Су коену сезоны: коткаручыларның эше булмасын...

1 июньдә Татарстанда рәсми рәвештә коену сезоны ачылды. Республикабызның елга-күлләргә бай булуы су янындагы ял өчен зур мөмкинлекләр ача. Әмма шул ук вакытта сулыкларга якынлыкның тискәре яклары да бар: җәйге чор ел саен кеше югалтулары белән билгеләнә.
Быел коену сезонын кайберәүләр май аенда ук башлады. Инде бу вакытта елга-күл буйларында кызынучы, хәтта су керүче кешеләрне дә күрергә була иде. Шөкер, шулай җәй җитмичә су коенырга җөрьәт итүчеләр алай күп түгел иде. Әмма шулай да бәхетсезлек очраклары булмыйча калмый. Әйтик, июнь башында Казанда яшәүче 23 яшьлек егетнең гәүдәсен Иделдә Яшел Үзәннең Октябрьский бистәсе янында табалар. Егетне моңа кадәр 4 көн эзләгәннәр. Ул инде 29 майда эзсез югалган булган.
Июнь аенда исә коену сезоны рәсми рәвештә ачык дип игълан ителсә дә, су керерлек көннәр булмады диярлек. Аномаль җылы майдан соң җилле-яңгырлы көннәр килде. Нәтиҗәдә, пляжда кызынып яту урынына яңадан җылы киемнәргә төренергә туры килде. Гади халык коенырга да рәт юк дип уфтанган мәлдә, коткаручылар мондый һава шартларына, киресенчә, сөенгәндер.
Ел саен, май урталарыннан алып сентябрь ахырларына кадәр, Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы, башка вазифалары белән беррәттән, суда батып үлүчеләрне эзләргә мәҗбүр бит. Җәй никадәр эссерәк булган саен, суда үз әҗәлләрен табучылар да күбәя төшә. Шуңа да июнь башының кызу килмәве кемнәрнеңдер гомерен саклап калды, коткаручыларның эшен киметте.
Шулай да июньнең беренче ике атнасында да су корбаннары бөтенләй булмый калмады. Өч көнлек ялларда су кереп ял итәргә омтылучылар табылган. 11 июнь көнне Казанның Иске Победилово торак пунктының “Ивушка” бакчачылык җәмгыятендә Идел елгасы култыгында су коенганда 1966 елгы ир-ат батып үлгән.
Шул ук көнне Тәтеш шәһәрендә, Идел елгасында көймәләре капланып, ике кеше суда калган. Ир-атларның берсен, бәхеткә, җирле балыкчылар коткарган. Икенчесе исә – 1938 елгы ир-ат батып үлгән. Аның гәүдәсен икенче көнне генә коткаручылар табып чыгарган.
Ярамаган урыннарда су кермәсеннәр, ә комлыкларда коенуның кагыйдәләрен үтәсеннәр дип, коткаручылар гел күзәтеп тора. Әмма бу чараларга да карамастан, су корбаннары ел да булып тора. Күп очракта судагы бәхетсезлекләрдә кешеләр үзләре гаепле бит: батып үлүчеләрнең шактыен исерек баштан суга керүчеләр тәшкил итә. Исерек кешегә диңгез дә тубыктан бит. Күл-елга турында сүз дә юк.
Батып үлүчеләр рейтингында икенче урын – ярамаган урыннарда су коенучыларныкы. Кызу көннәрдә су кереп коену үзе бер рәхәт бит. Кешеләр куркынычсызлык турында да онытып, рөхсәт ителгәнме ул, юкмы икәненә карап та тормыйча якындагы сулыкка чума. Рәсми су коену урыннары санаулы гына булгач, тагын ни эшләргә кала соң? Әмма, кызганычка, кызу чордагы салкынча су рәхәтлеге өчен кайвакыт гомерең белән түләргә туры килә.
Суга батып үлүләр исемлегендә тагын бер сирәк булмаган һәм барысы арасында иң кызганычы ‒ балаларның сулыкларның корбаннарына әверелү очраклары. Монда төп җаваплылык ‒ әти-әниләр, өлкәннәр җилкәсендә. Карап бетермәү, күз уңыннан ычкындыру аркасында ел саен су күпме яшь гомерләр өзелә?! Быел коену сезоны ачылганнан бирле мондый куркыныч югалтулар теркәлмәсә дә, яз аенда бөтен Татарстанны шаулаткан фаҗига булды.
