​Корама дип карама

Корама япма тегәргә күптәннән кызыга идек. Аның белән ныклап торып шөгыльләнүче чын осталарга да мөрәҗәгать итеп карадык. Ахыр чиктә, тәвәккәлләп, корама тегәргә үзебез алындык. Дөресен генә әйткәндә, бик катлаулы эш түгел ул, бераз вакыт кына кирәк тә, тукыма кисәкләрен төсе белән бер-берсенә яраштыра белергә генә кирәк. Корама тегү өчен ситсы, бәз кебек табигый тукымалар яхшы. Алар шумый, кырыйлары тиз генә сыпылмый, юарга да ансат. Корамадан япмалар гына түгел, юрган, мендәр тышлары да, хәтта киемнәр дә тегәләр. Без бүген балалар кәнәфие өчен тәгаенләнгән кечерәк япма тегәбез. Димәк, башлыйбыз.


Кирәк:

* иңе – 150 см, буе 24 см булган дүрт төрле тукыма. (Өске ягы тузган күлмәк итәкләре яки уртасы тузган матур урын-җир җәймәләрен дә кулланырга мөмкин. Гадәттә, аларның чит-читләре әле таза була);
* иңе 150 см булган ике төрле тукыма. Берсенең буе – 21 см, икенчесенеке 28 см (болары кайма кисү өчен);
* буе – 160, иңе 90 см зурлыгындагы бер катлы синтепон;
* япманың аскы ягын тегү өчен иңе – 90 см, буе 160 см булган тукыма;
* тегү җебе;
* үрнәк кисү өчен катыргы кисәге.

Әзер япманың буе – 158 см, иңе – 86 см.


Эш барышы:

Катыргы кисәгеннән 12х12 см зурлыгындагы шакмак кисеп алабыз.Ул безгә тукымаларны шакмаклап кисү өчен кирәк, чөнки линейка белән үлчәп утыру күп вакытны ала. 

Тукыманы бер катлап, сул ягын өскә каратып өстәлгә салабыз да, өстеннән катыргы кисәген куеп, гади карандаш белән эз төшерәбез. Шушы эздән тукыманы кисәбез. Кибетләрдә моның өчен махсус пычак та сатыла.

Әлегә өч төрле тукыманы гына кулланабыз. Тукымаларның төсе дә, бизәге дә бер-берсен ачып, тулыландырып торырга тиеш. Гел караңгы төсләрдән генә торган япма күзне иркәләмәс, тукымалар ачык җете төсле булса, матур. Тукыма кисәкләре бер-берсенә зигзаг җөй белән ялгана. Корама пөхтә килеп чыгуның тагын бер сере – үтүк кул астында гына торсын. Теккән һәр җөйне үтүкләп куябыз.


Урта өлеш:

Ул 22 шакмактан һәм 20 өчпоч­мак­тан тегелгән. Башта икешәр шакмакны бер-берсе белән тоташтырабыз. Аннары шул турыпочмак­лыкларны үзара тоташтыргач, зур бер шакмак хасил була. Аны ромб рәвешендә кыйгачлап салабыз. 

 Шуңа башка шакмакларны ялгыйбыз. Аскы һәм өске якта, чит-читтәге шакмак араларына өчпоч­маклар тегелә (өченче рәсем). Нәтиҗәдә, иңе 33 см, буе 128 см булган турыпочмаклык килеп чыга.


Кырый өлеш:

Дүрт төрле тукымадан 12х12 см зурлыгында сигезәр шакмак кисәбез. Аларны диагональ буенча ике өчпочмакка бүләбез. Төрле тукымадан киселгән дүрт өчпоч­макны бергә тоташтырып, 16 зур шакмак тегәбез. Теккәндә игътибарлы булырга кирәк, өчпочмаклар бер тәртиптә генә ялгана. Шакмакның зурлыгы – 16х16 см. 

Сигез шакмакны горизонталь буенча тегеп тоташтырабыз – киң генә тасма килеп чыга. Калган сигез шакмактан икенче тасманы тегәбез. Бу тасмалар урта өлешнең ике читенә ялгана.

Әлегә кагылмыйбыз дигән тукы­ма­ның берсеннән иңе – 7 см, озынлыгы 71 см булган ике тасма теләбез (кисәргә тотынганчы, үзегезнең япманы үлчәп, озынлыгын тәгаенләгез, чөнки без биргән үлчәм туры килеп бетмәскә мөмкин).
Тасмаларны япма­ның баш-башларына тегеп куябыз. 

Шул ук тукымадан киңлеге янә 7 см, озынлыгы 131 см булган ике тас­ма кисеп, аларны япманың ике читенә тоташтырабыз. Икенче тукымадан да шундый ук 4 тасма кисәргә кирәк. Аларның да киңлеге 7 см булса, икесенең озынлыгы –
85 см, калган икесенеке – 142 см. Бу тасмалар да япманың чит-читләренә тегеп куела.

Хәзер инде япма зурлыгында синтепон һәм тоташ тукымадан аслык кисик. Аслыкның үлчәме дә япма зурлыгына тәңгәл.
 

