Рәсем ханбикәсе

Лениногорскида ул күптән үз кеше инде. Олысы-кечесе аны «безнең рәссам!» дип йөртә. Тамара Ивановна Самойлова картиналарында – шул як, шул төбәк (Бәкер таулары, камышлы күлләре, көрткә чумган кышкы авыл), аның уңган-булган кешеләре (Ирина, Дамиралар), кашкарыйлар, сиреньнәр, хәтта сары көнбагыш чәчәкләре дә вазада ничек матур икән... Эчкерсезлек, күңел җылысы, җиңеллек, табигыйлек бөркелә алардан. Яратып кына шулай язып, тасвирлап була! Тамара Ивановна безнең якларны яраткан, димәк. Дөнья күреп, илләр гизеп, иҗатының нәкъ егәрле, чәчәк аткан чорында килеп төпләнгән ул нефтьчеләр шәһәренә. Калинин өлкәсенең Кимры шәһәрендә хәрбиләр гаиләсендә туган кыз кечкенәдән үк бу дөньяны алсу-зәңгәр төсләргә манып, хыялындагы әкияти тылсымны, якты нурны кушып, матур сурәтләр төшергән: күкләре аяз, офыклары киң, һәр рәсемдә кояш, чәчәкләр... 1964 елда Иваново сәнгать-педагогика көллиятен «бишле»гә генә тәмамлый. Аннары – Германиягә китүләр, хәрби частьта рәссам булып эшләү, «Советский патриот» газетасы белән хезмәттәшлек итүләр, Бранд шәһәрендә шәхси күргәзмәсе ачылу... Соңрак Киевтагы югары авиация училищесында да рәссам булып эшләп ала ул.
Тамара Самойлова 1974 елдан Лениногорскида. Чын-чынлап җитлеккән, абруй казанган рәссам булып өлгерүе дә шушы шәһәр белән бәйле. Ул инде СССР, Россия, Татарстан Рәссамнар берлекләре әгъзасы, Шамил Бикчурин исемендәге премия лауреаты, нефть төбәге рәссамнары арасында үзенә бер урын алып торучы талант иясе. Тамара Самойлова – киңкырлы рәссам: график та, монументаль әсәрләр дә иҗат итә, ташлар кырлау остасы да. Картиналары республика, төбәк күргәзмәләрендә катнаша. Лирик пейзажлар, җете натюрмортлар, төгәл күзәтүләр аша геройларының төс-кыяфәтен генә түгел, эчке кичерешләрен дә психолог кебек оста ачып салган портретлар күңелгә үтеп керәләр.
«Тормыш миңа үз эшем белән шөгыльләнү бәхетен бүләк итте, – ди Тамара Ивановна. – Бу чир дә, газап та, һәм бернәрсәгә алыштыргысыз иҗат ләззәте дә. Гүзәл табигатьне, яхшы күңелле кешеләрне, көчле һәм тирән хисләрне яратам».
Күптән түгел бөтен нефть төбәгендә мәдәни вакыйгага әйләнгән шәхси күргәзмәсе исеме белән үк җанга ятышлы иде: чөнки ул Илһамга, Хыялга багышланган! Аны «Рәсемнәр ханбикәсе» дип атадылар. «Картиналары әйбәт энергетикага төрелгән», – дип бәяләделәр. Кара, чыннан да шулай бит! Натюрмортларына карыйсың да авторын күрәсе килә башлый. Бу кәбестә, кыярларны, суган, кишер, чөгендерләрне бакчасында ул үзе үстергәндер, әлбәттә, үзедер. Күр инде монысын! Слива, йөзем, кавын, грушалар куелган өстәлне... үзебездә үскән кызыл миләшләр ничек бизи!
Сары, кызгылт кипкән чәчәкләре тәрәзәдән яңгыр чирткән көзге кичләрдә, һичшиксез, җылытадыр... Балачактан бик тә таныш кечкенә авыл өйләре, ак карга чумып уйланып утыралар, ак көрткә күмелгән урамнар, морҗалардан ак төтен күтәрелә... Ак, рәхәт дөнья! Бәкернең гүзәл табигате, таулары, камышлы күлләре тагын... Матур! Ә портретларындагы хатын-кызлар үзләре гади, үзләре сөйкемле. Әнә «Ирина Никаноровна». Монысы – Лиля. Рәссамның оста-ханәсенә килгәннәр. Без дә килдек менә. Һәм яратып китәбез...
