Җәйнең җете төсләре

Рәссам Александр Шадрин ике меңнән артык сәнгать әсәре иҗат иткән оста. Яз – аның иң сөйгән фасылы. Иҗатта гына түгел, гаиләсендә дә бәхет тапкан бу кешенең өч баласы бар. Алар барысы да бик сәләтлеләр. Рәссамның иң яраткан санәме (моделе) исә төпчек кызы – 11 яшьлек Аврелия. «Мин аны шулкадәр күп һәм тиз ясыйм. Бер көн эчендә портрет әзер була!» – ди үзе рәссам Александр Шадрин.

«Минем әбиемдә башкорт каны да бар иде, ә әтием һәм аның ир туганнары, татар булмасалар да, саф татарча сөйләштеләр», – ди рәссам үз нәселе хакында. Нәсел җәһәтеннән шулай. Иҗат җәһәтеннән сөйләсәк, Александр яшьлегендә авангардизм белән мавыгып алган.
Бу – ул заман өчен гадәти күренеш. Александр Шадрин иҗатка сәнгать мәктәпләре аша килмәгән. Ижау дәүләт университетының сынлы сәнгать факультеты аның өчен бары тик «А» пунктыннан «Б» пунктына җитү белән бер. Ул иҗади эзләнүләрен XIX гасыр классикларының әсәрләреннән күчермәләр язып караудан башлый.
Иҗатының башлангыч чорында графика жанры белән җәмгыятьтә киң танылу ала алган рәссам Александр Шадрин хәзер тулысынча диярлек фәкать майлы буяулар белән генә яза. Үз язу рәвеше өчен үз атамасын да уйлап тапты – перцептуаль (образлы – хиссиятле) юнәлеш. Аның иҗат тематикасы: пейзажлар, фауна дөньясы, портретлар. Соңгысында күбесенчә кырыс һәм горур ирләр, этник киемле Идел буе хатын-кызлары, көләч йөзле балалар. Хәтта картиналарның атамаларында да күпме нур бар: «Эреп югалучы офыклар», «Кояшка гашыйк җаннар», «Хисләрдән каушау», «Иртәнге яңгыр белән юынганнар», «Ай җиле», «Кояшны тоткан ятьмәләр», «Тыйнак гүзәлләр», «Кичке зөбәрҗәтләр», «Гәрәбә сулар», «Кояштан яралганнар»...
Башкаларга яктылык илтүче рәссам инде 20 дән артык шәхси күргәзмәсен ачып, Казан, Ижау, Мәскәү, Нью-Йорк тамашачыларын шатландырды. Александр үз иҗади дәртенә һәм сәнгатьне үзенчә аңлавына тәңгәл килгән юнәлештә генә калмыйча, 2010 елны «Маша әбисе янында яшәргә кала» халыкара күчмә сәнгать проектын оештырды! Бу проектның максаты: бар кыенлыкларны җиңеп, үз иҗади үзенчәлекләрен саклап кала алган яшьтәш рәссамнарны берләштерү. Көнбатыш калыпларына исләре китмәүче, Россия халыкларының күптөрле мәдәниятен, үз тамырларын яратучы, рухи ныклыкка ия, үз мәдәни-милли мирасларының кыйммәтен аңлатучы рәссамнарны җыеп, ул инде Пермь, Красноярск, Иркутск, Ростов-на-Дону, Төмән, Түбән Варта, Екатеринбург шәһәрләрендә шушы проектның күргәзмәләрен зур уңыш белән уздырды.
Рәссам Шадрин 2012 елның Россия сынлы сәнгать академиясенең көмеш медаленә һәм академик сынлы сәнгатьтәге пластика дәрәҗәләре өчен Н. Фешин исемендәге премиясенә лаек булды. Ул халыкара «Арт-салон»нарда, «Мәскәү–Санкт-Петербург», «Россия», «Классика һәм бүгенге заман», «Россия сынлы сәнгать академиясенә – 250 ел» күргәзмәләрендә катнашты, ил күләмендәге һәм халыкара сынлы сәнгать конкурсларында җиңеп чыкты.
«Сөембикә» журналы, № 6, 2015.

