Табиб Энҗе Кадыйрова: Бала нигә елый?

Энҗе Кадыйрова - балалар неврологы, ул инвалид балаларны тернәкләндерү үзәгендә эшли. Хәзерге вакытта АКШта белемен арттыра. "Җитлекмичә туган балаларда субэпендималь кан савулар" темасына фәнни хезмәт авторы киңәшләре белән уртаклаша.
Бала туа. Тәүге минутлардан ук бала тудыру йортына аның көчле елаган тавышы яңгырый. Ана өчен бу баласының беренче тавышын ишетү булса, табиб өчен иң сөенечле билгеләрнең берсе. Чөнки елау - иң яхшы физиологик процессларның берсе. Яңа туган балага елау яхшырак сулау, үпкәләре чистарсын, сулыш юлларына күбрәк кислород керсен өчен кирәк.

Әмма өйгә кайткач та баланың елавы кимеми. Беренче мәртәбә ата-ана булганнар өчен бу бик зур стресс. Алар бу елауның нормальмы-юкмы икәнен белми.

Елауның физиологик якларын карап үтик.
 
1. Елау, психологик күзлектән караганда, иң яхшы процессларның берсе, чөнки баланың эмоцияләре тышка чыга.

2. Елау - баланың үсеш билгесе, аралашу коралы. Нәни бала сөйләшә белми, шул сәбәпле үз теләкләрен, уйларын анасына елау аркылы җиткерә.

3. Елау сулыш системасы өчен бик файдалы - үпкәләргә кислород күбрәк керә. Кислород күләме арту авыртуны җиңеләйтергә ярдәм итә.

4. Елау - рефлектор процесс. Теләсә нинди авыртуга бала елау белән җавап кайтара. Һәм бу бала өчен нормаль күренеш.

5. Күз яшьләре белән бергә стресс өчен җаваплы гормоннар организмнан чыгып китә.
 
Нормаль һәм патологик елау
Нормаль елауны патологиядән ничек аерырга? Каян белергә? Нишләргә? Бу сораулар һәрбер ата-ананы борчый. 
  • Беренчедән, баланы үз анасыннан да яхшы тоючы кеше юк. Әгәр ана-бала арасында бәйләнеш нык икән, бигрәк тә бала күкрәк сөтен имеп үсә икән, бу тоючанлык тагын да көчлерәк була. Шуңа да һәр ата-ана баласына карата аеруча игътибарлы булырга тиеш. 
  • Икенчедән, елауның төсмеренә игътибар кирәк. Физиологик елау эмоцияләргә бай, төрле мимик хәрәкәтләр белән урелеп бара. Патологик елау бер тонда бертуктаусыз кычкыру сыман яңгырый, бертөрле мимика саклана. 
  • Өченчедән, баланың сәламәтлек тарихы (анамнез) мөһим. Әгәр бала туганда травма алган яисә соматик яктан авыру икән, бу, әлбәттә, патологик елауга китерә. Мондый авырулар булганда табибка мөрәҗәгать итәргә кирәк. 
  • Дүртенчедән, бик күп баланы беренче ике-өч айда эчәктәге газлары борчый. Бала туганнан соң эчәк микрофлорасы үсешен әле башлап кына җибәрә. Анда булган газлар баланы бик борчый, еш елауга китерә.

Бу очракта нишләргә? Сабыр итү һәр ана өчен бик авыр, әмма бу беренче төп киңәшләрнең берсе. Шулай ук эчкә массаж ясау, махсус гимнастик күнегүләр, баланы фитболда эченә яткырып тибрәтү, тәнгә-тән куеп әнисенең эченә яткызып йоклату, җылы чупрәк кую кебек ысуллар баланың хәлен күпкә җиңеләйтә. Пребиотиклар да эчәргә киңәш ителә.

Шуны да әйтеп үтү кирәк: бертуктаусыз патологик елау баланың корсак эчендәге басымын нык күтәрә, шул рәвешле кендек бүсере чыгуга китерергә мөмкин. Моннан сакланырга кирәк.

Бүсер чыккан очракта нишләргә? Лейкопластырь һәм тимер тәңкә белән кендеген ябыштырырга, остеопатка күренергә, махсус массаж ясарга (ул массаж методикасын, гадәттә, шул ук остеопатлар һәр анага күрсәтеп бирә ала), елауны киметергә тырышырга, даими хирургларга күрсәтеп торырга. Гадәттә, 3-4 яшькә кадәр көтәләр, алай да бүсер кимеми икән, операция ясау-ясамау хәл ителә.

Бала үсә бару белән, аның теле ачыла, авазлары, иҗекләре арта, бала үз эмоцияләрен, үз фикерләрен башкача җиткерергә өйрәнә, шул сәбәпле, аның елавы да кими. Ата-анага кайда норма, кайда патология дип баш ватарга юл калмый.

Хөрмәтле әти-әниләр. Еласын балаларыгыз! Елауга каршы килмәгез! Иң мөһиме - тынычлыгыгызны саклап, балага яхшы терәк, таяныч булыгыз!

