Сөмбел Гаффарова: «Минем гөлбакчам төш түгел!»

Яшь драматург Сөмбел Гаффарованың «Килмешәк» пьесасы буенча куелган спектакль... Премьерасы 2017 елның октябрендә узды... Рецензияләр, күзәтүләр шулай башлана. Ә «Сөембикә»леләр өчен ул безнең Сөмбел. Һәм ул татар сәнгатендә вакыйга ясады!
– Сөмбел, «Килмешәк» – татар халкы тарихындагы аянычлы тема – мөһаҗирлекнең драматизмын күрсәтә торган пьеса. Бу теманы XXI гасырда күтәрүеңнең сәбәпләре нидә?
– «Килмешәк» пьесасы IBSEN INTERNATIONAL Кытай-Норвегия-Россия проекты кысаларында язылды. Оештыручылар теманы сайлаганда бик озак уйланганнар, киңәшләшкәннәр. Мөһаҗирлек-миграция темасы гомер-гомергә актуаль. Кытайда узган әлеге лабораториядә безгә миграциянең сәбәпләре турында сөйләүче лекцияләр укыдылар. XXI гасырда да халык яхшырак тормыш эзли. Нәрсәдәндер кача, нәрсәгәдер өметләнә. Бу тема күтәрелмәде, ул дәвам итә.
– Әсәреңнең татар театрының төп сәхнәсендә – Камалда куелуын үзең ничек кабул иттең?
– Бу – минем һәрбер Яңа ел кичендә сорала торган теләгем иде.
Г. Камал театры сәхнәсенә менү, пьесаның Фәрит Бикчәнтәев тарафыннан куелуы – тормышымдагы иң югары үрләрнең берсе. Пафослы яңгырыйдыр, әмма бу чыннан да шулай. Могҗизалар илендәге Алиса сыман, бик тә керергә теләгән гөлбакчага эләгүгә тиң. Аермасы шунда: минем гөлбакчам төш түгел!
– Спектакльдән соң иҗади тормышыңда нәрсәләр үзгәрде?
– Мин үземә күбрәк ышана башладым. Башка драматурглар белән аралашам – алар гражданлык позицияләре көчле булган кешеләр. Андый кешеләрнең бар икәнен белү яшәүгә, язуга дәрт өсти.
– Әле ниндидер проектларда катнашасыңмы?
– Хәзерге вакытта Камал театры оештырган «Яңа татар пьесасы» лабораториясендә катнашам. Ул җәй көне башланды. Рус драматургиясенең бүгенге көндә популяр вәкилләре – Юлия Тупикина һәм Евгений Казачков безне пьеса язарга өйрәтте. Башта кануннарына төшендерделәр дә… аннары үзебез теләгәнчә, бернинди кануннарга буйсынмыйча иҗат итәргә куштылар!
Шушы көннәрдә театрның кече залында лабораториядә катнашучыларның пьесалары укылачак. Камал театры артистлары һәм режиссерлар тамашачы һәм оештыручы-кураторлар алдында чыгыш ясарга әзерләнә. Бу бик дулкынландыргыч этап, чөнки укудан соң фикер алышу була, ә ул фикер алышулар башыңнан сыйпау гына түгел шул, пыр туздырулары да бар!
Лабораториянең нәтиҗәсе – алдагы этапка узучыларның пьесаларын сәхнәләштерү.
– Сөмбел, «Килмешәк» – татар халкы тарихындагы аянычлы тема – мөһаҗирлекнең драматизмын күрсәтә торган пьеса. Бу теманы XXI гасырда күтәрүеңнең сәбәпләре нидә?
– «Килмешәк» пьесасы IBSEN INTERNATIONAL Кытай-Норвегия-Россия проекты кысаларында язылды. Оештыручылар теманы сайлаганда бик озак уйланганнар, киңәшләшкәннәр. Мөһаҗирлек-миграция темасы гомер-гомергә актуаль. Кытайда узган әлеге лабораториядә безгә миграциянең сәбәпләре турында сөйләүче лекцияләр укыдылар. XXI гасырда да халык яхшырак тормыш эзли. Нәрсәдәндер кача, нәрсәгәдер өметләнә. Бу тема күтәрелмәде, ул дәвам итә.
– Әсәреңнең татар театрының төп сәхнәсендә – Камалда куелуын үзең ничек кабул иттең?
