Мөнәсәбәтләр

Футболны кем уйлап тапкан?


Фәнзилә МОСТАФИНА, 7 май 2018 - 00:00
800
0
0
FIFA-2018

Футбол буенча Дөнья чемпионаты башланырга санаулы көннәр калып бара. Шул уңайдан без футбол айлыгы игълан итәргә булдык! Укучыларыбызны футбол яңалыклары, әлеге спорт турында кызыклы мәгълүматлар һәм фактлар белән таныштырып барачакбыз!

Футбол кайчан килеп чыккан соң? Бу хакта төрле фикерләр йөри. Футболны үзенеке итәргә теләүче халыклар да шактый. Ләкин бик борынгы заманнарда ук футболга охшаш туплы уен булган инде.
Майя кабиләсе (600-1000 еллар) елларында эшләнгән керамика калдыкларында туп белән уйнаучы уенчылар сурәтләнгән. Уен тлачтли дип аталган. Майя халкы каучук эшли белгән, тупны шуннан ясаганнар. Баштагы вакытта тупны сыек матдәне катырып эшләгәннәр, шуңа күрә тупка яланаяк яки баш белән бәрү бөтенләй мөмкин булмаган. Җилкә, бот һәм тубыклар ярдәмендә уйнаганнар. Уен мәйданы икегә бүленгән булган (ике команда өчен). Уенның максаты – тупны җиргә төшермичә мөмкин кадәр озаграк һавада тоту һәм каршы команданың вертикаль рәвештә урнашкан боҗра формасындагы капкасына кертү.

Мексикада 1500 елгы уен мәйданнары табылган.
Безнең көннәргә кадәр сакланып калган иң борынгы туп – безнең эрага кадәр 2000 нче елда Мисырда эшләнгән туп. Ул агач һәм күннән эшләнгән, хәтта папирус та кушылган булган.
Безнең эрага кадәр III гасырда язылган борынгы кытай һәм япон манускриптларында футболга охшаш уен тасвирланган. Уен барышын император да күзәтә торган булган.

Борынгы Грециядә һәм Римда туплы уен белем алуның бер өлеше саналган, ирләр дә, хатын-кызлар да уйнаган.

Ә бүген без белә торган футбол XIX гасырда британиялеләр тарафыннан уйлап табылган.

