Халык синоптигы: «Яз озын, җәй салкынча булыр».

Кыш көне суыклар булмагач, җәй салкын, бик яңгырлы була икән дип сөйли башлады халык. Моны тәгаен белер өчен, халык синоптигы Балтач районы Янгул авылында яшәүче Әмир абый Шәрәфиевкә шалтыраттык. 

– Быел кыш крещение суыклары да, хут суыклары да булмады, бу әйбәт түгел инде.  Җәйне болай гына фаразлап булыр: башында былтыргы кебек бик рәхәт, җылы булыр. Былтыр иртә башланды бит җәй, хәтерлисездер.  Җәй уртасында чәчәк ата  торган гөлҗимеш май ахырында чәчәк атты. Җәй бик озын булды, коры булды. Быел, Аллаһы боерса, май  айлары игеннәр өчен  әйбәт булыр. Менә шуннан соң инде, крещение суыклары булмагач,  җәй бик матур булмас. Урып-җыю вакытлары әйбәт булмас кебек.  Быелгы җәй узган җәй кебек булмый инде, һәрхәлдә. Узган җәй бик сирәк була ул.  

 Быел кыш кар күп яуды, җәй дә яңгырлы булыр микән, Әмир абый?
– Явым-төшемнәр явып бетмәде микән инде ул. Аның бит  якынча күләме бар. Кар бит бик күп яуды, күптәннән болай күп яуганы юк иде. 1969 елны шулай күп яуган  иде. Җәйнең икенче өлеше матур булмаска охшап тора инде. Әмма җәй бары җәй булыр инде ул. Ике ел рәттән  су да коена алмый торган җәй булган иде бит әле. Андый ук ямьсез дә булмас ул үзе. Ә менә август урталарында, бәрәңге ярала башлаганда, явым-төшемнәр булмаячагы борчый. Ул вакытта яңгыр бик кирәк. 

Кыш булмаган хут суыклары язын, җәен үзен сиздермәс микән?
–  Алар булмый калмый инде.  2020 елда яз иртә килде. Арыш уяна башлаган иде, биш-алты көн –12–13 градуслы суыклар булды да, арышны бәреп тә салды. Кире чәчтеләр, хәтерләсәгез. Менә алай булмасын иде инде. Суыклар бары булмый калмый. Йә апрельгә чыккач, була ул, инде тагын да  начаррагы – май аенда, июньгә якынлашкан вакытта, кырау төшә. Шуңа күрә элек бабайлар кышын суыкларны көтеп алганнар, бетеп, узып китсен дип. Ул барыбер була бит.

Ташу ничек булыр икән быел? Су басып бетермәс микән?
– Юк, алай булмастыр. Хәзер көннәр  аяз тора: кич  суыта, көндез җылыта. Шулай итеп кар әкренләп китеп бетә. Шуңа охшаган. Былтыр  да кар күп иде, ташу нык булмады бит. 

Әмир абый, кара каргалар килгән бит. Димәк, яз иртә килә?
– Миңа 19 февраль көнне Борнак дигән авылдан минем кебек табигатьне күзәтеп бара торган кеше шалтыратты: «Дөрес хәл микән, Әмир абый, кара каргалар килгән», – ди. Булырга мөмкин, өченче ел шулай иртә килгәннәр иде. Чыгып-чыгып карап йөрдем, 21 се көнне  точно күрдем каргаларны. Җиде-сигез карга ояларын барлап йөрде. Болар разведчиклар инде.  Яз иртә килде инде. Ул иртә килә икән, димәк, озын була. Узган ел каргалар 3 мартта килгән булган. Әле февраль ахырлары, март башларында суык булды.  Ә хәзер каз-үрдәкләр котырта торган җылы бу. Аларга йомырка салырга сигнал инде бу. Халык шулай дип йөртә аны. Яз озакка сузылыр инде ул...