Такташны гашыйк иткән кыз

Бу рәсемне мин очраклы рәвештә таптым. Ул болай булды: соңгы елларда мин Хәсән Туфан турындагы әсәремне язу белән мәшгуль идем. Мәгълүм ки, Хәсән ага Туфанның туган авылында мәктәп-мәдрәсә ачу өчен патша хөкүмәте 1905 елгы революциядән соң гына рөхсәт бирә. Әмма аңа хәтле үк инде, аерым алганда, 1898 елның җәендә, татарның зыялылары башта чукындырылып та үз динен ташларга теләмәгән авылларга хәлфәләр җибәргәннәр. Байлары яшертен генә үз акчаларына мәктәп- мәдрәсәләр ачканнар. Шундыйларның берсе итеп, мөхтәрәм Шиһабетдин Мәрҗани һәм аның фикердәше Салихҗан хәзрәт, Аксубай волостендәге «отпавшийлар» авылы Кармәт башы кешеләрен «яңадан мөселманлыкка кайтарыр өчен» шәкерт Хәсәнҗан аганың 30 ел дәвамында язып барган көндәлек-хәтирә дәфтәрләре килеп керде. Аның балалары белән дә очрашырга насыйп булды. Хәсәнҗан аганың кызы Хәдичә апа егерменче еллар башында Чистай шәһәрендәге педтехникумда укый, һәм шунда үзенең иптәшләре белән бергәләп рәсемгә төшә. Хәдичә апа үзе мәрхүмә инде. Ире Тимофеев Емельян Тимофеевич, бабасы кушкан исеме белән Галимҗан абый дип тә йөртәләр, Зәй районына кергән Түбән Биш авылында туып-үскән, шунда яшәгән. Очрашуыбыз вакытында элеккеге рәсемнәрне күрсәтә башлагач та бик гади генә итеп: «Менә бусы инде аның шагыйрь Һади Такташның хатыны булган, аңа күп газапланулар китергән кыз Гөлчәһрә Хәмзинә була. Хәдичә белән бергә укыдылар, мин дә яхшы белә идем»,— дип куйды. Билгеле инде, мин ул рәсемне сорап алмыйча булдыра алмадым. Дөрес, кайтарып бирү шарты белән. Рәсемнең артына:
«1923 ел, 24 март шимбә көн алдырылган рәсем. Утырганнардан уң яктан: 1)Яхина Гандәлиф, 2)Бәхтиярова Рабига, 3) Ибраһимова Кәшифә. Басканнардан уң яктан: 1) Ибраһимова Рания, 2)Әхмерова Хәдичә, 3) Хамзина Гөлчәһрә. Хәдичә Әхмерова», дип язып куелган.
Сөекле шагыйребезне бик күп әсәрләр иҗат итәргә рухландырган затның яңа бер рәсемен «Сөембикә» журналын укучылар кызыксынып карарлар дип уйлыйм.

Газиз КАШШАФ ҮЗИЛЕ.