Иманга кайту бәхете

1998 ел. 28 март. Беренче тапкыр, кипшергән иреннәремне зәмзәм суына тидерәм. Әйтерсең лә, балачагыма кайтам, йотылып-йотылып чишмә күзеннән шифа эчәм, һәр күзәнәгем терелә, җанлана, пакьләнә. Аннан зәмзәм суын уттай янган алҗыган йөземә, күзләремә тидерәм. Мин басып торган мәчет тә ап-ак, кешеләр дә ап-ак, дөнья да ап-ак... Шушы аклык, пакьлек эчендә бу мәчеттә беренче намазымны укыйм... Минем белән бергә бу намазны шушы көнне тилмереп көтеп торган фәрештәләрем дә укый, бөтен нәселебезгә соңгы йөз елда беренче мәртәбә мин — әүхәди кызы Фәүзия дөньяның иң изге мәчетендә, Кәгъбәтулла каршына тезләнеп, намаз укыйм... Миннән дога өмет итеп яткан әрвахлар рухына багышлап, атам-анама исәнлек сорап, балаларымның иманлы булуын теләп, милләтемнең дөрес юлга — ислам юлына чыгуын сорап, мин дөньяның Баш мәчетендә намаз укыйм... Төн әле үтмәгән, таң әле атмаган, догаларның иң кабул була торган чагы, Раббыбызның күк капусына, адәм балаларына иң якын чагы... Миллионлаган кешенең өмете — җәннәт ташына орыну, аннан көч, күзгә күренмәгән энергия алу, алар шушының өчен меңәр чакрым юл үтеп, бирегә килгәннәр, төн йокыларын йокламыйча, Аллаһының форсатын көтәләр. Инде җәннәт ташына ук тотына алмыйлар икән, иңе-буе 15 метр булган, җәннәт ташы урнаштырылган ташка булса да орынып карыйсылары килә кешеләрнең. Дөресен әйтим, минем Кәгъбәтуллага орынып карау өметем зур түгел иде, миңа, әле авырудан яңа савыгып килгән бер хатын-кызга, Аллаһы йортына ерактан гына карап, ерактан гына көч-кодрәт алу да җитә иде. Аллаһының могҗизасы һәм рәхмәте чиксез киң бит, күземне ачсам — каршымда бер метрлар тирәсе бушлык һәм... аннан соң Кәгъбәтулла үзе.
2 апрель. Корбан бәйрәме көннәре җиткән саен, Мәккә урамнары кеше белән тула бара. Инде Мәккә шәһәре ябылган, башка беркемне дә кертмиләр икән, диләр. Быел Хаҗ кылучыларның саны 7 миллионга җитеп килә икән, дип сөйлиләр. Монда — кырык градуслы эсселек, урамнар һәм кеше җыелган урыннар мәхшәрне хәтерләтә. Вакыты-вакыты белән атлап та, йөреп тә, тын алып та булмый. Бүлмәләрдә дә шушындый ук эсселек. әмма, ни хикмәт, аңа карап, күңелебез төшми, кәефебез кырылмый, кем намазда, кем зекердә, кем мәчеттә, кем Коръән укый — рухыбыз сафлана, шушы хәтле зур бәхет каршында — Хаҗ бәхете каршында — барысы да вак нәрсәләр булып кала…
13 апрель. Бүген төнлә без Мәккәдән аерылырга тиешбез... Бүген без Кәгъбәтулла белән саубуллашырга, ягъни, «саубуллашу тәвафы» кылырга тиешбез. Олы Хаҗда ул — ваҗеб гамәл, аны үтәү шарт. Саубуллашу тәвафын кылганнан соң инде Мәккәдә берни сатып алырга да, дөньяви ыгы-зыгылар белән шөгыльләнергә дә ярамый. әйберләребезне алып, без Мәккәдән чыгып китәргә тиеш булабыз. Мин Кәгъбәтулла белән саубуллашуны иртәнге намаздан соң кылырга уйладым. Иртәнге намазны җәмәгать белән йортыбызның ишегалдында укыдык, аннан соң мин иртәнге салкынчада һарам мәчетенә ашыктым. Кояш чыкканчы, төн белән көн тәмам очрашканчы, соңгы тапкыр Кәгъбәтулланы күрәсем, соңгы тапкыр иң изге теләкләремне әйтәсем, Кәгъбәтулла белән табигатьнең серле бер мизгелендә саубуллашасым, бәхилләшәсем килде...
Мин саубуллашу тәвафын һарам мәчетенең түбәсендә кылырга ният иттем. Бу урын күкләргә якынрак кебек тоелды. Мәчетнең түбәсе дә, икенче кат та, бөтен яклары да Кәгъбәтулланы чорнап алган.
