“Йәгез, бер дога!” - маҗар, төрек һәм рус телләрендә
19 октябрьдә “Татар-информ” матбугат үзәгендә Аяз Гыйләҗев романнарын маҗар (венгр), төрек һәм рус телләренә тәрҗемә иткән шәхесләр – Арпад Галгоци, Фатих Котлы, Наил Ишмөхәммәтов белән очрашу булды.
Тәрҗемәчеләр берьюлы нәкъ шушы көннәрдә Казан (Идел буе) федераль университетында ел саен узучы Халыкара телләр һәм мәдәниятләр саммиты уңаеннан җыелды. Матбугат конференциясендә шулай ук Венгриянең Татарстандагы генераль консулы Адам Штифтер, КФУның Лев Толстой исемендәге Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты директоры, филология фәннәре докторы, профессор Рәдиф Җамалетдинов, КФУның Татаристика һәм тюркология Югары мәктәбе җитәкчесе Әлфия Йосыпова катнашты.
Аяз Гыйләҗевның “Йәгез, бер дога!” романын бүген дөнья халкы венгр, төрек һәм рус телләренә тәрҗемәләрдә укый ала. Романның төрек телендә нәшир ителүен тәрҗемәче Фатих Котлы Аяз ага белән шәхси танышлыгы, аны остаз итеп кабул итүе белән аңлатты.
- Аяз агадан “Кайсы әсәрегезне төрек телендә күрергә теләр идегез?” - дигәч, Аяз ага ике дә уйламыйча “Өч аршин җир”не атады. Мин моны васыять итеп кабул иттем. 2008 елда “Өч аршин җир” Төркиядә басылып чыкты, шуннан соң ул популярлашып китте һәм хәзерге көндә ул биш тапкыр нәшер ителде.
Мин Аяз аганың 11 әсәрен тәрҗемә итмичә туктамыйм, дидем. Хәзер инде “Йәгез, бер дога!”, “Язгы кәрваннар”, “Яра”, “Мәхәббәт һәм нәфрәт турында хикәя” әсәрләренең төрекчә тәрҗемәләре бар, - дип сөйләде очрашуда Фатих Котлы.
Ә венгр теленә тәрҗемә Венгрия белән Татарстанның фәнни мәктәпләре арасындагы күптәнге дуслык аркасында барлыкка килгән. Аяз Гыйләҗев иҗатын өйрәнүче Миләүшә Хәбетдинова Арпад Галгоци белән элемтәгә керә.
Арпад Галгоци Аяз Гыйләҗев белән ГУЛАГ лагерьләренда танышкан. Аларның дуслыгы нибары 3,5 айга сузыла. Алар икесе ике бригадада күмер чыгаралар. Ләкин шушы дуслык эзсез югалмый. Галгоцилар һәм Гыйләҗевлар гаиләсе бүген дә дус яши.
- Мин Казанга бик җылы хисләр белән киләм. Узган ел хатыным белән килдек – без ярату диңгезендә коендык. Будапештка кайткач, “Йәгез, бер дога!” романы белән үз халкыбызны да таныштырырга ниятләдек. Венгрия социалистик оҗмахтан чагыштырмача күптән түгел генә чыкты, шуңа да бездә китап тәрҗемә итеп, аны нәшер итәрлек чыгымнарны капларлык байлык юк. Без Венгриянең Кеше ресурслары министрлыгына мөрәҗәгать иттек. Андагы экспертлар безнең бу тәкъдимне хуплап, китапны тәрҗемә һәм нәшер итәрлек акча бирделәр. Китапны тарату эшенә дә җитте ул. Ләкин бер шарт куйдылар: 24 февральгә кадәр өлгерергә кирәк иде. Нибары өч ай вакыт бар иде, ләкин без өлгердек.
Менә татарлар белән маҗарлар дуслыгы шуннан башлана, - диде Арпад Галгоци.
Киитапны русчага тәрҗемә иткән Наил Ишмөхәммәтов романны тәрҗемә итү эшенә үз теләгем алындым, диде. “Романга тотыныр алдыннан мин үземне буй җитмәс кыя алдында торган кебек хис иттем – шулкадәр тирән эчтәлекле һәм татар теленең бөтен эчке хасиятләрен үзендә туплаган әсәр бит ул. Ләкин роман югалмады – шунысы мөһим”, - дип белдерде тәрҗемәче.
Роман маҗар теленә рус телендәге варианттан тәрҗемә ителгән.
Бүген Татарстанның Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин Венгриянең күренекле тәрҗемәчесе Арпад Галгоцига Татарстан белән хезмәттәшлеге өчен Рәхмәт хаты тапшырачак.
Тәрҗемәчеләр берьюлы нәкъ шушы көннәрдә Казан (Идел буе) федераль университетында ел саен узучы Халыкара телләр һәм мәдәниятләр саммиты уңаеннан җыелды. Матбугат конференциясендә шулай ук Венгриянең Татарстандагы генераль консулы Адам Штифтер, КФУның Лев Толстой исемендәге Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты директоры, филология фәннәре докторы, профессор Рәдиф Җамалетдинов, КФУның Татаристика һәм тюркология Югары мәктәбе җитәкчесе Әлфия Йосыпова катнашты.
Аяз Гыйләҗевның “Йәгез, бер дога!” романын бүген дөнья халкы венгр, төрек һәм рус телләренә тәрҗемәләрдә укый ала. Романның төрек телендә нәшир ителүен тәрҗемәче Фатих Котлы Аяз ага белән шәхси танышлыгы, аны остаз итеп кабул итүе белән аңлатты.
