Бала

Чәбәк-чәбәк уйныйбыз

Бер халәттә озак утыруның сәламәтлеккә зыянлы булуы һәркемгә мәгълүм. Ә бүгенге алга киткән техника, механика, компьютер заманында балалар озаклап компьютер артында утырырга, телевизор карарга, әти-әниләренең машиналарында утырып йөрергә яраталар. Шуңа да балага хәрәкәтле ял минутлары бик кирәк.

Физкультура минутлары күптөрле. Алар бары тик күзләр, кул һәм бармаклар, кул һәм аяклар, муен һәм баш, шулай ук бөтен гәүдә өчен дә булырга мөмкин. Күнегүләр, гадәттә, өстәл артларыннан чыгып, баскан килеш ясала. Бүлмәне җилләтү мөмкинлеге булса — бигрәк тә яхшы. Хәрәкәтле ял минутлары файдалы һәм күңелле узсын өчен аларны төрле җыр, такмаклар белән башкарырга мөмкин. Шигъри юллар белән яисә музыка ярдәмендә (аудиоязма, фортепиано, барабан, бубен) үткәрелә торган ял минутларын балалар бигрәк тә ярата. Шигъри юллар балаларны ритм, рифманы аңларга гадәтләндерә, сөйләмдәге кимчелекләрне бетерергә ярдәм итә.

Әлеге ял минутларында халкыбызның җырлы-биюле уеннарын да («Кәрия-Зәкәрия», «Ак калач», «Наза» һ. б.) файдаланырга була. Балаларга җырның сүзләренә туры китереп хәрәкәтләр ясау, бию бик ошый.

Ял минутларын балаларның яшь үзенчәлекләрен истә тотып оештырырга кирәк.

3-4 яшьлек балалар өчен уеннар

Чәбәк-чәбәк
Чәп-чәп, чәбәкәй,
Кулларыбыз бәләкәй
(нәниләр кулларын күтәреп, чәбәклиләр).
Ә хәзер тизрәк-тизрәк
Чәбәклик күңеллерәк!
(кулларны җиңелчә генә тезләргә сугалар)
Уен берничә тапкыр кабатлана.

Шаян балалар

Балалар ирекле басалар. Шигырьнең сүзләренә туры китереп хәрәкәтләр ясыйлар.

Бигрәк шаян инде без,
Тик тормыйбыз бер дә без.
Чүгәлибез, торабыз.
Башны уңга борабыз.

Аннан сулга карыйбыз
һәм сикерә башлыйбыз.
Кулларны күтәрәбез,
Аннары төшерәбез.

Шул арада иелеп,
Басарга өлгерәбез.
Тирән итеп сулыйбыз,
Ял итәргә туктыйбыз.

Нәниләр

Балалар бер рәткә тезелеп, чүгәләп утыралар. Тәрбияче балалар каршында чүгәләгән һәм җырлый:

Әй, нәниләр, нәниләр,
Арыдык без, димиләр
(әкрен генә торалар).
Аякларын күтәреп,
Матур итеп атлыйлар
(йөрү хәрәкәтләре ясала).

Хәзер барабыз артка,
Егылмыйча син атла
(артка таба йөрү хәрәкәтләре).
Бер, ике, бер, ике!
Егылмыйча син атла
(алга таба киләләр).

4-5 яшьлек балалар өчен уеннар

Тау башында ята кар
(балалар кулларын җәеп әкрен генә өскә күтәреләләр),
Тау башында бик күп кар!
Урманда чыршы төбендә
(гәүдәне алга таба ия төшеп, әкрен генә баралар)

Йокыга талган аю бар.
Шыпырт, тавышланмагыз
(бармак яныйлар, “йоклыйлар”),
Аюны уятмагыз!

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа