Алмам

Алмам, тор инде, тор. Тор, әйдә. Бригадир Нәҗип абыең печәнгә төшсен, диде. Тор, Алмам, тор, тор!
Гашига түтинең улын шулай назлап-көйләп уятканын үсмергә эшкә әйткән бригадир гына ишетсә ишеткәндер. Әмма шул иртәдән Наилнең исеме онытылды. Ул Алмам булып калды. Матур гына кушамат югыйсә. Әмма үсмер егет моңа үртәлә торган иде. Үртәлеп кенә калмагандыр, кимсенгәндер дә әле. Җиткән егет булганның соңында да Алмам булудан туктамады бит ул.
Инде менә Наил карт егет. Әмма һаман – Алмам! Өйләнә алмый калуында да шул кушамат гаепле түгел микән әле? Егетләр кушаматы андый булырга тиеш түгел бит инде!
Картаеп бара шул, Гашига апа да киленсез тилмерә. Үсмер Наилнең күндәмлеге ярсучанлык, кыдрачлык белән алышынды. Хәер, әүмәкләшкән, тукмашкан өернең уртасында электән дә гел ул була торган иде. Күбрәк үзенә эләгә. Ә Наил йодрыкларны күбрәк татыган саен, үзен егетнең шәбе кебек хис итә иде бугай. Ә менә сыйныфташы Фирая аны гел кызгана. Әнисенең бердәнбер улының – Алмамның кыйналып кайтуын күрү аңа бер дә җиңел түгелдер, дип кызгана.
Шулай бервакыт Наилнең тагын өер уртасында калуын күреп, Фирая аны, аралап алып, тирги-тирги өйләренә кадәр озата китте. Гап-гади бер гамәл Наил өчен вакыйга булган, күрәсең. Моңарчы аны әнисеннән башка жәлләүче юк иде бугай. Өйләренә кайтып җиткәндәрәк егет «өлгереп җиткән» иде инде:
– Фирая, чык миңа кияүгә, ә, алтынга төрермен үзеңне!
– И-и, кит әле моннан! Сине яклаган булам тагын, – дип, Фирая, үз алдына тузынып, Алмамны хыяллары белән ялгызын урам уртасында калдырып кайтты да китте. Хәерчегә ачык чырай күрсәтсәң, ямаулык сорый, дигәндәй булды инде бу.
Аннан соң күп еллар узды, Фирая да тормышлы булды. Балалары үсте. Авылга бер кайтуында урам буйлатып үзләренә таба килүче Наилне күреп алды. Фираялар күршесендәге тол хатынга ияләшкән, дип ишеткән иде аны. Әле дә шул капкага төбәп килүе икән. Күчтәнәче дә бар – бер чиләк кызарып пешкән алмалар тоткан. Икесе дә уңайсызланып калды...
Арадагы кыенсынуны йомшартып, Фирая елмаеп куйды.
– Кая әле, алмаларың тәмле микән? – дигән булып, чиләктәге алмаларга күз төшерде...
Наил, сөенә-сөенә, сыйныфташына алма сузды.
Шуның белән шул булыр иде дә бит... Шул кичне, дөресрәге, төнгә каршы капкага кагылдылар. Әнисе, кем булыр икән дип, ашыгып, чыгып китте:
– Наил икән, алмалар китергән сиңа! – дип урап керде ул. – Фираяны сыйла, Фәния апа, дигән була. Менә, сыйланыгыз...
– «Алтынга төрермен» дигән вәгъдәсе бар иде шул... Алтын югында алма да ярый, дигәндер инде.
– Гел сине сораштырып тора ул. Классташ кайткалап йөриме, ди. Өйләнә алмады шул. Йомшак булганга санламадылар үзен. Менә без дә бит әле, кияүдән дә оялмыйча, Наилдән көлгән булабыз. Элек заман булса, аңа да тиңе табылыр иде. Кызлары да юк бит аның авылда. Алмага гына түгел, Сабантуй батырына да юк кызлар...
