Зинһар, баламны коткарыгыз!

Мин кешеләр белән аралашырга яратам. Аларның моң-зарларын тыңлыйм, кайчагында киңәшләр дә биреп куям. Эшем дә шундыйрак — социаль яклау хезмәткәре мин. Чамасыз авыр тормышта, булганына риза булып яшәгәннәр белән дә, матди хәле яхшы булып та, көн туды исә соранудан башканы белмәгәннәр белән дә очрашырга туры килә. Әйе, без — кешеләр бик төрле шул.
Зөләйха ханым боларның беренчеләренә карый. Чибәр, акыллы, батыр йөрәкле бу ханым тумышы белән җылы яклардан. Аның үз-үзен тотышына, сөйләшүенә, акыллы фикер йөртүенә шаккатасың. Югыйсә, югары уку йортлары да тәмамламаган. Тормыш дигән диңгездә кайный-кайный, бата-калка йөзгән дә йөзгән генә.
Язылмаган канун буенча аларда бөтен ирләр дә акча эшләргә Россиягә чыгып китә, ә хатыннар өйдә кала. Ә менә Зөләйха: “Синнән башка бер көн дә тора алмыйм”, — дип, ире белән үзе дә юлга кузгала. Татарстанга, Чаллы шәһәренә алар шулай килеп чыга.
Чит җирдә дә икмәк бик җиңел генә табылмый. Тырышып, икесе дә көнне төнгә ялгап эшлиләр. Туачак нарасыйларының ир бала булачагын ишетү көннәрен сөенечкә төрә.
Бала исә җитлекмичә һәм бик авырлык белән дөньяга килә. Нидер аңлый да, аңлата да алмаган халәттә Зөләйха белер-белмәс русчасы белән ак халатлы кешеләргә ялвара: “Зинһар, баламны коткарыгыз! Баламны!” Табиб исә үз алдына сөйләнә: “Сез килмешәкләрдән ни файда?! Ятасыз шунда хәерче арттырып, дәүләт ипие ашап. Балаң үләчәк синең”.
Бала тудыру йортыннан өйгә ярым тере ике җан кайта: уллары Шамил — хәрәкәтсез, Зөләйха — аңсыз. Ире аны да сабый баланы карагандай тәрбияли, кулында күтәреп йөртә. Ә бер көнне, ире каядыр чыккан арада, бала шыңшый башлый да, яшь хатынны кинәт яшен суккандай була. Яткан җиреннән сикереп торып, баланы ничек кулга алуын үзе дә аңламый кала… Шул көннән башлап аларның аерылганнары юк. Улы турында табиблар әйткән һәр сүзне аңлау өчен Зөләйха үзлегеннән рус һәм татар телләрен өйрәнә. Файдасы бар кебек тоелгач, ел саен улы белән диңгезгә бара — үзе ипи-суда торып, коры идәнгә ятып йокласа да, Шамилгә көньякның бөтен тәм-томын авыз иттерергә тырыша. Өмете генә аклансын, улы гына тазарсын. Ишектән кусалар — тәрәзәдән кереп, бер яңагына суксалар — икенчесен куя. Тешләрен кысып, яшәү өчен көрәшүче кечкенә Шамилгә дә шаккатарлык. Кул-аягы хәрәкәтләнми, ә үзе шундый акыллы, зирәк. Күңелеңдәген йөзеңә карап укый. Иң сөймәгән кешеләре — әнисе белән тупас сөйләшүчеләр. Шамил тугач, табиблар “ике-өч көннән үлә” дигән булганнар, ә аңа инде әнә дүрт яшь тә җиде ай. Әнисенең чиксез мәхәббәте яшәтә бугай Шамилне. Ә әтисе… юк, юк, хатынын авыру бала белән ташлап киткән очрак түгел бу. Киресенчә, әтиләре көн-төн акча эшли. Улларын аякка бастыру өчен бик күп акча кирәк шул аларга. Шамилнең телефоннан әтисе белән “сөйләшүен” ишеткәч (ул авазларның нинди интонация белән әйтелүеннән сүзнең ни хакында барганын, барысын-барысын да аңлый әти белән әни), миндә соклану катыш гаҗәпләнү туды. Тагын бер тапкыр инандым — язмышны үзгәртү кеше кулында түгел, әмма өлешеңә тигән сынауны ничек, ни рәвешле кичү-кичерү — монысы бары үзебезгә бәйле.
Зөләйха ханым боларның беренчеләренә карый. Чибәр, акыллы, батыр йөрәкле бу ханым тумышы белән җылы яклардан. Аның үз-үзен тотышына, сөйләшүенә, акыллы фикер йөртүенә шаккатасың. Югыйсә, югары уку йортлары да тәмамламаган. Тормыш дигән диңгездә кайный-кайный, бата-калка йөзгән дә йөзгән генә.
Язылмаган канун буенча аларда бөтен ирләр дә акча эшләргә Россиягә чыгып китә, ә хатыннар өйдә кала. Ә менә Зөләйха: “Синнән башка бер көн дә тора алмыйм”, — дип, ире белән үзе дә юлга кузгала. Татарстанга, Чаллы шәһәренә алар шулай килеп чыга.
Чит җирдә дә икмәк бик җиңел генә табылмый. Тырышып, икесе дә көнне төнгә ялгап эшлиләр. Туачак нарасыйларының ир бала булачагын ишетү көннәрен сөенечкә төрә.
Бала исә җитлекмичә һәм бик авырлык белән дөньяга килә. Нидер аңлый да, аңлата да алмаган халәттә Зөләйха белер-белмәс русчасы белән ак халатлы кешеләргә ялвара: “Зинһар, баламны коткарыгыз! Баламны!” Табиб исә үз алдына сөйләнә: “Сез килмешәкләрдән ни файда?! Ятасыз шунда хәерче арттырып, дәүләт ипие ашап. Балаң үләчәк синең”.
