«Сөембикә», «Моңлы Сөембикә»

Чаллы рәссамы Мәдияр Хаҗи иҗатының аерым бер үзенчәлеге бар. Ул безне урап алган гап-гади мохитнең кабатланмас, могҗизалы матурлыгын кылкаләм ярдәмендә күрсәтә белә. Аның сурәтләрендә күбесенчә ачык, җете төс өстенлек итә. Рәссамның дөньясы якты, шул ук вакытта анда талымсызлык юк.
Мәдияр Хаҗиның олы сәнгатькә килү юлы гади. Казан сәнгать училищесын тәмамлаган рәссам хәзер үзе укытучы. Аның картиналарын танып алу бик җиңел. Мәдияр Хаҗи пейзаж, натюрморт, портрет жанрларында яратып эшли. Әмма бу рәссамның иҗатын мәгънәле иткән нәрсә – тарихи темаларга язылган картиналар. Шунысы үзенчәлекле – тарихи темаларга иҗат ителгән әсәрләрнең үзәгендә һәрвакыт хатын-кыз тора.
Кайвакыт картинада тарихи сюжет та юк кебек, әмма рәссам үз максатына «Кувшинлы кыз»дагыча, милли киеменә төренгән күркәм хатын-кыз сурәтләре аша ирешә. Күңелләрне җәлеп итә торган сихри балкышлы буяулар фонындагы болгар хатын-кызының барлык кайгылары да һәм шатлыклары да сиңа аңлашыла, аларны шулчаклы үз итәсең. Кылкаләм талантлы рәссам кулында ниндидер серле көчкә ия. Бу тылсым барлык әсәрләр өчен дә хас нәрсә! «Сөембикә», «Болгар кызы», «Уйлану», «Тормыш мизгеле», «Шәһри Болгар» һәм башка дистәләрчә картиналар моны ачык дәлилли. Рәссам тормыш-яшәешнең Матурлыкка, Мәңгелеккә омтылган рәссам гына чишә алган бөек серен безгә оста бәян итә белә.
Халкыбызның кадерле кызы Сөембикә ханбикәнең гүзәл образын да рәссам үзенчә иҗат итә. Бу темага кагылышлы дүрт әсәрне күздән кичерү дә җитә. Аларның икесе – «Казан патшабикәсе» белән «Сөембикә улы белән» дигәннәре майлы буяулар һәм айлы мәчетләр, хан пулат-сарайлары фонында сурәтләнгән. «Сөембикә» һәм «Моңлы Сөембикә» дигәннәрендә ханбикә образы пыялада, символик галәм фондында бирелгән. Картиналарга җирлек итеп файдаланылган символик пейзажлар ислам диненең тирән фәлсәфәсенә ишарәләп, әсәрнең эчтәлеген ныграк ачарга булышалар.
Быел «Татарстан халык рәссамы» дигән мактаулы исемгә лаек булган Мәдияр Шәрип улы Хаҗиның иҗатында хатын-кыз образлары бик еш очрый торган мифологик тема да күренекле урын алып тора. «Зөләйха», «Сак-Сок», «Ай сылуы», «Алтынчәч», «Таһир-Зөһрә (триптих)» кебек традицион халык геройлары һәм «Мәхәббәт җыры» циклындагы яңа егәрле образлар кылкаләм остасы әсәрләрендәге милли шигърилек-поэтик төсмерләрне ачык чагылдыралар.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Ялган никах Танышуларының беренче көнендә үк, ЗАГСка барып, язылышырга гариза биреп кайткан кыз белән егет хакында Нурсөянең моңа хәтле ишеткәне булмады. Андый хәбәр колагына чалынса да, әллә юләр инде болар, дип бармагын чигә тирәсендә борудан башка берни дә кыла алмас иде кебек. Әгәр дә ки уйламаганда-көтмәгәндә ул юләр кыз үзе булып чыкмаса!..
-
Әти өйләнә Әни үлгәнгә инде биш ел. Әнине югалтуны бик авыр кичерде әти. Хәтта башта минем белән сөйләшми йөрде, үз эченә бикләнде. Аны безнең янга күчергә үгетләдем, әмма ул яшәгән фатирымны калдырмыйм дип каршы килде.
-
Балаларына сыймаган Галия әби Сәяхәт вакытында нинди генә кешеләр күрмисең дә, нинди генә тарихлар ишетмисең – үзе бер китап язарлык. Поездда язмыш тарафыннан гомернең бер аралыгына очраткан юлдашлар бер-берләренә җаннарын бушата, шатлык-кайгыларын сөйли. Бу юлы да шулай булды...
-
Хыялдагы ир-ат Үсмер чакта ук ничек тә булса бай тормышта яшәргә кирәк дип нәтиҗә ясадым. Телевизордан күрсәткән гламур тормыш кызыктыргандыр, мөгаен. Әмма кыяфәтем бай егетләр артымнан чабып йөри торганнардан түгел иде. Гомумән, күбәләк кебек бер егеттән икенче егеткә очып йөрергә дә яратмадым. Ныклы карарга килде: укыйм да, җитәкче булырга тырышам. Ул вакытта бай ир дә кирәк булмаячак.
Соңгы комментарийлар
-
26 май 2022 - 20:32Без имениУкып торасым да килми, ташладым. Уз рэхэтеннэн китеп, кайнанайны курэ-ишетэ торып, ниемэ кайтырга иде? Бала карар, ашарга пешерер дип ометлэнеп? Уз тарткан картасы, тарта-тарта ашасы. Чык та китИнде минем чират...
-
27 май 2022 - 06:58Без имениБезнен, тормышлар уртак та кебек автор белан. Мин дэ иремне дэ, баламны да Ходайдан сорадым. Хэзер аллага шокер баламда туды, иремдэ бик эйбат кеше.Мин аны Ходайдан сорап алдым
-
26 май 2022 - 15:03Без имениДингэ беренче куп урлаган, карак, гонахсы зур булган кеше килэ. Улэр вакыты житкэч, исенэ тешэ, курка башлый, жавап бирэсе булса, нэрсэ дип, жавап бирермен, дип ,курка.Дингә кеше кайчан күбрәк килә?
-
25 май 2022 - 22:40Без имениСез гел балалар дип яшәгәнсез, инде үзегез өчен яшәргә вакыт. Аларның үз тормышы, вакыт узгач алар сезне аңлар дип ышанасы килә.Кызларым каршы булса да, кияүгә чыгаргамы?
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.