Очып кына китәр идем Актанышка...

 «Ак калфак» татар хатын-кызлары иҗтимагый оешмасының Актанышта узган күчмә утырышы татар халкының йолаларын, гореф-гадәтләрен, шул якның күренекле шәхесләрен, авылларның тарихын һәм яшәешен өйрәнүгә - авыл туризмына багышланган иде. Искиткеч сәяхәт булды ул!

Район үзәгенең, авылларның төзеклеге, чисталыгы, чәчәкләргә, яшеллеккә күмелгән булуы бер сокландырса, халкының - ихласлыгы, кунакчыллыгы, тырышлыгы, җитәкчеләрнең - игътибарлылыгы, кече күңелле булуы, балаларның таланты шаккаттырды. «Җырлаем», «сөйләем», «бараем» дип көйләп сөйләшүләре, үзләреннән кечерәкләргә, якын күреп, «үскәнем», «апаем» дип эндәшүләре колакка җыр булып ишетелде. Һәр авылдан чыккан атаклы якташлары, авылдашлары белән горурланып, Актанышның йөзек кашы булган Әлфия апалары Афзалова кебек «үдебеднекеләр» дип мактанып алулары да шулкадәр килешә иде аларга!

Без, гадәттә, чит илләргә барын кайткач, күргәннәребезне авыз суларын корытып, шаккатып, могҗиза итеп сөйлибез. Актаныштан да шундыйрак халәттә кайттык. Такталачык, Уразай, Иске Кормаш, Байсар, Әлем, Тат. Суыксу, Теләкәй, Зөбәер, Әтәс...Без булган авыллар болары. Һәркайсы күңелгә җыр булып, картина булып кереп калды. Драматург Риза Ишморат, шагыйрь Гамил Афзал, трагик артист Мохтар Мутиннарны, Татарстан хөкүмәте җитәкчесе булган Шәйгәрдән Шәймәрдәновларны, легендар Мирсәет Ардуановларны биргән авыллар. Кормаш авылыннан гына да өч халык рәссамы чыккан. Васил Маликов, Зилфәт Басыйров, Әсгать Сәфәргалиннар! 

Тарантаслы атларга утырып авылларга барулар, су юлы күрсәтү, бал менү, алма бакчасында карга боткасын уздыру, исем кушу йолалары белән танышулар, «Кичке уен», сабантуй бәйрәмнәрен тамаша кылулар, Җамбай күлендә көймәдә йөзүләр, печәнчеләр белән уха ашаулар, дару үләннәре җыюлар, яланда калай мичтә пешкән тәбикмәк, ихата мичендә пешкән татар шәңгәсе, мунча себеркесе бәйләү, чәкчәк пешерү, корт ясау, сипарат аерту, май язу буенча мастер-класслар, Байсар базарын тамаша кылу, андагы Андрей купец йортлары, Сөн елгасында аяк чылату, Агыйделдә паромда йөзеп, «карабай»га биюләр (анысын да мастер-класста өйрәндек!), Актаныш басмаларыннан узулар... Татарстанның беренче Президенты Минтимер Шәймиевнең туган авылы Әнәктә, Минтимер Шәрип улы туган йортта аның туганнары белән аралашулар...

 Болар һәркайсы иркенләп аерым язарлык матур истәлекләр.»Ак калфак»ның ерак-ераклардан килгән эшлекле ханымнары сокланып, әллә никадәр тәҗрибә, рухи байлык туплап китте Актаныштан. Туган җир, Актаныш турындагы җырлар исә сәфәребезнең аерылмас юлдашы булды. Гармуннарга кушылып, биредә откан җырларыбыз берсен берсенә ялгады:
«Очып кына китәр идем 
Актаныш якларына...»

яки 

«Ераклардан күрнеп тора
Актаныш басмалары...»

монысы тагын:

«Юанычым, таянычым,
Талчыгып кайтыр төшем...»

«Без тагын киләбез әле Актанышка!» «Очып кына китәр идем Актанышка!»... Алар шулай таралышты.
 

Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз


Ошый
Поделиться:
Комментарийлар (0)
Cимвол калды:
Хәзер укыйлар
  • Дус кызымның ире икенче хатын алган  Дус кызыма шулчак әллә нәрсә булды, мышык-мышык елап җибәрде, керфекләренә яккан тушь җебеп, алсу бите буйлап акты. Мин Гөлчәчәкне тынычландырырдай кирәкле сүзләр таба алмадым, ни өчен сорау биргәнемә дә үкендем...
    7074
    1
    52
  • Хата Тормышта бер генә кеше дә хаталардан хали түгел. Без ясаган хаталар бер-берсеннән зурлыгы йә кечкенәлеге белән генә аерыладыр. Кечкенәләре шунда ук онытыладыр. Ә зурраклары, язмышыңны башка сукмактан алып кереп киткәннәре... Алары башка шул. Алары сине гомер буе озата бара...
    4702
    0
    34
  • «Кичер мине, әни!» Ә менә бу – ул керәсе йорт, анда аны әнисе көтә. Унбиш ел көтә инде... Кичке эңгер-меңгер. Кәүсәриянең күзе ирексездән ике якты тәрәзәгә төште. Аларның берсендә бөкрәйгән хатын-кыз шәүләсе күренде. «Йә Хода! Ничек картайган!» Кызганудан Кәүсәриянең йөрәге чәнчеп алды...
    3506
    1
    19
  • Таяныр талларың булмаса... Дамирә аны беренче күрүендә үк ошатмады. Җете итеп бизәнгән... Сарыга манган чәчләрен тузганак башына охшатып тараган... Изүе ачык... Нәрсә, ул монда эшләргә түгел, кәттә кияү эзләргә кайткан мәллә?..
    3229
    0
    16
Реклама
Соңгы комментарийлар
  • 23 март 2023 - 11:56
    Без имени
    Башта ул үзе генә булганда аңа игътибар күп булган, аннан сез кияүгә чыккансыз, игътибар кими төшкән, бала туган, тагын ныграк кимегән, аңа гына карап тору беткән. Ул бала гына икәнен онытып җибәргәнсез. Сезгә ул инде зур, үчтекиләргә кирәк түгел дип саный башлагансыз. Ә ул балада әкренләп әнә шул көнләшү дә, үпкәләү дә, үртәлү дә барлыкка килгән. Белмим, бу хәлне төзәтә алырсызмы.
    Ничек дуслаштырыйм?
  • 22 март 2023 - 10:47
    Без имени
    «Улымны узем генэ устердем» дигэн суздэн сон ук барысы да анлашылды. Киленне яратмавыгыз хэр суздэн «кычкырып» тора. Вот и гаеп эзлисез
    Оныгым минеке түгел...
  • 22 март 2023 - 09:46
    Без имени
    Менэ бу ирне жэллэп язгансыз, кешенен гаилэ тормышын белмичэ язып булмый бит, юньле ирдэн хатын китми, малаен курергэ тилмереп артыннан чабып йоргэнче, гаилэ бн яшэгэндэ кадерлэрен белеп яшэргэ булган дип тэ уйлап була, остендэге киемен утюклап кию кимэу кешенен узеннэн тора, аяксыз, кулсыз кеше тугел бит ул, утюклап кисен, хатын- кыз эш аты тугел бит ул, баласын карарга вакыты тисэ бик яхшы, ир- ат бала чага тугел, гаилэ коргач ул узе йорттагы ботен кеше очен жаваплы булырга тиеш, хатын жилкэсенэ менеп утырырга тиеш тугел!!
    Бер очрашу
  • 22 март 2023 - 14:07
    Без имени
    Улыгыз баланы яраткач, кысылмагыз. Безкапчыкта ятмый конечно. Ноикенче яктан, кешелэрбит детдомнан да алып устерэ
    Оныгым минеке түгел...
  • 23 март 2023 - 16:39
    Без имени
    Бу язманы бик дулкынланып,тетрэнеп укыдым,Аннан коментарийларны да укып чыктым,торле фикерлэр эйтелгэн,хэрберсе дэ дорестер дип уйлыйм.Куренекле шэхеслэрнен тормышын гади халык белми,курми бит,барысы да ал да гол кебек.Баксан, алай тугел икэн...Боек шэхеслэр бераз эгоистрак булалар шикелле,аларга кубрэк игьтибар кирэк,шуна курэ аларнын гаилэ тормышлары да ,яшэу рэвешлэре дэ бераз узгэрэк,ягьни каршылыклы,ямьсезлеклэр белэн чуарлана.Икенчедэн боек шэхес булыр очен узенне танытыр очен ботен гомеренне шул идеяга юнэлтергэ кирэк.Э ботенесенэ дэ житешер очен бик кочле рух,батырлык кирэктер дип саныйм мин.Андыйлар да бар сэнгать кешелэре арасында.Э шулай да Галимэ апаны актриса буларак бик яраттым,рольлэрен бик оста уйный иде.Э тормышына килгэндэ,нишлисен,беребез дэ эулия тугел,хэрбер кешенен дэ русча эйтмешли свои скелеты в шкафу
    Чибәрлек – матур кешенең сыңар канаты! 
Реклама
«Балалы Солянка» балалар музыкаль премиясе
«Татар гаиләсе / килен-кайнана» бәйгесе җиңүчеләрен котлау тантанасы
«Татар мамык шәле» бренды нәрсә ул?
«Татар гаиләсе / үрнәк алыгыз»
«Азат хатын» күргәзмәсе – Кабан күле буенда
«Сөембикә»нең яңа саны һәм... балчык
Әлфия Миңнуллина: «Әни Казанга яланаяклы кыз булып килгән иде, яланаяк мәңгелеккә китеп бара...»
Фарфор буенча рәссам Римма Газалиеваның шәхси күргәзмәсе
Укучыга таба яңа адым: «Сөембикә»нең февраль санын тәкъдим иттек 
Венера Ганиеваның ире, тавыш режиссеры Камил Фәйзрахмановны соңгы юлга озату