Әнисенең сүзләреннән соң Фираяга уңайсыз булып китте. Кайчандыр жәлләгән булып, хәзер көлеп утыру икейөзлеләнү кебек тоелды аңа. Бер ул гынамы, әнә, ире дә көнләшү галәмәте күрсәтмәде.
– Йәгез әле, мин дә татып карыйм әле күчтәнәч алманы, – диюдән узмады.
Ә Наил... Йә, нәрсәдә инде аның кимлеге? Нечкә күңелле, тырыш бер адәм. Шәһәрдә үссә, сәнгать йә музыка мәктәбендә укыса, бәлки аңардан иҗат кешесе чыккан булыр иде. Йә, кем бар тагын төн уртасында алма өләшеп йөрүче?!.
фото: https://pixabay.com
Гашига түтинең улын шулай назлап-көйләп уятканын үсмергә эшкә әйткән бригадир гына ишетсә ишеткәндер. Әмма шул иртәдән Наилнең исеме онытылды. Ул Алмам булып калды. Матур гына кушамат югыйсә. Әмма үсмер егет моңа үртәлә торган иде. Үртәлеп кенә калмагандыр, кимсенгәндер дә әле. Җиткән егет булганның соңында да Алмам булудан туктамады бит ул.
Инде менә Наил карт егет. Әмма һаман – Алмам! Өйләнә алмый калуында да шул кушамат гаепле түгел микән әле? Егетләр кушаматы андый булырга тиеш түгел бит инде!
Картаеп бара шул, Гашига апа да киленсез тилмерә. Үсмер Наилнең күндәмлеге ярсучанлык, кыдрачлык белән алышынды. Хәер, әүмәкләшкән, тукмашкан өернең уртасында электән дә гел ул була торган иде. Күбрәк үзенә эләгә. Ә Наил йодрыкларны күбрәк татыган саен, үзен егетнең шәбе кебек хис итә иде бугай. Ә менә сыйныфташы Фирая аны гел кызгана. Әнисенең бердәнбер улының – Алмамның кыйналып кайтуын күрү аңа бер дә җиңел түгелдер, дип кызгана.
Шулай бервакыт Наилнең тагын өер уртасында калуын күреп, Фирая аны, аралап алып, тирги-тирги өйләренә кадәр озата китте. Гап-гади бер гамәл Наил өчен вакыйга булган, күрәсең. Моңарчы аны әнисеннән башка жәлләүче юк иде бугай. Өйләренә кайтып җиткәндәрәк егет «өлгереп җиткән» иде инде:
– Фирая, чык миңа кияүгә, ә, алтынга төрермен үзеңне!
– И-и, кит әле моннан! Сине яклаган булам тагын, – дип, Фирая, үз алдына тузынып, Алмамны хыяллары белән ялгызын урам уртасында калдырып кайтты да китте. Хәерчегә ачык чырай күрсәтсәң, ямаулык сорый, дигәндәй булды инде бу.
Аннан соң күп еллар узды, Фирая да тормышлы булды. Балалары үсте. Авылга бер кайтуында урам буйлатып үзләренә таба килүче Наилне күреп алды. Фираялар күршесендәге тол хатынга ияләшкән, дип ишеткән иде аны. Әле дә шул капкага төбәп килүе икән. Күчтәнәче дә бар – бер чиләк кызарып пешкән алмалар тоткан. Икесе дә уңайсызланып калды...
Арадагы кыенсынуны йомшартып, Фирая елмаеп куйды.
– Кая әле, алмаларың тәмле микән? – дигән булып, чиләктәге алмаларга күз төшерде...
Наил, сөенә-сөенә, сыйныфташына алма сузды.
Шуның белән шул булыр иде дә бит... Шул кичне, дөресрәге, төнгә каршы капкага кагылдылар. Әнисе, кем булыр икән дип, ашыгып, чыгып китте:
– Наил икән, алмалар китергән сиңа! – дип урап керде ул. – Фираяны сыйла, Фәния апа, дигән була. Менә, сыйланыгыз...
– «Алтынга төрермен» дигән вәгъдәсе бар иде шул... Алтын югында алма да ярый, дигәндер инде.