Бала тудыру йортыннан өйгә ярым тере ике җан кайта: уллары Шамил — хәрәкәтсез, Зөләйха — аңсыз. Ире аны да сабый баланы карагандай тәрбияли, кулында күтәреп йөртә. Ә бер көнне, ире каядыр чыккан арада, бала шыңшый башлый да, яшь хатынны кинәт яшен суккандай була. Яткан җиреннән сикереп торып, баланы ничек кулга алуын үзе дә аңламый кала… Шул көннән башлап аларның аерылганнары юк. Улы турында табиблар әйткән һәр сүзне аңлау өчен Зөләйха үзлегеннән рус һәм татар телләрен өйрәнә. Файдасы бар кебек тоелгач, ел саен улы белән диңгезгә бара — үзе ипи-суда торып, коры идәнгә ятып йокласа да, Шамилгә көньякның бөтен тәм-томын авыз иттерергә тырыша. Өмете генә аклансын, улы гына тазарсын. Ишектән кусалар — тәрәзәдән кереп, бер яңагына суксалар — икенчесен куя. Тешләрен кысып, яшәү өчен көрәшүче кечкенә Шамилгә дә шаккатарлык. Кул-аягы хәрәкәтләнми, ә үзе шундый акыллы, зирәк. Күңелеңдәген йөзеңә карап укый. Иң сөймәгән кешеләре — әнисе белән тупас сөйләшүчеләр. Шамил тугач, табиблар “ике-өч көннән үлә” дигән булганнар, ә аңа инде әнә дүрт яшь тә җиде ай. Әнисенең чиксез мәхәббәте яшәтә бугай Шамилне. Ә әтисе… юк, юк, хатынын авыру бала белән ташлап киткән очрак түгел бу. Киресенчә, әтиләре көн-төн акча эшли. Улларын аякка бастыру өчен бик күп акча кирәк шул аларга. Шамилнең телефоннан әтисе белән “сөйләшүен” ишеткәч (ул авазларның нинди интонация белән әйтелүеннән сүзнең ни хакында барганын, барысын-барысын да аңлый әти белән әни), миндә соклану катыш гаҗәпләнү туды. Тагын бер тапкыр инандым — язмышны үзгәртү кеше кулында түгел, әмма өлешеңә тигән сынауны ничек, ни рәвешле кичү-кичерү — монысы бары үзебезгә бәйле.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин... Сүземне ерактанрак башлыйм әле. Әти үлгәндә мин әле тумаган да булганмын – әни 7 айлык корсаклы килеш калган. Аңа бу вакытта нибары 21 яшь булган...
-
Ялгыз канат Ире чит хатынга чыгып китсә дә, йөрәк болай әрнемәс иде. Хыянәтен кичерә алмый, мендәр кочаклап елар да, мәхәббәтне нәфрәткә әйләндереп яшәр иде. Ә ул хатынына гына түгел, балаларына, әти-әниләренә, диненә, үзенә хыянәт итте. Миләүшә яшь көе ирсез калды.
-
Рәхмәт, әнием! Аның ирен үтереп ташладылар. Дөресрәге, үләр дәрәҗәгә җиткәнче кыйнап ыргыттылар... Аңсыз гәүдәсен өйләреннән ике йөз метрлар чамасы җирдә, барак кебек шыксыз йортларның пычрак ишегалдыннан таптылар...
-
Бар җылымны сиңа бирәм, әни... Әнигә бар җылыңны да, назыңны да, яратуыңны да бирәсең, чөнки ул әни, һәм башкача уйлау, яшәү мөмкин түгелдер... Ә үз әниең булмаса?! Кемгә бүләк итәргә? Сине ничек бар шулай кабул итә торган кем бар тагын?! Әни бар! Иремнең әнисе!
-
Мин аны Ходайдан сорап алдым Ул чакта алдымда ике юл иде: йә үземне тулысынча карьерага багышлыйм (мин бу вакыт Мәскәүдә, бик зур бер оешмада әйдәп баручы юрист булып эшлим), йә...
Соңгы комментарийлар
-
16 июнь 2022 - 22:23Без имениБәхетле гаилә.СүбөханАЛЛАҺ!Кадерле,кирәкле,иманлы булып тигезлектә,чын ир--ат,гаилә тоткасы белән яшәп бетерергә насыйп булсын!Бик матур ярату,гаилә кору тарихы!Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин...
-
17 июнь 2022 - 23:08Без имениЭй кыланып та карый инде, гэлуш киеп чыкканчы, тусинка киеп чыксыннарУфада – «ТМТV» татар музыкаль премиясе тапшыру тантанасы узды
-
17 июнь 2022 - 13:14Без имениШундый төрле фикерлэр эйтелгэн.Раил Садриев: «Безне театр коткарачак!»
-
17 июнь 2022 - 18:20Без имениБер аллакаем хэерле картлык бирсен,олыгайган коннэрдэ чит кеше бусагаларына барып егылырга язмасын. Тирэн эчтэлекле хикэя, уйланырлык,Фагилэ,язмаларынэчен рэхмэт,тагында кызыклы язмаларынны котеп калабыз.Балаларына сыймаган Галия әби
-
20 июнь 2022 - 09:10Без имениХодай гомерне очкэ булгэн, бала чак, рэхэт чак, кыен чак, рэхэт чаклары уткэн, картайгач кыен чаклары калган шул, борынгылар дорес эйткэннэр авыр чаклар яшьлектэ калсын рэхэт чак картлыкта булсын диепУч тутырып акча тапкан ике абый да урамда калды
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.