Кемгә долма, кемгә сарма

Голубцы дигән ризыкны әзерләмәгән хуҗабикә юктыр югын да, йөзем яфрагына төрелгәнен пешереп караганыгыз булдымы икән? Аны кайсыдыр халыклар долма дип, кайсыларыдыр сарма дип атый. Ничек кенә атап йөртсәләр дә, чып-чын кунак сые ул.

Кирәк:

* 20-30 данә яшь һәм зур йөзем яфраклары;
* 0,5 кг яшь терлек итеннән фарш;
* 1 данә башлы суган;
* 100 г дөге;
* тәменчә тоз-борыч;
* бер бәйләм яшел аштәмләткечләр (укроп, кинза).

Кыздырма өчен:

* 2 данә помидор;

* 1-2 данә башлы суган;

* 3-4 тырнак сарымсак;

* 2-3 аш кашыгы үсемлек мае;

* тәменчә тоз.


Дөгене бик яхшылап юабыз, суганны һәм үләннәрне ваклап турыйбыз да барысын бергә иткә кушып болгатабыз. Тоз-борыч сибәбез. Ит корырак булса, 100 г су кушабыз.

Йөзем яфракларын юып, кайнар су белән пешеклибез. Суын саркытканнан соң, яфракның «койрыгын» өзәбез. Ул җирен пычак сабы белән төеп, бераз йомшартабыз.

Яфрак читенә 1 аш кашыгы эчлек салып, тыгызлап төрәбез.

Хәзер кыздырма әзерлибез. Тирән эчле табага май салып, утка куйыйк та, суган белән сарымсакны алтынсу төскә кергәнче кыздырыйк. Соңыннан помидорларны турап салыйк. Барысын бергә кыздырыйк. Төбенә утырмасын өчен болгаткалап алырга да онытмыйбыз. Ахырдан тоз сибәбез.

Утны киметә төшеп, кыздырма өстенә долмаларны тезәбез, 1 стакан кайнаган су өстибез.

Долмалар сүрән утта 30-40 минут чамасы пешә. Табынга биргәндә өстенә кыздырманы да салып чыгарабыз. Долма кайнар килеш тә, салкын килеш тә бик тәмле.
 

Маринадланган яфраклар

Гаиләгезне кышын да долма белән сыйлыйм дисәгез, йөзем яфракларын җәйдән үк маринадлап яки тозлап куярга була.

Яшь, матур яфракларны салкын суда юып, суын саркытабыз. Унлап яфракны берсе өстенә икенчесен куеп торба сыман тө­рәбез. Төрелгән яфрак­ларны ярты литрлы банкаларга бастырып тезәбез дә, өстенә кайнап торган су агызабыз. 2-3 минуттан соң суны бушатабыз. Моны тагын бер тапкыр кабатлыйбыз. Пешекләнгән яфраклар өстенә кайнар маринад агызып, банкаларны 5 минут «су мунчасы»нда тотабыз һәм калай капкач белән каплыйбыз.
 

Маринад әзерләү өчен:

* 1 л су;
* 1 аш кашыгы тоз;
* 1 аш кашыгы шикәр комы;
* 2 аш кашыгы 9% лы аш серкәсе.

Суга тоз белән шикәрне салып кайнатып чыгарабыз, банкаларга агызыр
алдыннан гына серкә өстибез.

Аш серкәсе кемгәдер килешеп бетмәскә дә мөмкин, бу очракта яфракларны тозларга була.

Уч төбе зурлыгындагы яшь яфрак­ларны юып, «койрыкларын» өзәбез дә, унлап яфракны берсе өстенә берсен куеп, торба сыман итеп тыгызлап төрәбез. Төргәкләрне җеп белән бәйләп, өч минутка кайнап торган суга тыгып алабыз. Суынгач, стерилизация-ләнгән банкаларга тутырып, тозлык коябыз һәм 15-20 минут «су мунча­сы»нда тоткач, калай капкач белән томалыйбыз.

Тозлык ясау өчен:

1 л суга 3 аш кашыгы тоз салып кайнатып чыгарабыз. Башка төрле тәмләткечләр кулланырга кирәкми, югыйсә яфракларның үзенә генә хас тәме үзгәрәчәк.