Җавабың кайда, кыз бала?

Шигырьләрендә хыял, романтика, мәхәббәт, кызлар – ул матурлыкка табына!.. Сәях җаны диңгез-таулар, илләр-җирләр гизә – Париж, Луврларда, Мадрид, Лондоннарда була... Байрон, Гёте, Гарсиа Лоркалар ватанында алар белән шигырь телендә сөйләшә... Шәрыкның нечкә аһәңнәре шигъриятендә газәлләр, робагыйлар аша ачыла. Гомәр Хәйям, Хафиз, Нәваилар – остазлары.
Күңеленә Җир шары, Галәм, Галактика сыйган. Ул – һич картаймас, ул – гашыйк, ул – талант!
Минеке.
Ике толым, кап-кара күз –
Синеке.
Егерме ике кояш эзе –
Минеке.
Уналты яз, гөлчәчәкләр –
Синеке.
...Ал йөрәгем! Бүгеннән ул
Синеке.
Синең йөрәк булсын ләкин
Минеке.
Ал кулларым! Нык, каты кул –
Синеке!
Язың, ямең синең булсын
Минеке.
Син ризамы? Юк, дисеңме?
Синең эш.
Сөймә мине, оныт! Дисең?
Синең эш!
...Тик оныту һәм онытмау –
Минем эш.
Йөрәкнең янган чагы.
Сөюемне дә беләсең,
ни әйтим сиңа тагы?
Төн кебек кара чәчләрне
башкалар сөйсенмени?
Башкалар сөйсен, студент
янсын да көйсенмени?
Тыңламый каләм, «дәрес»ем
язылмый бүген, кала –
уйларым сине эзли тик,
Кыз бала, күзең кара!
Янганын хисле йөрәкнең
студент сөйли сиңа.
Карашың читкә алганны
студент сизми димә.
Табылган бит: борынгыдан:
«Студент – ярлы», – диләр.
«Мөлкәте – иске чемодан,
анысы да бармы?» – диләр.
Ташыган хисләргә бай мин,
күрмиләр – хыялга бай.
Бар дөнья – минем байлыгым,
киләчәк... барсы минеке! –
белмисең син дә, малай...
Таңнардан таңнарга кадәр
күрмәгәч, көтеп үзен,
студент хат язды янып,
сагынып кара күзен:
– Җавабың кая, Кыз бала?
Йөрәкнең янган чагы.
Сөюемне дә беләсең...
Үрелеп йолдыз тотыйммы?
Ни кирәк сиңа тагы?!
Урамда зәңгәр кое.
Синдә – су алу, ә миндә
Бер күреп калу уе.
Зәңгәр кое – суы тулы,
Хис тулы минем күңел.
Чиләк тутырып алыр идең,
Ник күңел кое түгел?
Әйләнә чыгыр... Су ага,
Чиләгең тула инде.
Әллә түгимме суыңны,
Китми тор, тыңла инде!
...Зәңгәр кое яннарыннан
Синдә тик китү уе;
Минем сыман авыр сулап,
Шыгырдап кала кое.
И абый, ниләр әйтим соң,
Язасыз: зәңгәр кое,
Янәсе, кое янында
Мине очрату уе.
Шигырьләрегез дә әйбәт,
Сүзем юк аларына.
Ләкин мин сезгә тиңмени,
Мин әле бала гына...
Күземә сөрмә кунмаган,
Якмаган иннек, кызыл.
Мин әле ояла торган,
Кызара торган кызый.
Әнкәй бик шикләнә, абый,
Авылда сүзләр йөри.
Шуңа да мин сезнең белән
Сөйләшми йөрим юри...
И абый, кызык үзегез,
Әйтерсең бала менә...
Шигырьләрегез бик матур,
Сүзем юк аларына.
Кешегә ишеттергәнсез,
Шушымы егет эше?
Простой диләр сезне бик,
Катлырак булыр кеше.
Шулай да моңсу үземә,
Әлеге зәңгәр кое...
Күңелдә шул коега кич
Ешрак чыгу уе!
