Такташны гашыйк иткән кыз

Бу рәсемне мин очраклы рәвештә таптым. Ул болай булды: соңгы елларда мин Хәсән Туфан турындагы әсәремне язу белән мәшгуль идем. Мәгълүм ки, Хәсән ага Туфанның туган авылында мәктәп-мәдрәсә ачу өчен патша хөкүмәте 1905 елгы революциядән соң гына рөхсәт бирә. Әмма аңа хәтле үк инде, аерым алганда, 1898 елның җәендә, татарның зыялылары башта чукындырылып та үз динен ташларга теләмәгән авылларга хәлфәләр җибәргәннәр. Байлары яшертен генә үз акчаларына мәктәп- мәдрәсәләр ачканнар. Шундыйларның берсе итеп, мөхтәрәм Шиһабетдин Мәрҗани һәм аның фикердәше Салихҗан хәзрәт, Аксубай волостендәге «отпавшийлар» авылы Кармәт башы кешеләрен «яңадан мөселманлыкка кайтарыр өчен» шәкерт Хәсәнҗан аганың 30 ел дәвамында язып барган көндәлек-хәтирә дәфтәрләре килеп керде. Аның балалары белән дә очрашырга насыйп булды. Хәсәнҗан аганың кызы Хәдичә апа егерменче еллар башында Чистай шәһәрендәге педтехникумда укый, һәм шунда үзенең иптәшләре белән бергәләп рәсемгә төшә. Хәдичә апа үзе мәрхүмә инде. Ире Тимофеев Емельян Тимофеевич, бабасы кушкан исеме белән Галимҗан абый дип тә йөртәләр, Зәй районына кергән Түбән Биш авылында туып-үскән, шунда яшәгән. Очрашуыбыз вакытында элеккеге рәсемнәрне күрсәтә башлагач та бик гади генә итеп: «Менә бусы инде аның шагыйрь Һади Такташның хатыны булган, аңа күп газапланулар китергән кыз Гөлчәһрә Хәмзинә була. Хәдичә белән бергә укыдылар, мин дә яхшы белә идем»,— дип куйды. Билгеле инде, мин ул рәсемне сорап алмыйча булдыра алмадым. Дөрес, кайтарып бирү шарты белән. Рәсемнең артына:
«1923 ел, 24 март шимбә көн алдырылган рәсем. Утырганнардан уң яктан: 1)Яхина Гандәлиф, 2)Бәхтиярова Рабига, 3) Ибраһимова Кәшифә. Басканнардан уң яктан: 1) Ибраһимова Рания, 2)Әхмерова Хәдичә, 3) Хамзина Гөлчәһрә. Хәдичә Әхмерова», дип язып куелган.
Сөекле шагыйребезне бик күп әсәрләр иҗат итәргә рухландырган затның яңа бер рәсемен «Сөембикә» журналын укучылар кызыксынып карарлар дип уйлыйм.
Газиз КАШШАФ ҮЗИЛЕ.
«1923 ел, 24 март шимбә көн алдырылган рәсем. Утырганнардан уң яктан: 1)Яхина Гандәлиф, 2)Бәхтиярова Рабига, 3) Ибраһимова Кәшифә. Басканнардан уң яктан: 1) Ибраһимова Рания, 2)Әхмерова Хәдичә, 3) Хамзина Гөлчәһрә. Хәдичә Әхмерова», дип язып куелган.
Сөекле шагыйребезне бик күп әсәрләр иҗат итәргә рухландырган затның яңа бер рәсемен «Сөембикә» журналын укучылар кызыксынып карарлар дип уйлыйм.
Газиз КАШШАФ ҮЗИЛЕ.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Кар патшабикәсе Билгеләнгән вакытта кафеда иде инде кыз. Ишекне ачып керде дә, ярым буш залга күз йөртеп, үзенә кирәкле кешене эзләде. Гомерендә беренче күрүе булса да, ул аны әллә каян таныды. «Снежная королева!» – дигән уй сызылып үтте кабат. Ханбикәләрдәй затлы иде ханым.
-
Тапшырылмаган имтихан Без еш кына: «Күргәннәрдән китап язырлык, кино төшерерлек», – дибез. Беркемнең дә язмышы ал да гөл түгел. Тик кайберәүләр, аның кире якларын оста итеп яшерә,
-
Гомернең ике яры Бездә бүген – дебют! Гөлнур Сафиуллинаның дебюты! Ниһаять!.. Аның хикәяләр яза башлавын бик көткән идек без. Хәер, Гөлнурның журналист язмалары ук чын хикәя итеп кабул ителә: йә елмаеп, йә күз яшьләрен тыярга тырышып укыйсың... Ә геройлары үзенә охшаган: тыйнак, акыллы, сизгер күңелле, серле... Кечкенә генә бер сүзе, карашы, хәрәкәте белән дөньяларны үзгәртә, гап-гади тормышны ямьгә төрә белгән... Менә шулай! Хикәяләрендә – фәлсәфә, хисләр, сизгер хатын-кыз йөрәге, тагын әллә ниләр – кыскасы, өр-яңа халәт!
-
Карындашым – көндәшем Язын чәчәк аткан алмагачның чәчәкләре ап-ак, бик матур. Ләкин нигә соң алмаларының тәме бертөрле түгел? Берсе баллы, ә икенчесе, карар күзгә матур булса да, эчендә – корт.
Соңгы комментарийлар
-
1 март 2021 - 23:59Без имениШаккаттым! Ничек инде, шулай яратышып, башкага чыгып була? Аның да яратуын белә торып? Андый ярату бар кешегә дә килми бит әле ул! Кем нәрсә әйтмәс... Сине яраткан кешегә чыгарга була, узеңнең куңелеңдә башка берәу булмаса. АнҖиңгәм: «Чибәр ирләр уртак булалар», – диде...
-
1 март 2021 - 21:30Без имениЭзме купме гомер калган, хоть шуны бергэ яшэсэлэр иде. Кемнэн куркасы? Безнен халык торле исэрлек ясый да, шул интегуне героизм итеп, кеше ни эйтер дип, хаман шул юлын дэвам итэ. Кинэштэн генэ дэ тормый. Мало ли кто что скажет, бэлки, теге жингиме, кемме апа да очраклы гына эйтеп куйган суз булгандыр ул чибэрлэр турында? Кешенен бит уз башы да бар, кинэш биргэн кеше гаепле тугел монда. Но шунысы ин кызганычы: хаман очрашмый, курешми яши бу хатын яраткан кешесе белэн, мэнге яшэргэ жыенган, диярсен. Элеге вакытта ул интегу нигэ, анламыйм.Җиңгәм: «Чибәр ирләр уртак булалар», – диде...
-
1 март 2021 - 17:44Без имениСез узегезне бик дорес тотасыз. Но мондый галэмэткэ чик куярга или башка отделга кучэргэ. Бары шул гына.Ирләр коллективында хатын-кызга кыенмы?
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.