Гаффарова: «Минем гөлбакчам төш түгел!»

Яшь драматург Сөмбел Гаффарованың «Килмешәк» пьесасы буенча куелган спектакль... Премьерасы 2017 елның октябрендә узды... Рецензияләр, күзәтүләр шулай башлана. Ә «Сөембикә»леләр өчен ул безнең Сөмбел. Һәм ул татар сәнгатендә вакыйга ясады!
– Сөмбел, «Килмешәк» – татар халкы тарихындагы аянычлы тема – мөһаҗирлекнең драматизмын күрсәтә торган пьеса. Бу теманы XXI гасырда күтәрүеңнең сәбәпләре нидә?
– «Килмешәк» пьесасы IBSEN INTERNATIONAL Кытай-Норвегия-Россия проекты кысаларында язылды. Оештыручылар теманы сайлаганда бик озак уйланганнар, киңәшләшкәннәр. Мөһаҗирлек-миграция темасы гомер-гомергә актуаль. Кытайда узган әлеге лабораториядә безгә миграциянең сәбәпләре турында сөйләүче лекцияләр укыдылар. XXI гасырда да халык яхшырак тормыш эзли. Нәрсәдәндер кача, нәрсәгәдер өметләнә. Бу тема күтәрелмәде, ул дәвам итә.
– Әсәреңнең татар театрының төп сәхнәсендә – Камалда куелуын үзең ничек кабул иттең?
– Бу – минем һәрбер Яңа ел кичендә сорала торган теләгем иде.
Г. Камал театры сәхнәсенә менү, пьесаның Фәрит Бикчәнтәев тарафыннан куелуы – тормышымдагы иң югары үрләрнең берсе. Пафослы яңгырыйдыр, әмма бу чыннан да шулай. Могҗизалар илендәге Алиса сыман, бик тә керергә теләгән гөлбакчага эләгүгә тиң. Аермасы шунда: минем гөлбакчам төш түгел!
– Спектакльдән соң иҗади тормышыңда нәрсәләр үзгәрде?
– Мин үземә күбрәк ышана башладым. Башка драматурглар белән аралашам – алар гражданлык позицияләре көчле булган кешеләр. Андый кешеләрнең бар икәнен белү яшәүгә, язуга дәрт өсти.
– Әле ниндидер проектларда катнашасыңмы?
– Хәзерге вакытта Камал театры оештырган «Яңа татар пьесасы» лабораториясендә катнашам. Ул җәй көне башланды. Рус драматургиясенең бүгенге көндә популяр вәкилләре – Юлия Тупикина һәм Евгений Казачков безне пьеса язарга өйрәтте. Башта кануннарына төшендерделәр дә… аннары үзебез теләгәнчә, бернинди кануннарга буйсынмыйча иҗат итәргә куштылар!
Шушы көннәрдә театрның кече залында лабораториядә катнашучыларның пьесалары укылачак. Камал театры артистлары һәм режиссерлар тамашачы һәм оештыручы-кураторлар алдында чыгыш ясарга әзерләнә. Бу бик дулкынландыргыч этап, чөнки укудан соң фикер алышу була, ә ул фикер алышулар башыңнан сыйпау гына түгел шул, пыр туздырулары да бар!
Лабораториянең нәтиҗәсе – алдагы этапка узучыларның пьесаларын сәхнәләштерү.
– Сөмбел, «Килмешәк» – татар халкы тарихындагы аянычлы тема – мөһаҗирлекнең драматизмын күрсәтә торган пьеса. Бу теманы XXI гасырда күтәрүеңнең сәбәпләре нидә?
– «Килмешәк» пьесасы IBSEN INTERNATIONAL Кытай-Норвегия-Россия проекты кысаларында язылды. Оештыручылар теманы сайлаганда бик озак уйланганнар, киңәшләшкәннәр. Мөһаҗирлек-миграция темасы гомер-гомергә актуаль. Кытайда узган әлеге лабораториядә безгә миграциянең сәбәпләре турында сөйләүче лекцияләр укыдылар. XXI гасырда да халык яхшырак тормыш эзли. Нәрсәдәндер кача, нәрсәгәдер өметләнә. Бу тема күтәрелмәде, ул дәвам итә.
– Әсәреңнең татар театрының төп сәхнәсендә – Камалда куелуын үзең ничек кабул иттең?
– Бу – минем һәрбер Яңа ел кичендә сорала торган теләгем иде.
Г. Камал театры сәхнәсенә менү, пьесаның Фәрит Бикчәнтәев тарафыннан куелуы – тормышымдагы иң югары үрләрнең берсе. Пафослы яңгырыйдыр, әмма бу чыннан да шулай. Могҗизалар илендәге Алиса сыман, бик тә керергә теләгән гөлбакчага эләгүгә тиң. Аермасы шунда: минем гөлбакчам төш түгел!
– Спектакльдән соң иҗади тормышыңда нәрсәләр үзгәрде?
– Мин үземә күбрәк ышана башладым. Башка драматурглар белән аралашам – алар гражданлык позицияләре көчле булган кешеләр. Андый кешеләрнең бар икәнен белү яшәүгә, язуга дәрт өсти.
– Әле ниндидер проектларда катнашасыңмы?
– Хәзерге вакытта Камал театры оештырган «Яңа татар пьесасы» лабораториясендә катнашам. Ул җәй көне башланды. Рус драматургиясенең бүгенге көндә популяр вәкилләре – Юлия Тупикина һәм Евгений Казачков безне пьеса язарга өйрәтте. Башта кануннарына төшендерделәр дә… аннары үзебез теләгәнчә, бернинди кануннарга буйсынмыйча иҗат итәргә куштылар!