Кайтыгыз, минем сөюнең
Былтыргы бураннары!
Югыйсә артык бушанды
Күңелнең урамнары.
Кайтыгыз, җилне-давылны
Тынычтан артык күргән,
Тын йортның ишеген ватып,
Урамга чыккан көннәр!
Кайтыгыз, йолдызлы төннәр,
Беркатлы өметләрем!
Кайтыгыз, кыш үскән гөлләр,
Йокысыз минутларым!
Кайтыгыз, былтыргы карлар,
Кайтыгыз, сезгә карыйм!
...Гөнаһсыз чакның карына
Гөнаһлы исемем языйм.
Кайтыгыз, минем сөюнең
Былтыргы бураннары!
Бушанды, артык бушанды
Хисемнең урамнары!
Толымнарың кисмә, яме?!
Мин, аларны күрсәм, һаман
тотынып, гүя балачакка кайтам:
озын чәчле су кызлары
төшкә керде балачактан.
Беләм, алар һаман да әле
озын чәчле!
Толымнарың кисмә!
Күпме истәлекләр яшерә алар:
анда миңа беренче оялчан
карашлар, анда
кояш үбүе, яңгыр биргән назлар,
безнең өчен генә килгән язлар.
Син аларны, зинһар,
еракка алып китмә,
толымнарыңны кисмә, яме?!
Кисмә!
Сары көнбагыш сез – кояш чәчтеме
Йөз-чәһрәгез тирәли ул төсләрне?
Яшьлек алтынымы
назлый күзләрне?
Ничәгезне мин, тик Аңа охшатып,
Күбәләктәй якын бардым, җан атып.
Ничә күлмәк иясен (аллы-гөлле!)
«Танып», утка очып килдем мин –
тиле...
Ялгыштым шул! Кызлар,
тере ялкын сез,
Гүя игезәктәй охшаш-матурсыз...
Алдансам да, ярыма әйтер сүзне,
Серне чишмәдем, –
саклады Хак сүзе...
Әмма бу яз хистә төсләр буталды.
Шуны беләм: Казанымны ут алды.
Гүя ялкын эченнән эзлим сине –
Алтын балкышны,
көнбагыш төслемне.
Кайт тагын да шигыремә
май кичендә, –
Вагыйфны яттан сөйләвең исемдә.
«Күпләрне оныттым бугай», –
дисең дә,
Яшисең син төрки моңнар өчен дә...
Кайт яңа шигыремә май кичендә!
Сагынып сине, лаләләр күз ача,
Казанда нәркисләр хәлеңне сораша.
Яшел яз! Йөрәкләр серләшә,
очрашса,
Карт күңел гөле дә үрелә кояшка.
Кайт, сине сагынган гөлләр күз ача...
Булса да уеңда диңгез, фонтаннар...
Ак шомыртлар илдә, түгел анарлар.
Саф татарча яңгырап, аһәңсазлар,
Гашыйк җырын сиңа
җиткерсен алар,
Ә Казанда сагыну хисен –
фонтаннар.
Килде чәчәк ату вакыты кешегә! –
Суытса да кинәт, күңел төшермә,
Кырау төшермә тик бәхет хисеңә!
Җилгә әйт, кагылса ут-чәчеңә,
Исен китерсен сагынган кешеңә!
Кайт Казанга – шигыремә! –
май кичендә,
Вагыйфка гашыйк итәрсең мине дә,
Йөрик шигъри лаләләр, моң эчендә,
Тугры булып төрки дөнья хисенә,
Казанымда – гаҗәеп май кичендә!
дим!
«Сагындым, бел... Сагынам. Сагынырмын!» –
Шулар белән бүген минем җаныма
Ефәктән дә йомшак,
матур кагылдың.
Җыр сүзең, дим, гади һәм
бөек – анда
Борынгы һәм мәңгегә яшь
сабый моң!
Шул моң белән кавышкан
җанымны да
Бәхетле, дим, хәтта бөек
саныйм мин!
Төшеңә кердемме? Чынмы, сөеклем?
...Яшь җанда манзара
каян ул тиклем?