8 апрель көнне Югары Ослан районы коткаручыларына Ямбулат авыл җирлеге башлыгыннан 5 яшьлек баланың югалуы турында хәбәр килеп ирешә. Ачыкланганча, 2011 елгы малай үз өеннән 100 метр ераклыкта ике абыйсы (бертуган һәм ике туган) белән елга буенда уйнап йөргән. Елганың киңлеге – 3, тирәнлеге 2 метр булган. Елга аркылы бүрәнә яткан. Балалар икенче ярга чыгарга теләп, шул бүрәнә буйлап атлаган. Олыраклары чыга алса да, кечкенәсе елгага егылып төшкән. Абыйларының берсе ярдәмгә кеше чакырырга чапкан, ә икенчесе батучы малайны коткарырга тырышып караган. Әмма киеме юешләнгән кечкенә малай төпкә киткән. Коткаручылар водолазлар ярдәмендә малайны 1,5 метр тирәнлектән, бәла булган урыннан 250 метр читтән табып алган.
Кызганычка, балаларда курку хисенә караганда кызыксыну көчлерәк. Шуңа да аларны караучысыз калдырмасак иде.
чыганак
Быел коену сезонын кайберәүләр май аенда ук башлады. Инде бу вакытта елга-күл буйларында кызынучы, хәтта су керүче кешеләрне дә күрергә була иде. Шөкер, шулай җәй җитмичә су коенырга җөрьәт итүчеләр алай күп түгел иде. Әмма шулай да бәхетсезлек очраклары булмыйча калмый. Әйтик, июнь башында Казанда яшәүче 23 яшьлек егетнең гәүдәсен Иделдә Яшел Үзәннең Октябрьский бистәсе янында табалар. Егетне моңа кадәр 4 көн эзләгәннәр. Ул инде 29 майда эзсез югалган булган.
Июнь аенда исә коену сезоны рәсми рәвештә ачык дип игълан ителсә дә, су керерлек көннәр булмады диярлек. Аномаль җылы майдан соң җилле-яңгырлы көннәр килде. Нәтиҗәдә, пляжда кызынып яту урынына яңадан җылы киемнәргә төренергә туры килде. Гади халык коенырга да рәт юк дип уфтанган мәлдә, коткаручылар мондый һава шартларына, киресенчә, сөенгәндер.
Ел саен, май урталарыннан алып сентябрь ахырларына кадәр, Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы, башка вазифалары белән беррәттән, суда батып үлүчеләрне эзләргә мәҗбүр бит. Җәй никадәр эссерәк булган саен, суда үз әҗәлләрен табучылар да күбәя төшә. Шуңа да июнь башының кызу килмәве кемнәрнеңдер гомерен саклап калды, коткаручыларның эшен киметте.
Шулай да июньнең беренче ике атнасында да су корбаннары бөтенләй булмый калмады. Өч көнлек ялларда су кереп ял итәргә омтылучылар табылган. 11 июнь көнне Казанның Иске Победилово торак пунктының “Ивушка” бакчачылык җәмгыятендә Идел елгасы култыгында су коенганда 1966 елгы ир-ат батып үлгән.
Шул ук көнне Тәтеш шәһәрендә, Идел елгасында көймәләре капланып, ике кеше суда калган. Ир-атларның берсен, бәхеткә, җирле балыкчылар коткарган. Икенчесе исә – 1938 елгы ир-ат батып үлгән. Аның гәүдәсен икенче көнне генә коткаручылар табып чыгарган.
Ярамаган урыннарда су кермәсеннәр, ә комлыкларда коенуның кагыйдәләрен үтәсеннәр дип, коткаручылар гел күзәтеп тора. Әмма бу чараларга да карамастан, су корбаннары ел да булып тора. Күп очракта судагы бәхетсезлекләрдә кешеләр үзләре гаепле бит: батып үлүчеләрнең шактыен исерек баштан суга керүчеләр тәшкил итә. Исерек кешегә диңгез дә тубыктан бит. Күл-елга турында сүз дә юк.
Батып үлүчеләр рейтингында икенче урын – ярамаган урыннарда су коенучыларныкы. Кызу көннәрдә су кереп коену үзе бер рәхәт бит. Кешеләр куркынычсызлык турында да онытып, рөхсәт ителгәнме ул, юкмы икәненә карап та тормыйча якындагы сулыкка чума. Рәсми су коену урыннары санаулы гына булгач, тагын ни эшләргә кала соң? Әмма, кызганычка, кызу чордагы салкынча су рәхәтлеге өчен кайвакыт гомерең белән түләргә туры килә.
