«Төшләремә кердең, классташ» язмасына
Классташлар арасында никах, еш булмаса да, очрап тора. Бер-берсен бер гаиләдә үскән балалар шикелле яхшы белгән кешеләр арасында корылганлыктан, бу никахларның уңай ягы да һәм, кызганычка каршы, тискәре яклары да бар.
Мондый никахның нигезен, гадәттә, озак елларга сузылган дуслыкның мәхәббәткә әйләнүе – беренче мәхәббәт хисләре тәшкил итә. Билгеле булганча, беренче мәхәббәт хисен иң тотрыклы хискә санап булмый, ләкин кайбер очракларда бу хис дәвамлы булырга, берникадәр тотрыклырак халәтләргә күчәргә мөмкин. Менә шундый мәхәббәт, аеруча бер-берсен сабый чактан ук яхшы белгән кешеләр арасында барлыкка килсә, һичшиксез, матур гаиләгә нигез була ала. Бер-беренә яраклашу чорын – ә ул һәр никахның сынавы – мондый гаиләләр җиңелрәк үтә: никахка кадәр үк күп нәрсәләр аңлашылган, бер-береңнең холкы, гадәтләре таныш, теге яки бу хәлдә партнерыңның үзен ничек тотасын алдан ук белеп торасың. Һәртөрле иллю-зияләр әлеге никахта, гадәттә, яшәргә комачауламый, һәр ике як та бер-берсен «алсу күзлектән» түгел, ә реаль чынбарлыктагыча күзаллый. Шунлыктан мондый гаиләләрдә ызгыш-талашлар да азрак була.
Әмма классташлар арасындагы никахның нәкъ менә югарыда әйтеп үтелгәннәр белән бәйле бер зур тискәре ягы да булырга мөмкин. Уртак гаиләдә үскән абый белән сеңел шикелле бер-берсен яхшы белгән ир белән хатын кайчакта бертөрлелектән, никахта бернинди дә яңалык, көтелмәгән хәлләр бул-маудан аптырый: бар да алдан билгеле – кем кайчан үзен ничек тотачак, теге яки бу хәлнең чишелеше ничек булачак... Бу бертөрлелек хисләрне төссезләндерә, тоныкландыра, күңелдәге дулкынлану, яңача күрү хисләрен томалый. Шуңа күрә мондый гаиләләргә менә нинди киңәш бирәсе килә: бер-берегезне ни белән дә булса гаҗәпләндерүдән туктамагыз – көтмәгәндә хатыныгызга чәчәк бәйләме бүләк итегез, ирегезне икегез өчен генә әзерләнгән бәйрәм табыны белән гаҗәпләндерегез, ул табынга яңа матур күлмәк киеп утырыгыз, яңа прическа ясагыз. Гадәти яктылык урынына матур шәмнәр яндырсагыз, бигрәк тә романтик хисләргә бирелерсез. Бер-берсен кечкенәдән белгән кешеләрнең икесенә генә мәгълүм, инде, бәлки, онытылып та бара торган кушаматларны, яратып әйтелә торган сүзләре булса, шуларны кайчак искә төшереп, сөйгәннәренә шул вакыттагы сүзләр белән дәшү кирәк – кешеләрне уртак серләрдән дә көчле берләштерү хисе юк! Гомумән, озак еллар бергә яшәгән, бер-берсен бик яхшы белгән һәр гаиләгә вакыт-вакыт хисләрне яңартып алу һич тә комачауламый.
Классташлар арасында корылган никахны сагалап торучы тагын бер куркынычны әйтми узып булмый. Гадәттә, мондый никахлар яшьли корыла, әле егет тә, кыз да үзләренең рухи, интеллектуаль потенциалларын ачмаган, аласы профессиональ белем дә, карьера үсеше дә, иҗади уңышлар да әле алда... Кайчакта инде уртак гаилә булып яшәп ятучы, балалар үстерүче парлар төрлечә үсеш ала – берсе укып югары белем ала, зур казанышларга ирешә, ә икенчесе булдыра алмый яки башка сәбәпләр аркасында элеккеге урынында таптанырга мәҗбүр. Нәтиҗәдә, ир белән хатын бер-берсен аңламый башлый, уртак темалар саны кими – сөйләшкән сүз күбесенчә бала тәрбияләү, көнкүреш мәсьәләләренә кайтып кала... Мондый хәл килеп чыкканда инде, бәлки, ярдәм итү мөмкинлекләре дә калмыйдыр. Шуңа күрә, гаиләдә баштан ук ир дә, хатын да бер-берсенә ярдәм итеп, тигез дәрәҗәдә үссеннәр, үрләрне бергә яуласыннар иде – бу гаиләне саклап калу гына түгел, ә бәлки аны тагын да ныграк берләштерү чарасы да булыр иде.
Комментарий юк