Җыю тәртибе:

Аслыкны уң ягы белән өскә каратып, идәнгә җәеп салабыз. Аның өстенә сул ягын өскә каратып, корама япманы салабыз (алар бер-берсенә уң яклары белән капланган, соңгы рәсемдә ачык күренә). 

 Корама өстеннән синтепонны түшибез. Тегү энәсенә җеп саплап, өч катын да япма кырыйлатып бергә типчеп чыгабыз. Аннары шул эздән машина белән җөй салабыз. Җөйне аслык ягыннан салырга кирәк, синтепон өстеннән җөй салуы кыен. 

 Япманы уң ягына әйләндерү өчен аскы итәктә бер араны текми калдырабыз. Соңыннан аны белендерми генә кулдан тегеп куябыз. 

 Ахырдан япманы яхшылап үтүклибез. 

Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз


Ошый
Поделиться:
Комментарийлар (0)
Cимвол калды:
Хәзер укыйлар
  • Дус кызымның ире икенче хатын алган  Дус кызыма шулчак әллә нәрсә булды, мышык-мышык елап җибәрде, керфекләренә яккан тушь җебеп, алсу бите буйлап акты. Мин Гөлчәчәкне тынычландырырдай кирәкле сүзләр таба алмадым, ни өчен сорау биргәнемә дә үкендем...
    7642
    2
    53
  • Хата Тормышта бер генә кеше дә хаталардан хали түгел. Без ясаган хаталар бер-берсеннән зурлыгы йә кечкенәлеге белән генә аерыладыр. Кечкенәләре шунда ук онытыладыр. Ә зурраклары, язмышыңны башка сукмактан алып кереп киткәннәре... Алары башка шул. Алары сине гомер буе озата бара...
    5166
    0
    35
  • Ләкләкләр Яз җиткән саен ләкләкләр кайтуын өзелеп көтә башлыйм. Бу кошлар кайткач җиһанга яңа тормыш иңә кебек. Мин өчен бик кадерле алар. Аларга кагылышлы үз тарихым бар. 
    2068
    0
    22
  • Бәхетемне сакламадым Һәр хатын-кызның үз тормыш тарихы, үз ялгышлары, үз үкенечләре. Әмма минем кебек беркатлылыгы аркасында үз бәхетен җимергән хатыннар бар микән ул?!
    3852
    1
    21
Реклама
Соңгы комментарийлар
  • 24 март 2023 - 14:07
    Без имени
    Бай ирлэрнен ботен байлыгын балаларына яздырасы иде ул, бер тиенсез ир белэн икенче яшь хатыны яшэргэ телэр идеме икэн?
    Дус кызымның ире икенче хатын алган 
  • 26 март 2023 - 07:29
    Без имени
    Әлбиттә ирҙән айырылған ҡатын менән иреңде бер өйҙә ҡалдырып китеү ялғышлыҡ. Тик ирҙе өйҙә бикләп ултыртып, кешегә күрһәтмәй йәшәп булмай. Йөрәгендә тоғролоҡ булмаған кеше барыбер хыянат итер ине иртәгәме һуңмы.
    Бәхетемне сакламадым
  • 27 март 2023 - 07:59
    Без имени
    Ис китмәле хикәя бала чакка кайтып килгәндәй булдым рәхмәт авторга.
    Кунак мунчасы
  • 23 март 2023 - 11:56
    Без имени
    Башта ул үзе генә булганда аңа игътибар күп булган, аннан сез кияүгә чыккансыз, игътибар кими төшкән, бала туган, тагын ныграк кимегән, аңа гына карап тору беткән. Ул бала гына икәнен онытып җибәргәнсез. Сезгә ул инде зур, үчтекиләргә кирәк түгел дип саный башлагансыз. Ә ул балада әкренләп әнә шул көнләшү дә, үпкәләү дә, үртәлү дә барлыкка килгән. Белмим, бу хәлне төзәтә алырсызмы.
    Ничек дуслаштырыйм?
  • 22 март 2023 - 10:47
    Без имени
    «Улымны узем генэ устердем» дигэн суздэн сон ук барысы да анлашылды. Киленне яратмавыгыз хэр суздэн «кычкырып» тора. Вот и гаеп эзлисез
    Оныгым минеке түгел...
Реклама
«Балалы Солянка» балалар музыкаль премиясе
«Татар гаиләсе / килен-кайнана» бәйгесе җиңүчеләрен котлау тантанасы
«Татар мамык шәле» бренды нәрсә ул?
«Татар гаиләсе / үрнәк алыгыз»
«Азат хатын» күргәзмәсе – Кабан күле буенда
«Сөембикә»нең яңа саны һәм... балчык
Әлфия Миңнуллина: «Әни Казанга яланаяклы кыз булып килгән иде, яланаяк мәңгелеккә китеп бара...»
Фарфор буенча рәссам Римма Газалиеваның шәхси күргәзмәсе
Укучыга таба яңа адым: «Сөембикә»нең февраль санын тәкъдим иттек 
Венера Ганиеваның ире, тавыш режиссеры Камил Фәйзрахмановны соңгы юлга озату