Суга батып үлүләр исемлегендә тагын бер сирәк булмаган һәм барысы арасында иң кызганычы ‒ балаларның сулыкларның корбаннарына әверелү очраклары. Монда төп җаваплылык ‒ әти-әниләр, өлкәннәр җилкәсендә. Карап бетермәү, күз уңыннан ычкындыру аркасында ел саен су күпме яшь гомерләр өзелә?! Быел коену сезоны ачылганнан бирле мондый куркыныч югалтулар теркәлмәсә дә, яз аенда бөтен Татарстанны шаулаткан фаҗига булды.
8 апрель көнне Югары Ослан районы коткаручыларына Ямбулат авыл җирлеге башлыгыннан 5 яшьлек баланың югалуы турында хәбәр килеп ирешә. Ачыкланганча, 2011 елгы малай үз өеннән 100 метр ераклыкта ике абыйсы (бертуган һәм ике туган) белән елга буенда уйнап йөргән. Елганың киңлеге – 3, тирәнлеге 2 метр булган. Елга аркылы бүрәнә яткан. Балалар икенче ярга чыгарга теләп, шул бүрәнә буйлап атлаган. Олыраклары чыга алса да, кечкенәсе елгага егылып төшкән. Абыйларының берсе ярдәмгә кеше чакырырга чапкан, ә икенчесе батучы малайны коткарырга тырышып караган. Әмма киеме юешләнгән кечкенә малай төпкә киткән. Коткаручылар водолазлар ярдәмендә малайны 1,5 метр тирәнлектән, бәла булган урыннан 250 метр читтән табып алган.
Кызганычка, балаларда курку хисенә караганда кызыксыну көчлерәк. Шуңа да аларны караучысыз калдырмасак иде.
чыганак
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Өч монолог Нурания конвертны ачты, Илдарына хатны тиз генә укып бирергә иде исәбе, тик әллә кайдан ниндидер кайнар агым, кинәт тынын буып, бөтен күкрәген умырып тотты...
-
Авыл малае Бәкер шифаханәсенә юллама бирделәр Нәфисәгә. Эш урыныннан. Аны, инде унбиш елга якын шул бер урында эшләүче сазаган кызны, кемдер исенә төшерер, «аңа да ял кирәк, аңа бирик...» дип искәртер дип башына да китермәгән иде. Иң кирәк җирдә иң кирәкле сүзне кем кемгә әйткәнен төпченеп тормыйча гына юлга кузгалды ул
-
Бала – 50 яшеңдә бала җитәкләп йөрерсеңме? Мин әйткән хәбәрдән соң бар якыннарым чигә тирәсендә бармагын уйнатты. Имеш, башың киттеме әллә?!
-
«Бу сезнең кызыгыз...» Бала таба алмаячагы хакында Кәдрия Азатка туйга кадәр үк әйтте. Егет булачак хатынына шуның кадәр гашыйк иде, кул гына селтәде. – Аптырама, – дип кочаклап алды ул сөеклесен. – Елак балаларсыз икебезгә генә бик рәхәт булачак. Бик теләсәк, табиблар могҗиза ясамый калмас. Аннан соң гаилә баласыз да була ала бит.
-
Яңадан башлыйбыз Палата ишеген ябып куйгач кына тынычланды Филүзә. Иртән ире уянганчы тиз генә кирәк әйберләрен җыеп, баласын ашатып та тормыйча өйдән чыгып киткәнче бер борчылса, хастаханәгә барып җиткәнче ире арттан килеп җитәр дип юл буе тагын борчылды.
Соңгы комментарийлар
-
26 май 2023 - 19:36Без имениКая карасан Анвар , бигерэк купкэ эйлэнденӘнвәр Нургалиев: «Мәхәббәтебез шушы подъездда башланды»
-
26 май 2023 - 11:04Без имениЕгетляр дя шулай буламени бездя шундый УК кыз бар . бар да уз урынында. Эше белеме уз тырышлыгы бн геня тозегян ое Казанда. Но очрамый ахры житякляп китярдяй ир егет . Аллах эше дип кеня булмайдыр ул котеп эрсезряк булган кызлар барсына да олгеряКызлардан куркам
-
27 май 2023 - 18:50Без имениНиках вакытын житмэгэн сизмэй дэкалырсын. Миндэ 33 яшлек кыз бар тоже куркам.Кызлардан куркам
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.