Анда хәтта диңгезләр дә сыйганмы?
Җан кылың минем халәтне
тойганмы?
«Йөрдең, дисең, борынгы ябынчадан,
Диңгез ярында –
Байронга охшаган...»
Кулым белән ымлаганмын аръякка,
Шунда дип белгәнгәдер Яр – еракта...
Төш – шигъри өн... Җанда күптән
давыл шул,
Синсез узган минутым да авыр шул.
Чынлыктан ул – хыял язган сурәтең...
Лаекмы мондый хөрмәткә,
йөрәк, син? –
Кадерен бел мәңге тансык
хис-йөкнең!
...Төшеңдә булса да ярат, сөеклем!
Күңеленә Җир шары, Галәм, Галактика сыйган. Ул – һич картаймас, ул – гашыйк, ул – талант!
* * *
Янган йөрәк, сузылган кул –Минеке.
Ике толым, кап-кара күз –
Синеке.
Егерме ике кояш эзе –
Минеке.
Уналты яз, гөлчәчәкләр –
Синеке.
...Ал йөрәгем! Бүгеннән ул
Синеке.
Синең йөрәк булсын ләкин
Минеке.
Ал кулларым! Нык, каты кул –
Синеке!
Язың, ямең синең булсын
Минеке.
Син ризамы? Юк, дисеңме?
Синең эш.
Сөймә мине, оныт! Дисең?
Синең эш!
...Тик оныту һәм онытмау –
Минем эш.
Студент хаты
– Җавабың кая, Кыз бала?Йөрәкнең янган чагы.
Сөюемне дә беләсең,
ни әйтим сиңа тагы?
Төн кебек кара чәчләрне
башкалар сөйсенмени?
Башкалар сөйсен, студент
янсын да көйсенмени?
Тыңламый каләм, «дәрес»ем
язылмый бүген, кала –
уйларым сине эзли тик,
Кыз бала, күзең кара!
Янганын хисле йөрәкнең
студент сөйли сиңа.
Карашың читкә алганны
студент сизми димә.
Табылган бит: борынгыдан:
«Студент – ярлы», – диләр.
«Мөлкәте – иске чемодан,
анысы да бармы?» – диләр.
Ташыган хисләргә бай мин,
күрмиләр – хыялга бай.
Бар дөнья – минем байлыгым,
киләчәк... барсы минеке! –
белмисең син дә, малай...
Таңнардан таңнарга кадәр
күрмәгәч, көтеп үзен,
студент хат язды янып,
сагынып кара күзен:
– Җавабың кая, Кыз бала?
Йөрәкнең янган чагы.
Сөюемне дә беләсең...
Үрелеп йолдыз тотыйммы?
Ни кирәк сиңа тагы?!
Кое
Шыгырдап тора чыгыры,Урамда зәңгәр кое.
Синдә – су алу, ә миндә
Бер күреп калу уе.
Зәңгәр кое – суы тулы,
Хис тулы минем күңел.
Чиләк тутырып алыр идең,
Ник күңел кое түгел?
Әйләнә чыгыр... Су ага,
Чиләгең тула инде.
Әллә түгимме суыңны,
Китми тор, тыңла инде!
...Зәңгәр кое яннарыннан
Синдә тик китү уе;
Минем сыман авыр сулап,
Шыгырдап кала кое.
Кыз җавабы
И абый, ниләр әйтим соң,Язасыз: зәңгәр кое,
Янәсе, кое янында
Мине очрату уе.
Шигырьләрегез дә әйбәт,
Сүзем юк аларына.
Ләкин мин сезгә тиңмени,
Мин әле бала гына...
Күземә сөрмә кунмаган,
Якмаган иннек, кызыл.
Мин әле ояла торган,
Кызара торган кызый.
Әнкәй бик шикләнә, абый,
Авылда сүзләр йөри.
Шуңа да мин сезнең белән
Сөйләшми йөрим юри...
И абый, кызык үзегез,
Әйтерсең бала менә...
Шигырьләрегез бик матур,
Сүзем юк аларына.