фото: https://pixabay.com

Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз


Ошый
Поделиться:
Комментарийлар (0)
Төркәлү
Cимвол калды:
Хәзер укыйлар
  • Язмыш
    Үги әнкәйнең җылы йөрәге «...Үги ананың бик әйбәтләре була. Гадәттә, алар турында гел яман сөйлиләр, ләкин алар турында юньле сүзне күбрәк сөйләргә кирәк. Чит канга ана булырга тырыша бит ул. Мәҗбүри яратып булмый бит. Ә ул рольгә кереп «уйнарга» тиеш. Бала исә рольгә керми, «уйнамый». Ике артистның берсе уйнап, икенчесе уйнамаса, спектакль туа алмый. Үги аналы гаиләдә әнә шуңа күрә җылы, уңай тормыш коруы бик кыен. Үги аналарны кызганырга, ихтирам итәргә кирәк...» Мөхәммәт Мәһдиев «Мәңгелек яз» әсәрендә үги әниләр турында әнә шундый уйлануларын язып калдырган. Үги тормышны үз башына төшкәннәр генә аңлыйдыр, мөгаен. Үги ананың да, үги баланың да үз хәле... Әмма гомер уртасына җиткән ир балачагын искә алганда «Үги әниләргә һәйкәл куярга кирәк», – ди икән, димәк, барлык үги әниләр дә, халык телендәге кебек, явыз түгелләр. Чит балаларны карап үстерә икән, димәк, алар олы йөрәкле... Үги әни белән үскән Татарстанның халык артисты Җәвит ШАКИРОВ үзе сөйләсен әле...
    8473
    10
    103
  • Күңелеңә җыйма
    Егетемне кыйнадым – Ышанмыйсызмы? Чынлап әйтәм! Ул бу хакта хәтта полициягә хәбәр иткән.
    8747
    2
    71
  • Күңелеңә җыйма
    Бәхетле булырга хакым бар!  Мин кияүгә 25 яшемдә чыктым. Яратып чыктым...
    8511
    8
    68
  • Күңелеңә җыйма
    Өч кенә көнгә... – Кирәкми. Кешечә түгел бу. Шалтыратмагыз. Өметләнеп көткәнче, алдан ук барысын да аңласын. Башка бер сүз дә әйтмичә, нянечка балалар янына кереп китте. Ишек тавышы йөрәкне сызып үткән кебек булды. Бар да тынып калды. 
    4110
    2
    48
  • Проза
    Зәңгәр күлдә өч торна Хикәя
    5596
    0
    43
Реклама
Соңгы комментарийлар
  • 22 июль 2021 - 16:52
    Без имени
    Мондый язмаларны еламыйча укый алмыйм,чонки минем бабамда узган ул концлагерларны,9май житсэ бакча артына чыгып жылый иде, соныннан Аны оправдали, ещё орден бирделэр,Бер солдаты коткарган очен,рэхмэт Ана,онытмаган...
    Ева-Мөслимә
  • 22 июль 2021 - 11:16
    Без имени
    берниге дэ борчылма. ускенем. Вакытында. белгенсен. шунысына. соен. борчвылма. Узеннен чын. тормышын. алда. эле. Андыйларны. Аллахе. тагэлэ. кичерми. жэзасын. алыр. борчылма.
    Егетем... ике бала атасы икән инде
  • 23 июль 2021 - 11:25
    Без имени
    Бик аянычлы,котычкыч хэл.эх өлгермэгэн шул ана.рэхмэт Физэлия,уңышлар сезгэ.
    Киселгән муел  агачы
  • 22 июль 2021 - 20:00
    Без имени
    И это пройдёт.. Дигән бер акыл иясе. Тормыш тәҗрибәсе шулай туплана инде ул. Кешегә ничек ышанмыйсың... Андый подоноклар да бар инде ул. Елама дип әйтү җиңел лә ул. Син ела, ләкин аңардан файда булырмы дип уйла. Шулай булгач, яшеңне әрәм итмә. Ә ул киләчәктә барыбер бер кирәген алачак. Андыйлар гомергә үзгәрми. Бәхет телим сиңа.
    Егетем... ике бала атасы икән инде
  • 19 июль 2021 - 22:04
    Без имени
    Табаң юк мени, әзрәк башын "сафландырып" алырга. Нинди чит хатын белән язышу ул, син дә аның иренең номерын тап та языша башла. Белми дип тыныч кына йөрмәсеннәр. Син әдәп саклаганда алар мәхәббәт уенын башларлар. Котырту түгел, баштан үткәнгә язу. Сөйләшәсе килсә, ире белән сөйләшсен. Чит ир әйбәт инде. Гаилә алып бару түгел бит. Син юганны киеп, ашатып эчертеп чыгарасың,. Тәтиегет тапкан. Үзенекен тәти итеп тотсын да сөйләшсен. Язып җмбәр үзенә, иреңә язам дип.
    Ирем телефоннан башка хатын белән языша
Реклама
Фотогалерея
«Азат хатын» күргәзмәсе – Кабан күле буенда
«Сөембикә»нең яңа саны һәм... балчык
Әлфия Миңнуллина: «Әни Казанга яланаяклы кыз булып килгән иде, яланаяк мәңгелеккә китеп бара...»
Фарфор буенча рәссам Римма Газалиеваның шәхси күргәзмәсе
Укучыга таба яңа адым: «Сөембикә»нең февраль санын тәкъдим иттек 
Венера Ганиеваның ире, тавыш режиссеры Камил Фәйзрахмановны соңгы юлга озату
Беренче дулкын. Өмет, курку, хисләр
Татарстан журналистикасы тарихы – фотоларда
Бу – безнең уртак тарихыбыз
Журналыбыз архивыннан
Барлык язмалар
© 2011 - 2021. Сөембикә. Все права защищены.
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Сөембикә
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл № ФС77-67913 от 6.12.2016 г.
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Маликова Лариса Николаевна
Адрес редакции: 420066, г. Казань, ул. Декабристов, д. 2
Телефон редакции: (843) 222-09-77
E-mail редакции: suumbike@tatmedia.com, ssuum@yandex.ru
Для сообщений о фактах коррупции suumbike.dir@tatmedia.com
Учредитель СМИ: АО «ТАТМЕДИА»
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика
Телефон АО «ТАТМЕДИА»: (843) 222 09 84
Яндекс.Метрика
16+