– Гел сине сораштырып тора ул. Классташ кайткалап йөриме, ди. Өйләнә алмады шул. Йомшак булганга санламадылар үзен. Менә без дә бит әле, кияүдән дә оялмыйча, Наилдән көлгән булабыз. Элек заман булса, аңа да тиңе табылыр иде. Кызлары да юк бит аның авылда. Алмага гына түгел, Сабантуй батырына да юк кызлар...
Әнисенең сүзләреннән соң Фираяга уңайсыз булып китте. Кайчандыр жәлләгән булып, хәзер көлеп утыру икейөзлеләнү кебек тоелды аңа. Бер ул гынамы, әнә, ире дә көнләшү галәмәте күрсәтмәде.
– Йәгез әле, мин дә татып карыйм әле күчтәнәч алманы, – диюдән узмады.
Ә Наил... Йә, нәрсәдә инде аның кимлеге? Нечкә күңелле, тырыш бер адәм. Шәһәрдә үссә, сәнгать йә музыка мәктәбендә укыса, бәлки аңардан иҗат кешесе чыккан булыр иде. Йә, кем бар тагын төн уртасында алма өләшеп йөрүче?!.
фото: https://pixabay.com
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин... Сүземне ерактанрак башлыйм әле. Әти үлгәндә мин әле тумаган да булганмын – әни 7 айлык корсаклы килеш калган. Аңа бу вакытта нибары 21 яшь булган...
-
Рәхмәт, әнием! Аның ирен үтереп ташладылар. Дөресрәге, үләр дәрәҗәгә җиткәнче кыйнап ыргыттылар... Аңсыз гәүдәсен өйләреннән ике йөз метрлар чамасы җирдә, барак кебек шыксыз йортларның пычрак ишегалдыннан таптылар...
-
Бар җылымны сиңа бирәм, әни... Әнигә бар җылыңны да, назыңны да, яратуыңны да бирәсең, чөнки ул әни, һәм башкача уйлау, яшәү мөмкин түгелдер... Ә үз әниең булмаса?! Кемгә бүләк итәргә? Сине ничек бар шулай кабул итә торган кем бар тагын?! Әни бар! Иремнең әнисе!
-
Синнән башка беркем кирәкми Нурзидә белән Рәдиснең балалары юк. Күп еллар юк инде. Нурзидә моның белән күптән килеште. Рәдис тә килешкән кебек булган иде...
-
Бергә булырга язмаган безгә... Хәзер аңлыйм: мин бик тырыш, яхшы укучы бала булганмын. Һәм шуның өстенә соң өлгергәнмен. Мәктәптә кайберәүләр бишенче класстан ук егетләр белән аралашып, егет сөйгәнгә исләрем китеп карый идем. Артык хисләнеп тормыйча гына дөньяны җигелеп тартучы әти-әни үрнәге дә шул булгандыр. Алар артык мәхәббәт маҗараларыннан башка гына, димләп өйләнешкән кешеләр иде. Егет сөю бер оят эш төсле тоелган миңа.
Соңгы комментарийлар
-
30 июнь 2022 - 11:34Без имениМонда язып утырганчы, узе белян сойляшергя киряк. Оч ел эчендя хаманда оялып торасыз мени. Сузне башлап китсягез ул узе суляп бирер барсында. Болай итеп билгесезлектя йореп булмай инде.Егетемне үземә ничек өйләндерергә икән?
-
30 июнь 2022 - 15:51Без имениКэжэмогезгэ ышанабыз - Иделгэ таяну белэн бер, э менэ Сукояр белэн Игезэклэр бик тэ ышанычлы кешелэрИң ышанычлысы кем? (йолдызнамә)
-
28 июнь 2022 - 10:56Без имениСез язманы игътибар белән укымаган, ахры, иптәшләр. Монда бит колхозчы баласының кеше була алмавы турында бармый сүз! Ә ата-ананың баланы аралавы, башкаларга караганда, начаррак мөнәсәбәттә булуы турында сүз бара. Әгәр шартлар булса, бу өлкән кыз да, кече сеңлесе кебек, врач була алыр иде!Врач буласы урынга авылда әбиләр карыйм
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.