Кешегә ишеттергәнсез,
Шушымы егет эше?
Простой диләр сезне бик,
Катлырак булыр кеше.
Шулай да моңсу үземә,
Әлеге зәңгәр кое...
Күңелдә шул коега кич
Ешрак чыгу уе!
Чакыру
Кайтыгыз, минем сөюнеңБылтыргы бураннары!
Югыйсә артык бушанды
Күңелнең урамнары.
Кайтыгыз, җилне-давылны
Тынычтан артык күргән,
Тын йортның ишеген ватып,
Урамга чыккан көннәр!
Кайтыгыз, йолдызлы төннәр,
Беркатлы өметләрем!
Кайтыгыз, кыш үскән гөлләр,
Йокысыз минутларым!
Кайтыгыз, былтыргы карлар,
Кайтыгыз, сезгә карыйм!
...Гөнаһсыз чакның карына
Гөнаһлы исемем языйм.
Кайтыгыз, минем сөюнең
Былтыргы бураннары!
Бушанды, артык бушанды
Хисемнең урамнары!
* * *
Сеңлем!Толымнарың кисмә, яме?!
Мин, аларны күрсәм, һаман
тотынып, гүя балачакка кайтам:
озын чәчле су кызлары
төшкә керде балачактан.
Беләм, алар һаман да әле
озын чәчле!
Толымнарың кисмә!
Күпме истәлекләр яшерә алар:
анда миңа беренче оялчан
карашлар, анда
кояш үбүе, яңгыр биргән назлар,
безнең өчен генә килгән язлар.
Син аларны, зинһар,
еракка алып китмә,
толымнарыңны кисмә, яме?!
Кисмә!
* * *
Кызлар, быел һәммәгез ут чәчлеме?Сары көнбагыш сез – кояш чәчтеме
Йөз-чәһрәгез тирәли ул төсләрне?
Яшьлек алтынымы
назлый күзләрне?
Ничәгезне мин, тик Аңа охшатып,
Күбәләктәй якын бардым, җан атып.
Ничә күлмәк иясен (аллы-гөлле!)
«Танып», утка очып килдем мин –
тиле...
Ялгыштым шул! Кызлар,
тере ялкын сез,
Гүя игезәктәй охшаш-матурсыз...
Алдансам да, ярыма әйтер сүзне,
Серне чишмәдем, –
саклады Хак сүзе...
Әмма бу яз хистә төсләр буталды.
Шуны беләм: Казанымны ут алды.
Гүя ялкын эченнән эзлим сине –
Алтын балкышны,
көнбагыш төслемне.
* * *
Кайт тагын да шигыремәмай кичендә, –
Вагыйфны яттан сөйләвең исемдә.
«Күпләрне оныттым бугай», –
дисең дә,
Яшисең син төрки моңнар өчен дә...
Кайт яңа шигыремә май кичендә!
Сагынып сине, лаләләр күз ача,
Казанда нәркисләр хәлеңне сораша.
Яшел яз! Йөрәкләр серләшә,
очрашса,
Карт күңел гөле дә үрелә кояшка.
Кайт, сине сагынган гөлләр күз ача...
Булса да уеңда диңгез, фонтаннар...
Ак шомыртлар илдә, түгел анарлар.
Саф татарча яңгырап, аһәңсазлар,
Гашыйк җырын сиңа
җиткерсен алар,
Ә Казанда сагыну хисен –
фонтаннар.
Килде чәчәк ату вакыты кешегә! –
Суытса да кинәт, күңел төшермә,
Кырау төшермә тик бәхет хисеңә!
Җилгә әйт, кагылса ут-чәчеңә,
Исен китерсен сагынган кешеңә!
Кайт Казанга – шигыремә! –
май кичендә,
Вагыйфка гашыйк итәрсең мине дә,
Йөрик шигъри лаләләр, моң эчендә,
Тугры булып төрки дөнья хисенә,
Казанымда – гаҗәеп май кичендә!
* * *
Сүзләрең – җыр, гел яңгырап барыр,дим!