- Аяз агадан “Кайсы әсәрегезне төрек телендә күрергә теләр идегез?” - дигәч, Аяз ага ике дә уйламыйча “Өч аршин җир”не атады. Мин моны васыять итеп кабул иттем. 2008 елда “Өч аршин җир” Төркиядә басылып чыкты, шуннан соң ул популярлашып китте һәм хәзерге көндә ул биш тапкыр нәшер ителде.
Мин Аяз аганың 11 әсәрен тәрҗемә итмичә туктамыйм, дидем. Хәзер инде “Йәгез, бер дога!”, “Язгы кәрваннар”, “Яра”, “Мәхәббәт һәм нәфрәт турында хикәя” әсәрләренең төрекчә тәрҗемәләре бар, - дип сөйләде очрашуда Фатих Котлы.
Ә венгр теленә тәрҗемә Венгрия белән Татарстанның фәнни мәктәпләре арасындагы күптәнге дуслык аркасында барлыкка килгән. Аяз Гыйләҗев иҗатын өйрәнүче Миләүшә Хәбетдинова Арпад Галгоци белән элемтәгә керә.
Арпад Галгоци Аяз Гыйләҗев белән ГУЛАГ лагерьләренда танышкан. Аларның дуслыгы нибары 3,5 айга сузыла. Алар икесе ике бригадада күмер чыгаралар. Ләкин шушы дуслык эзсез югалмый. Галгоцилар һәм Гыйләҗевлар гаиләсе бүген дә дус яши.
- Мин Казанга бик җылы хисләр белән киләм. Узган ел хатыным белән килдек – без ярату диңгезендә коендык. Будапештка кайткач, “Йәгез, бер дога!” романы белән үз халкыбызны да таныштырырга ниятләдек. Венгрия социалистик оҗмахтан чагыштырмача күптән түгел генә чыкты, шуңа да бездә китап тәрҗемә итеп, аны нәшер итәрлек чыгымнарны капларлык байлык юк. Без Венгриянең Кеше ресурслары министрлыгына мөрәҗәгать иттек. Андагы экспертлар безнең бу тәкъдимне хуплап, китапны тәрҗемә һәм нәшер итәрлек акча бирделәр. Китапны тарату эшенә дә җитте ул. Ләкин бер шарт куйдылар: 24 февральгә кадәр өлгерергә кирәк иде. Нибары өч ай вакыт бар иде, ләкин без өлгердек.
Менә татарлар белән маҗарлар дуслыгы шуннан башлана, - диде Арпад Галгоци.
Киитапны русчага тәрҗемә иткән Наил Ишмөхәммәтов романны тәрҗемә итү эшенә үз теләгем алындым, диде. “Романга тотыныр алдыннан мин үземне буй җитмәс кыя алдында торган кебек хис иттем – шулкадәр тирән эчтәлекле һәм татар теленең бөтен эчке хасиятләрен үзендә туплаган әсәр бит ул. Ләкин роман югалмады – шунысы мөһим”, - дип белдерде тәрҗемәче.
Роман маҗар теленә рус телендәге варианттан тәрҗемә ителгән.
Бүген Татарстанның Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин Венгриянең күренекле тәрҗемәчесе Арпад Галгоцига Татарстан белән хезмәттәшлеге өчен Рәхмәт хаты тапшырачак.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды 3 Рәфис белән 3 ел очрашып йөрсәк тә, мәхәббәтебез үбешүдән ары узмаган иде. Беренче зөфаф төнебезне мин куркып, дулкынланып көттем.
-
Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды 2 Рәфискә кияүгә чыгарга җыенуымны әнием ошатмады, ул мине кабаттан үгетләргә кереште: «Кызым, тагын бер тапкыр уйлап кара әле! Габдулла белән Сания авылда иң усал гаилә булып санала, Санияне тиккә генә «юха елан» дип йөртмиләр. Алай гынамы, бу гаиләдә эшнең бетәсе юк: 50 сутый бакчалары, абзарларында өч сыер, кырыкка якын сарык...
-
Ул миңа исәндер шикелле... Әнкәй! Килен булып төшкән беренче көнемнән үк шулай дип эндәштем мин аңа. Хәзерге киленнәр «әткәй-әнкәй» дими инде, «әти-әни» диләр. Миңа калса, «әнкәй» сүзе тагын да матуррак, җылырак кебек.
-
«Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды» Кайнанам үлгәнгә август аенда биш ел була. Үлгән кеше турында начар сөйләмиләр йә бөтенләй дәшмиләр, дисәләр дә, күңелемә җыелганнарны бушатасым килә.
-
Юлда кем очрамас... Кичә яшүсмер кызым эштән кайтты да, «Әни, син хәзер мине ачуланачаксың», – ди. Сагайдым. Ачуланасымны алдан ук белеп торгач, нинди ярамаган эш эшләде икән?
Соңгы комментарийлар
-
5 август 2022 - 21:22Без имениХикәянең теле матур.Минемчә,төп тема--мәхәббәт.Ул яшәешнең нигезе. Яратмаган кеше белән гомер кичерү--бәхет түгел инде. Шулай ук яшьләр белән өлкән буынның аңлашып яшәве дә мөһим.Балалар да алар үрнәгендә тәрбия ала.Кешенеке – кештәктә
-
7 август 2022 - 06:12Без имениСокланып ,соенеп укыдым. Алдагы гомерегездэ бэхеттэ ,тынычлыкта утсен.Бәхет йорты
-
7 август 2022 - 17:50Без имениУзебез белу турында суз дэ юк, улыма да анлата алмадым...Башыңны сакла, балам...
-
7 август 2022 - 19:14Без имениШундый матур язылган! Рәхмәт! Бу язманы күбрәк кеше укысын иде! Бәхетле гаиләләр дә күбрәк булыр иде...Ата белән бала
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.