чыганак: http://intertat.ru/society/tabib-en-e-kadyyrova-bala-nig-elyy/

Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз


Ошый
Поделиться:
Комментарийлар (0)
Cимвол калды:
Хәзер укыйлар
  • Дус кызымның ире икенче хатын алган  Дус кызыма шулчак әллә нәрсә булды, мышык-мышык елап җибәрде, керфекләренә яккан тушь җебеп, алсу бите буйлап акты. Мин Гөлчәчәкне тынычландырырдай кирәкле сүзләр таба алмадым, ни өчен сорау биргәнемә дә үкендем...
    7476
    1
    52
  • Хата Тормышта бер генә кеше дә хаталардан хали түгел. Без ясаган хаталар бер-берсеннән зурлыгы йә кечкенәлеге белән генә аерыладыр. Кечкенәләре шунда ук онытыладыр. Ә зурраклары, язмышыңны башка сукмактан алып кереп киткәннәре... Алары башка шул. Алары сине гомер буе озата бара...
    5019
    0
    35
  • Ләкләкләр Яз җиткән саен ләкләкләр кайтуын өзелеп көтә башлыйм. Бу кошлар кайткач җиһанга яңа тормыш иңә кебек. Мин өчен бик кадерле алар. Аларга кагылышлы үз тарихым бар. 
    1841
    0
    21
  • «Кичер мине, әни!» Ә менә бу – ул керәсе йорт, анда аны әнисе көтә. Унбиш ел көтә инде... Кичке эңгер-меңгер. Кәүсәриянең күзе ирексездән ике якты тәрәзәгә төште. Аларның берсендә бөкрәйгән хатын-кыз шәүләсе күренде. «Йә Хода! Ничек картайган!» Кызганудан Кәүсәриянең йөрәге чәнчеп алды...
    3784
    1
    20
Реклама
Соңгы комментарийлар
  • 23 март 2023 - 11:56
    Без имени
    Башта ул үзе генә булганда аңа игътибар күп булган, аннан сез кияүгә чыккансыз, игътибар кими төшкән, бала туган, тагын ныграк кимегән, аңа гына карап тору беткән. Ул бала гына икәнен онытып җибәргәнсез. Сезгә ул инде зур, үчтекиләргә кирәк түгел дип саный башлагансыз. Ә ул балада әкренләп әнә шул көнләшү дә, үпкәләү дә, үртәлү дә барлыкка килгән. Белмим, бу хәлне төзәтә алырсызмы.
    Ничек дуслаштырыйм?
  • 22 март 2023 - 10:47
    Без имени
    «Улымны узем генэ устердем» дигэн суздэн сон ук барысы да анлашылды. Киленне яратмавыгыз хэр суздэн «кычкырып» тора. Вот и гаеп эзлисез
    Оныгым минеке түгел...
  • 22 март 2023 - 09:46
    Без имени
    Менэ бу ирне жэллэп язгансыз, кешенен гаилэ тормышын белмичэ язып булмый бит, юньле ирдэн хатын китми, малаен курергэ тилмереп артыннан чабып йоргэнче, гаилэ бн яшэгэндэ кадерлэрен белеп яшэргэ булган дип тэ уйлап була, остендэге киемен утюклап кию кимэу кешенен узеннэн тора, аяксыз, кулсыз кеше тугел бит ул, утюклап кисен, хатын- кыз эш аты тугел бит ул, баласын карарга вакыты тисэ бик яхшы, ир- ат бала чага тугел, гаилэ коргач ул узе йорттагы ботен кеше очен жаваплы булырга тиеш, хатын жилкэсенэ менеп утырырга тиеш тугел!!
    Бер очрашу
  • 22 март 2023 - 14:07
    Без имени
    Улыгыз баланы яраткач, кысылмагыз. Безкапчыкта ятмый конечно. Ноикенче яктан, кешелэрбит детдомнан да алып устерэ
    Оныгым минеке түгел...
  • 23 март 2023 - 16:39
    Без имени
    Бу язманы бик дулкынланып,тетрэнеп укыдым,Аннан коментарийларны да укып чыктым,торле фикерлэр эйтелгэн,хэрберсе дэ дорестер дип уйлыйм.Куренекле шэхеслэрнен тормышын гади халык белми,курми бит,барысы да ал да гол кебек.Баксан, алай тугел икэн...Боек шэхеслэр бераз эгоистрак булалар шикелле,аларга кубрэк игьтибар кирэк,шуна курэ аларнын гаилэ тормышлары да ,яшэу рэвешлэре дэ бераз узгэрэк,ягьни каршылыклы,ямьсезлеклэр белэн чуарлана.Икенчедэн боек шэхес булыр очен узенне танытыр очен ботен гомеренне шул идеяга юнэлтергэ кирэк.Э ботенесенэ дэ житешер очен бик кочле рух,батырлык кирэктер дип саныйм мин.Андыйлар да бар сэнгать кешелэре арасында.Э шулай да Галимэ апаны актриса буларак бик яраттым,рольлэрен бик оста уйный иде.Э тормышына килгэндэ,нишлисен,беребез дэ эулия тугел,хэрбер кешенен дэ русча эйтмешли свои скелеты в шкафу
    Чибәрлек – матур кешенең сыңар канаты! 
Реклама
«Балалы Солянка» балалар музыкаль премиясе
«Татар гаиләсе / килен-кайнана» бәйгесе җиңүчеләрен котлау тантанасы
«Татар мамык шәле» бренды нәрсә ул?
«Татар гаиләсе / үрнәк алыгыз»
«Азат хатын» күргәзмәсе – Кабан күле буенда
«Сөембикә»нең яңа саны һәм... балчык
Әлфия Миңнуллина: «Әни Казанга яланаяклы кыз булып килгән иде, яланаяк мәңгелеккә китеп бара...»
Фарфор буенча рәссам Римма Газалиеваның шәхси күргәзмәсе
Укучыга таба яңа адым: «Сөембикә»нең февраль санын тәкъдим иттек 
Венера Ганиеваның ире, тавыш режиссеры Камил Фәйзрахмановны соңгы юлга озату