«Сагындым, бел... Сагынам. Сагынырмын!» –
Шулар белән бүген минем җаныма
Ефәктән дә йомшак,
матур кагылдың.
Җыр сүзең, дим, гади һәм
бөек – анда
Борынгы һәм мәңгегә яшь
сабый моң!
Шул моң белән кавышкан
җанымны да
Бәхетле, дим, хәтта бөек
саныйм мин!
* * *
Төшеңә кердемме? Чынмы, сөеклем?...Яшь җанда манзара
каян ул тиклем?
Анда хәтта диңгезләр дә сыйганмы?
Җан кылың минем халәтне
тойганмы?
«Йөрдең, дисең, борынгы ябынчадан,
Диңгез ярында –
Байронга охшаган...»
Кулым белән ымлаганмын аръякка,
Шунда дип белгәнгәдер Яр – еракта...
Төш – шигъри өн... Җанда күптән
давыл шул,
Синсез узган минутым да авыр шул.
Чынлыктан ул – хыял язган сурәтең...
Лаекмы мондый хөрмәткә,
йөрәк, син? –
Кадерен бел мәңге тансык
хис-йөкнең!
...Төшеңдә булса да ярат, сөеклем!
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Син генә кирәк Гади ситса күлмәкле кызның ишек төбендә арзанлы гына туфлиләрен салуын күреп, йөзен чытты булачак кайнана. «Авыл гыйбады!» – башына килгән беренче уе шул булды. Алай да улы хакына күңелдәгесен сиздермәде. Әле өйләнеп, түргә алып кайтып утыртмаган, йөреп туяр да, ташлар...
-
«Бу сезнең кызыгыз...» Бала таба алмаячагы хакында Кәдрия Азатка туйга кадәр үк әйтте. Егет булачак хатынына шуның кадәр гашыйк иде, кул гына селтәде. – Аптырама, – дип кочаклап алды ул сөеклесен. – Елак балаларсыз икебезгә генә бик рәхәт булачак. Бик теләсәк, табиблар могҗиза ясамый калмас. Аннан соң гаилә баласыз да була ала бит.
-
Авыл малае Бәкер шифаханәсенә юллама бирделәр Нәфисәгә. Эш урыныннан. Аны, инде унбиш елга якын шул бер урында эшләүче сазаган кызны, кемдер исенә төшерер, «аңа да ял кирәк, аңа бирик...» дип искәртер дип башына да китермәгән иде. Иң кирәк җирдә иң кирәкле сүзне кем кемгә әйткәнен төпченеп тормыйча гына юлга кузгалды ул
-
Өч монолог Нурания конвертны ачты, Илдарына хатны тиз генә укып бирергә иде исәбе, тик әллә кайдан ниндидер кайнар агым, кинәт тынын буып, бөтен күкрәген умырып тотты...
-
Бала – 50 яшеңдә бала җитәкләп йөрерсеңме? Мин әйткән хәбәрдән соң бар якыннарым чигә тирәсендә бармагын уйнатты. Имеш, башың киттеме әллә?!
Соңгы комментарийлар
-
1 июнь 2023 - 11:43Без имениНия бестолковый килен булсын, анлавымча килен белэн кайнана Алама яшэмэгэн.Әйтелми калган рәхмәт
-
1 июнь 2023 - 11:18Без имениСабабызнын горурлыгы, йозек кашы ул Голсинэ ханым♥️ Исэн-сау булсын, йоргэн юллары ун булсын🙏Китап акылны тәрбияли
-
31 май 2023 - 15:07Без имениТочно шундый эчтэлекле кино караган идем,исемен хэтерлэмим,бер нэрсэ дэ узгэрмэгэн.Бәхетле очрак-3
-
22 май 2023 - 10:24Без имениПервый раз попробовала такое блюдо у подруги, она татарочка. Правда, она мешала гороховую муку пополам с пшеничной.Так понравилось, что теперь сама его готовлю. Проблема только в том, что гороховую муку не везде продают. Но я ее теперь в интернет- магазине заказываю.Суп с чумаром из гороховой муки (клецки по-татарски)
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.