Шушы көннәрдә театрның кече залында лабораториядә катнашучыларның пьесалары укылачак. Камал театры артистлары һәм режиссерлар тамашачы һәм оештыручы-кураторлар алдында чыгыш ясарга әзерләнә. Бу бик дулкынландыргыч этап, чөнки укудан соң фикер алышу була, ә ул фикер алышулар башыңнан сыйпау гына түгел шул, пыр туздырулары да бар!
Лабораториянең нәтиҗәсе – алдагы этапка узучыларның пьесаларын сәхнәләштерү.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Дус кызымның ире икенче хатын алган Дус кызыма шулчак әллә нәрсә булды, мышык-мышык елап җибәрде, керфекләренә яккан тушь җебеп, алсу бите буйлап акты. Мин Гөлчәчәкне тынычландырырдай кирәкле сүзләр таба алмадым, ни өчен сорау биргәнемә дә үкендем...
-
Хата Тормышта бер генә кеше дә хаталардан хали түгел. Без ясаган хаталар бер-берсеннән зурлыгы йә кечкенәлеге белән генә аерыладыр. Кечкенәләре шунда ук онытыладыр. Ә зурраклары, язмышыңны башка сукмактан алып кереп киткәннәре... Алары башка шул. Алары сине гомер буе озата бара...
-
Елама, Сәрвиназ! (хикәя)
-
«Кичер мине, әни!» Ә менә бу – ул керәсе йорт, анда аны әнисе көтә. Унбиш ел көтә инде... Кичке эңгер-меңгер. Кәүсәриянең күзе ирексездән ике якты тәрәзәгә төште. Аларның берсендә бөкрәйгән хатын-кыз шәүләсе күренде. «Йә Хода! Ничек картайган!» Кызганудан Кәүсәриянең йөрәге чәнчеп алды...
-
Ләкләкләр Яз җиткән саен ләкләкләр кайтуын өзелеп көтә башлыйм. Бу кошлар кайткач җиһанга яңа тормыш иңә кебек. Мин өчен бик кадерле алар. Аларга кагылышлы үз тарихым бар.
Соңгы комментарийлар
-
23 март 2023 - 11:56Без имениБашта ул үзе генә булганда аңа игътибар күп булган, аннан сез кияүгә чыккансыз, игътибар кими төшкән, бала туган, тагын ныграк кимегән, аңа гына карап тору беткән. Ул бала гына икәнен онытып җибәргәнсез. Сезгә ул инде зур, үчтекиләргә кирәк түгел дип саный башлагансыз. Ә ул балада әкренләп әнә шул көнләшү дә, үпкәләү дә, үртәлү дә барлыкка килгән. Белмим, бу хәлне төзәтә алырсызмы.Ничек дуслаштырыйм?
-
22 март 2023 - 10:47Без имени«Улымны узем генэ устердем» дигэн суздэн сон ук барысы да анлашылды. Киленне яратмавыгыз хэр суздэн «кычкырып» тора. Вот и гаеп эзлисезОныгым минеке түгел...
-
22 март 2023 - 09:46Без имениМенэ бу ирне жэллэп язгансыз, кешенен гаилэ тормышын белмичэ язып булмый бит, юньле ирдэн хатын китми, малаен курергэ тилмереп артыннан чабып йоргэнче, гаилэ бн яшэгэндэ кадерлэрен белеп яшэргэ булган дип тэ уйлап була, остендэге киемен утюклап кию кимэу кешенен узеннэн тора, аяксыз, кулсыз кеше тугел бит ул, утюклап кисен, хатын- кыз эш аты тугел бит ул, баласын карарга вакыты тисэ бик яхшы, ир- ат бала чага тугел, гаилэ коргач ул узе йорттагы ботен кеше очен жаваплы булырга тиеш, хатын жилкэсенэ менеп утырырга тиеш тугел!!Бер очрашу
-
22 март 2023 - 14:07Без имениУлыгыз баланы яраткач, кысылмагыз. Безкапчыкта ятмый конечно. Ноикенче яктан, кешелэрбит детдомнан да алып устерэОныгым минеке түгел...
-
23 март 2023 - 16:39Без имениБу язманы бик дулкынланып,тетрэнеп укыдым,Аннан коментарийларны да укып чыктым,торле фикерлэр эйтелгэн,хэрберсе дэ дорестер дип уйлыйм.Куренекле шэхеслэрнен тормышын гади халык белми,курми бит,барысы да ал да гол кебек.Баксан, алай тугел икэн...Боек шэхеслэр бераз эгоистрак булалар шикелле,аларга кубрэк игьтибар кирэк,шуна курэ аларнын гаилэ тормышлары да ,яшэу рэвешлэре дэ бераз узгэрэк,ягьни каршылыклы,ямьсезлеклэр белэн чуарлана.Икенчедэн боек шэхес булыр очен узенне танытыр очен ботен гомеренне шул идеяга юнэлтергэ кирэк.Э ботенесенэ дэ житешер очен бик кочле рух,батырлык кирэктер дип саныйм мин.Андыйлар да бар сэнгать кешелэре арасында.Э шулай да Галимэ апаны актриса буларак бик яраттым,рольлэрен бик оста уйный иде.Э тормышына килгэндэ,нишлисен,беребез дэ эулия тугел,хэрбер кешенен дэ русча эйтмешли свои скелеты в шкафуЧибәрлек – матур кешенең сыңар канаты!
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.