«Минем әбиемдә башкорт каны да бар иде, ә әтием һәм аның ир туганнары, татар булмасалар да, саф татарча сөйләштеләр», – ди рәссам үз нәселе хакында. Нәсел җәһәтеннән шулай. Иҗат җәһәтеннән сөйләсәк, Александр яшьлегендә авангардизм белән мавыгып алган.
Бу – ул заман өчен гадәти күренеш. Александр Шадрин иҗатка сәнгать мәктәпләре аша килмәгән. Ижау дәүләт университетының сынлы сәнгать факультеты аның өчен бары тик «А» пунктыннан «Б» пунктына җитү белән бер. Ул иҗади эзләнүләрен XIX гасыр классикларының әсәрләреннән күчермәләр язып караудан башлый.
Иҗатының башлангыч чорында графика жанры белән җәмгыятьтә киң танылу ала алган рәссам Александр Шадрин хәзер тулысынча диярлек фәкать майлы буяулар белән генә яза. Үз язу рәвеше өчен үз атамасын да уйлап тапты – перцептуаль (образлы – хиссиятле) юнәлеш. Аның иҗат тематикасы: пейзажлар, фауна дөньясы, портретлар. Соңгысында күбесенчә кырыс һәм горур ирләр, этник киемле Идел буе хатын-кызлары, көләч йөзле балалар. Хәтта картиналарның атамаларында да күпме нур бар: «Эреп югалучы офыклар», «Кояшка гашыйк җаннар», «Хисләрдән каушау», «Иртәнге яңгыр белән юынганнар», «Ай җиле», «Кояшны тоткан ятьмәләр», «Тыйнак гүзәлләр», «Кичке зөбәрҗәтләр», «Гәрәбә сулар», «Кояштан яралганнар»...
Башкаларга яктылык илтүче рәссам инде 20 дән артык шәхси күргәзмәсен ачып, Казан, Ижау, Мәскәү, Нью-Йорк тамашачыларын шатландырды. Александр үз иҗади дәртенә һәм сәнгатьне үзенчә аңлавына тәңгәл килгән юнәлештә генә калмыйча, 2010 елны «Маша әбисе янында яшәргә кала» халыкара күчмә сәнгать проектын оештырды! Бу проектның максаты: бар кыенлыкларны җиңеп, үз иҗади үзенчәлекләрен саклап кала алган яшьтәш рәссамнарны берләштерү. Көнбатыш калыпларына исләре китмәүче, Россия халыкларының күптөрле мәдәниятен, үз тамырларын яратучы, рухи ныклыкка ия, үз мәдәни-милли мирасларының кыйммәтен аңлатучы рәссамнарны җыеп, ул инде Пермь, Красноярск, Иркутск, Ростов-на-Дону, Төмән, Түбән Варта, Екатеринбург шәһәрләрендә шушы проектның күргәзмәләрен зур уңыш белән уздырды.
Рәссам Шадрин 2012 елның Россия сынлы сәнгать академиясенең көмеш медаленә һәм академик сынлы сәнгатьтәге пластика дәрәҗәләре өчен Н. Фешин исемендәге премиясенә лаек булды. Ул халыкара «Арт-салон»нарда, «Мәскәү–Санкт-Петербург», «Россия», «Классика һәм бүгенге заман», «Россия сынлы сәнгать академиясенә – 250 ел» күргәзмәләрендә катнашты, ил күләмендәге һәм халыкара сынлы сәнгать конкурсларында җиңеп чыкты.
«Сөембикә» журналы, № 6, 2015.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Дус кызымның ире икенче хатын алган Дус кызыма шулчак әллә нәрсә булды, мышык-мышык елап җибәрде, керфекләренә яккан тушь җебеп, алсу бите буйлап акты. Мин Гөлчәчәкне тынычландырырдай кирәкле сүзләр таба алмадым, ни өчен сорау биргәнемә дә үкендем...
-
Хата Тормышта бер генә кеше дә хаталардан хали түгел. Без ясаган хаталар бер-берсеннән зурлыгы йә кечкенәлеге белән генә аерыладыр. Кечкенәләре шунда ук онытыладыр. Ә зурраклары, язмышыңны башка сукмактан алып кереп киткәннәре... Алары башка шул. Алары сине гомер буе озата бара...
-
Елама, Сәрвиназ! (хикәя)
-
Ләкләкләр Яз җиткән саен ләкләкләр кайтуын өзелеп көтә башлыйм. Бу кошлар кайткач җиһанга яңа тормыш иңә кебек. Мин өчен бик кадерле алар. Аларга кагылышлы үз тарихым бар.
-
Бәхетемне сакламадым Һәр хатын-кызның үз тормыш тарихы, үз ялгышлары, үз үкенечләре. Әмма минем кебек беркатлылыгы аркасында үз бәхетен җимергән хатыннар бар микән ул?!
Соңгы комментарийлар
-
24 март 2023 - 14:07Без имениБай ирлэрнен ботен байлыгын балаларына яздырасы иде ул, бер тиенсез ир белэн икенче яшь хатыны яшэргэ телэр идеме икэн?Дус кызымның ире икенче хатын алган
-
26 март 2023 - 07:29Без имениӘлбиттә ирҙән айырылған ҡатын менән иреңде бер өйҙә ҡалдырып китеү ялғышлыҡ. Тик ирҙе өйҙә бикләп ултыртып, кешегә күрһәтмәй йәшәп булмай. Йөрәгендә тоғролоҡ булмаған кеше барыбер хыянат итер ине иртәгәме һуңмы.Бәхетемне сакламадым
-
27 март 2023 - 07:59Без имениИс китмәле хикәя бала чакка кайтып килгәндәй булдым рәхмәт авторга.Кунак мунчасы
-
23 март 2023 - 11:56Без имениБашта ул үзе генә булганда аңа игътибар күп булган, аннан сез кияүгә чыккансыз, игътибар кими төшкән, бала туган, тагын ныграк кимегән, аңа гына карап тору беткән. Ул бала гына икәнен онытып җибәргәнсез. Сезгә ул инде зур, үчтекиләргә кирәк түгел дип саный башлагансыз. Ә ул балада әкренләп әнә шул көнләшү дә, үпкәләү дә, үртәлү дә барлыкка килгән. Белмим, бу хәлне төзәтә алырсызмы.Ничек дуслаштырыйм?
-
22 март 2023 - 10:47Без имени«Улымны узем генэ устердем» дигэн суздэн сон ук барысы да анлашылды. Киленне яратмавыгыз хэр суздэн «кычкырып» тора. Вот и гаеп эзлисезОныгым минеке түгел...
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.