Түбәгә менеп баскач, күкрәкләрем киңәеп китте. Күз алдымда илаһи манзара ачылды. Бер яктан тулган ай мөлдерәп карап тора, икенче яктан шәфәкъ кызыллыгы беленеп килә… Кояш әле чыкмаган, әмма хәбәре бар. Күктә каурый болытлар йөзә... Минем мондый вак, тетелгән, төтен кебек болытларны беркайчан да күргәнем юк иде әле. Таң яктысы ныграк таралган саен, ай тоныклана бара, чигенә, галәм киңлегенә кереп чума... Мин, сызылган махсус юл буенча, Кәгъбәтулланы әйләнә башлыйм. Таң җиле минем керфекләремдә эленеп торган яшь тамчыларын таулар арасына алып китә, ул эчкерсез күз яшьләрем Гарәфәт тауларына, Нур тауларына. Мина һәм Мөздәлифә тауларына бәлки иртәнге чык булып төшәр, таш араларында үскән гөлләргә яңгыр тамчысы булып тоелыр, таңнарда сайраган былбылларга зәмзәм суларын хәтерләтер... Хуш, Кәгъбәтулла, хуш, Мәккә, хушыгыз, инде яратып өлгергән кырыс тауларым! Сез мине — яшел болыннардан, кара урманнардан дөреслек, хакыйкать эзләп килгән бер авыл баласын, татар кешесен чит итмәдегез, серләрегезне ачтыгыз, көч-гайрәт бирдегез, үзегездәге нурны һәм хикмәтне минем белән дә уртаклаштыгыз. Мин сезнең хакта илемә дә кайтып сөйләрмен, сагынып, елап, сокланып сөйләрмен... Мең ел иман белән, кыйбла белән, Коръән белән яшәгән милләтемнең нәрсәләр югалтуын, шушы изге төшенчәләрне нәрсәләргә алмаштыруын аңлатып, ачына-ачына сөйләрмен. Аңламасалар да, тыңламасалар да, хәтта дошман итсәләр дә, динебез турында, Мәккә турында, Кәгъбәтулла турында — сезнең хакта сөйләрмен. Мин биредән шушы изге әманәтне алып, илемә китәм. Раббым, юлларымны хәерле кыл сана...
“Хаҗ көндәлеге” китабыннан.
2 апрель. Корбан бәйрәме көннәре җиткән саен, Мәккә урамнары кеше белән тула бара. Инде Мәккә шәһәре ябылган, башка беркемне дә кертмиләр икән, диләр. Быел Хаҗ кылучыларның саны 7 миллионга җитеп килә икән, дип сөйлиләр. Монда — кырык градуслы эсселек, урамнар һәм кеше җыелган урыннар мәхшәрне хәтерләтә. Вакыты-вакыты белән атлап та, йөреп тә, тын алып та булмый. Бүлмәләрдә дә шушындый ук эсселек. әмма, ни хикмәт, аңа карап, күңелебез төшми, кәефебез кырылмый, кем намазда, кем зекердә, кем мәчеттә, кем Коръән укый — рухыбыз сафлана, шушы хәтле зур бәхет каршында — Хаҗ бәхете каршында — барысы да вак нәрсәләр булып кала…
13 апрель. Бүген төнлә без Мәккәдән аерылырга тиешбез... Бүген без Кәгъбәтулла белән саубуллашырга, ягъни, «саубуллашу тәвафы» кылырга тиешбез. Олы Хаҗда ул — ваҗеб гамәл, аны үтәү шарт. Саубуллашу тәвафын кылганнан соң инде Мәккәдә берни сатып алырга да, дөньяви ыгы-зыгылар белән шөгыльләнергә дә ярамый. әйберләребезне алып, без Мәккәдән чыгып китәргә тиеш булабыз. Мин Кәгъбәтулла белән саубуллашуны иртәнге намаздан соң кылырга уйладым. Иртәнге намазны җәмәгать белән йортыбызның ишегалдында укыдык, аннан соң мин иртәнге салкынчада һарам мәчетенә ашыктым. Кояш чыкканчы, төн белән көн тәмам очрашканчы, соңгы тапкыр Кәгъбәтулланы күрәсем, соңгы тапкыр иң изге теләкләремне әйтәсем, Кәгъбәтулла белән табигатьнең серле бер мизгелендә саубуллашасым, бәхилләшәсем килде...
Мин саубуллашу тәвафын һарам мәчетенең түбәсендә кылырга ният иттем. Бу урын күкләргә якынрак кебек тоелды. Мәчетнең түбәсе дә, икенче кат та, бөтен яклары да Кәгъбәтулланы чорнап алган.