– Бу – минем һәрбер Яңа ел кичендә сорала торган теләгем иде.
Г. Камал театры сәхнәсенә менү, пьесаның Фәрит Бикчәнтәев тарафыннан куелуы – тормышымдагы иң югары үрләрнең берсе. Пафослы яңгырыйдыр, әмма бу чыннан да шулай. Могҗизалар илендәге Алиса сыман, бик тә керергә теләгән гөлбакчага эләгүгә тиң. Аермасы шунда: минем гөлбакчам төш түгел!
– Спектакльдән соң иҗади тормышыңда нәрсәләр үзгәрде?
– Мин үземә күбрәк ышана башладым. Башка драматурглар белән аралашам – алар гражданлык позицияләре көчле булган кешеләр. Андый кешеләрнең бар икәнен белү яшәүгә, язуга дәрт өсти.
– Әле ниндидер проектларда катнашасыңмы?
– Хәзерге вакытта Камал театры оештырган «Яңа татар пьесасы» лабораториясендә катнашам. Ул җәй көне башланды. Рус драматургиясенең бүгенге көндә популяр вәкилләре – Юлия Тупикина һәм Евгений Казачков безне пьеса язарга өйрәтте. Башта кануннарына төшендерделәр дә… аннары үзебез теләгәнчә, бернинди кануннарга буйсынмыйча иҗат итәргә куштылар!
Шушы көннәрдә театрның кече залында лабораториядә катнашучыларның пьесалары укылачак. Камал театры артистлары һәм режиссерлар тамашачы һәм оештыручы-кураторлар алдында чыгыш ясарга әзерләнә. Бу бик дулкынландыргыч этап, чөнки укудан соң фикер алышу була, ә ул фикер алышулар башыңнан сыйпау гына түгел шул, пыр туздырулары да бар!
Лабораториянең нәтиҗәсе – алдагы этапка узучыларның пьесаларын сәхнәләштерү.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин... Сүземне ерактанрак башлыйм әле. Әти үлгәндә мин әле тумаган да булганмын – әни 7 айлык корсаклы килеш калган. Аңа бу вакытта нибары 21 яшь булган...
-
Бар җылымны сиңа бирәм, әни... Әнигә бар җылыңны да, назыңны да, яратуыңны да бирәсең, чөнки ул әни, һәм башкача уйлау, яшәү мөмкин түгелдер... Ә үз әниең булмаса?! Кемгә бүләк итәргә? Сине ничек бар шулай кабул итә торган кем бар тагын?! Әни бар! Иремнең әнисе!
-
Рәхмәт, әнием! Аның ирен үтереп ташладылар. Дөресрәге, үләр дәрәҗәгә җиткәнче кыйнап ыргыттылар... Аңсыз гәүдәсен өйләреннән ике йөз метрлар чамасы җирдә, барак кебек шыксыз йортларның пычрак ишегалдыннан таптылар...
-
Синнән башка беркем кирәкми Нурзидә белән Рәдиснең балалары юк. Күп еллар юк инде. Нурзидә моның белән күптән килеште. Рәдис тә килешкән кебек булган иде...
-
Айгөл + Линар Бу язма – Татарстанның атказанган артисты Айгөл Бариеваның көндәлекләре. Аларда – ире Линар белән танышу тарихы, әнисен югалту ачысы, татар кызының ерак себердә дә үз юлына тугрылык саклавы, туган якка бөтенләйгә кайту шатлыгы. Ихлас, самими хатирәләр...
Соңгы комментарийлар
-
5 июль 2022 - 20:09Без имениБик матур мәхәббәт тарихы.Үзебезнең гаиләбезнеке белән аваздаш.Айгөл + Линар
-
5 июль 2022 - 18:10Без имениКызлар, игьтибар белэн укыгыз эле, автор анда 15 ел яшэдек дип язмаган бит...Беренче мәхәббәтемнең сөяркәсенә әйләндем...
-
5 июль 2022 - 14:50Без имениЕлый елый укыдым.Айгөлнең авыр кайгысынберни белән дә җиңеләйтеп булмасын бик яхшы аңлыйм.Балалары исән имин йөрсен.Аллаһ үзе сабырлык бирсен!Айгөл + Линар
-
5 июль 2022 - 21:04Без имени15 ел яшэдек дигэн жомлэ юк бит,каян алып укый бу халык юк сузне.Беренче мәхәббәтемнең сөяркәсенә әйләндем...
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.