Түбәгә менеп баскач, күкрәкләрем киңәеп китте. Күз алдымда илаһи манзара ачылды. Бер яктан тулган ай мөлдерәп карап тора, икенче яктан шәфәкъ кызыллыгы беленеп килә… Кояш әле чыкмаган, әмма хәбәре бар. Күктә каурый болытлар йөзә... Минем мондый вак, тетелгән, төтен кебек болытларны беркайчан да күргәнем юк иде әле. Таң яктысы ныграк таралган саен, ай тоныклана бара, чигенә, галәм киңлегенә кереп чума... Мин, сызылган махсус юл буенча, Кәгъбәтулланы әйләнә башлыйм. Таң җиле минем керфекләремдә эленеп торган яшь тамчыларын таулар арасына алып китә, ул эчкерсез күз яшьләрем Гарәфәт тауларына, Нур тауларына. Мина һәм Мөздәлифә тауларына бәлки иртәнге чык булып төшәр, таш араларында үскән гөлләргә яңгыр тамчысы булып тоелыр, таңнарда сайраган былбылларга зәмзәм суларын хәтерләтер... Хуш, Кәгъбәтулла, хуш, Мәккә, хушыгыз, инде яратып өлгергән кырыс тауларым! Сез мине — яшел болыннардан, кара урманнардан дөреслек, хакыйкать эзләп килгән бер авыл баласын, татар кешесен чит итмәдегез, серләрегезне ачтыгыз, көч-гайрәт бирдегез, үзегездәге нурны һәм хикмәтне минем белән дә уртаклаштыгыз. Мин сезнең хакта илемә дә кайтып сөйләрмен, сагынып, елап, сокланып сөйләрмен... Мең ел иман белән, кыйбла белән, Коръән белән яшәгән милләтемнең нәрсәләр югалтуын, шушы изге төшенчәләрне нәрсәләргә алмаштыруын аңлатып, ачына-ачына сөйләрмен. Аңламасалар да, тыңламасалар да, хәтта дошман итсәләр дә, динебез турында, Мәккә турында, Кәгъбәтулла турында — сезнең хакта сөйләрмен. Мин биредән шушы изге әманәтне алып, илемә китәм. Раббым, юлларымны хәерле кыл сана...
“Хаҗ көндәлеге” китабыннан.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Кар патшабикәсе Билгеләнгән вакытта кафеда иде инде кыз. Ишекне ачып керде дә, ярым буш залга күз йөртеп, үзенә кирәкле кешене эзләде. Гомерендә беренче күрүе булса да, ул аны әллә каян таныды. «Снежная королева!» – дигән уй сызылып үтте кабат. Ханбикәләрдәй затлы иде ханым.
-
Тапшырылмаган имтихан Без еш кына: «Күргәннәрдән китап язырлык, кино төшерерлек», – дибез. Беркемнең дә язмышы ал да гөл түгел. Тик кайберәүләр, аның кире якларын оста итеп яшерә,
-
Гомернең ике яры Бездә бүген – дебют! Гөлнур Сафиуллинаның дебюты! Ниһаять!.. Аның хикәяләр яза башлавын бик көткән идек без. Хәер, Гөлнурның журналист язмалары ук чын хикәя итеп кабул ителә: йә елмаеп, йә күз яшьләрен тыярга тырышып укыйсың... Ә геройлары үзенә охшаган: тыйнак, акыллы, сизгер күңелле, серле... Кечкенә генә бер сүзе, карашы, хәрәкәте белән дөньяларны үзгәртә, гап-гади тормышны ямьгә төрә белгән... Менә шулай! Хикәяләрендә – фәлсәфә, хисләр, сизгер хатын-кыз йөрәге, тагын әллә ниләр – кыскасы, өр-яңа халәт!
-
Карындашым – көндәшем Язын чәчәк аткан алмагачның чәчәкләре ап-ак, бик матур. Ләкин нигә соң алмаларының тәме бертөрле түгел? Берсе баллы, ә икенчесе, карар күзгә матур булса да, эчендә – корт.
Соңгы комментарийлар
-
5 март 2021 - 10:20Без имениМинем кызым да кияүнең беренче хатыны 2 яшьтә ташлап киткәнбаласын тәрбияли (икенче баласын икенче иренә ташлап китте). Ташлап китсә дә интернет челтәрендәге сайтларда "Минем өчен иң кадерле кешеләрем -улларым. Алар өчен генә яшим",-дип яза. Ә үзе бер ирдән икенче иргә йөри. Менә шундый тормыш.Әллә?!
-
5 март 2021 - 13:55Без именийоремсэк ирлэр. дэ. йоремсэк. хатыннар да. мэнге. гафу. итэ алмаслык. кешелэр. алар. кеше. дип. атап. булса«Иреңне берәүгә дә бирмә!»
-
4 март 2021 - 21:40Без имениУкенеп уз узeнне бетермаска булган сезга, мин уземнен тормыштан чыгып эйтам, мин яшь вакытта ирнен изменаларын кичереп килдем,яра инде,балалар бар,бала хакы дип, шунда УК сезнен кебек кутареп сугарга булган, олыгайгач пенсияга чыккач барыбер чыгып китте ,сезнен ипташегез кебек эйберларен жыеп,азгын кеше барыбер азгын була,курасен, хазер инде минда Бер узем яшап ятам, сезда шул кадар кайгырмагыз ,узегезне бетермагез,балаларыгыз исан булсын«Иреңне берәүгә дә бирмә!»
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.