Тамара Самойлова 1974 елдан Лениногорскида. Чын-чынлап җитлеккән, абруй казанган рәссам булып өлгерүе дә шушы шәһәр белән бәйле. Ул инде СССР, Россия, Татарстан Рәссамнар берлекләре әгъзасы, Шамил Бикчурин исемендәге премия лауреаты, нефть төбәге рәссамнары арасында үзенә бер урын алып торучы талант иясе. Тамара Самойлова – киңкырлы рәссам: график та, монументаль әсәрләр дә иҗат итә, ташлар кырлау остасы да. Картиналары республика, төбәк күргәзмәләрендә катнаша. Лирик пейзажлар, җете натюрмортлар, төгәл күзәтүләр аша геройларының төс-кыяфәтен генә түгел, эчке кичерешләрен дә психолог кебек оста ачып салган портретлар күңелгә үтеп керәләр.
«Тормыш миңа үз эшем белән шөгыльләнү бәхетен бүләк итте, – ди Тамара Ивановна. – Бу чир дә, газап та, һәм бернәрсәгә алыштыргысыз иҗат ләззәте дә. Гүзәл табигатьне, яхшы күңелле кешеләрне, көчле һәм тирән хисләрне яратам».
Күптән түгел бөтен нефть төбәгендә мәдәни вакыйгага әйләнгән шәхси күргәзмәсе исеме белән үк җанга ятышлы иде: чөнки ул Илһамга, Хыялга багышланган! Аны «Рәсемнәр ханбикәсе» дип атадылар. «Картиналары әйбәт энергетикага төрелгән», – дип бәяләделәр. Кара, чыннан да шулай бит! Натюрмортларына карыйсың да авторын күрәсе килә башлый. Бу кәбестә, кыярларны, суган, кишер, чөгендерләрне бакчасында ул үзе үстергәндер, әлбәттә, үзедер. Күр инде монысын! Слива, йөзем, кавын, грушалар куелган өстәлне... үзебездә үскән кызыл миләшләр ничек бизи!
Сары, кызгылт кипкән чәчәкләре тәрәзәдән яңгыр чирткән көзге кичләрдә, һичшиксез, җылытадыр... Балачактан бик тә таныш кечкенә авыл өйләре, ак карга чумып уйланып утыралар, ак көрткә күмелгән урамнар, морҗалардан ак төтен күтәрелә... Ак, рәхәт дөнья! Бәкернең гүзәл табигате, таулары, камышлы күлләре тагын... Матур! Ә портретларындагы хатын-кызлар үзләре гади, үзләре сөйкемле. Әнә «Ирина Никаноровна». Монысы – Лиля. Рәссамның оста-ханәсенә килгәннәр. Без дә килдек менә. Һәм яратып китәбез...
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Гомеркәйләр бик кыска (хикәя)
-
Галош язмышымны хәл итте Балачактан ук әкиятләр яратмыйм. Ышанмыйм да. Әмма тормышың әкият сценариесе ,буенча баргач, ышанмый хәл юк икән...
-
Җандагы төер Мәрйәм кебек быел зарыгып кыш килгәнен көткән кеше бар микән? Юктыр!
-
Ирем ярым түгел... Ашыгып кияүгә чыкканыма иманым камил иде. Иремә барысын да әйтәм дә, аерылам...
Соңгы комментарийлар
-
16 гыйнвар 2021 - 17:16Без имениЭнвэр бик вакытлы гаилэ корган. Кулдан кулга йоргэн хатын-кыз ана иш булмас иде дип уйлыйм.Тиң ярым һәрвакыт янымда булган
-
16 гыйнвар 2021 - 19:14Без имениБик эчтэлекле язма бу,Аллаhынын рэхмэте яусын.Гел безнен эбекэй турында язылган диярсен.Мин Ютазы районы Димтамак авылыннан.Безнен эбекэебез бик тыйнак, булган, йомшак кунелле кеше иде.Урыны ожмахта булсын!Якын ерак әбекәем
-
16 гыйнвар 2021 - 19:38Без имениБездэ Дэ Башкортостан да эбекэй Хэм бабыкай дия идек инэки б/ н этки диеп эйтэ идек.Балалар энием хэм этием дилэр,оныклар дэу эни хэм дэу эти дилэр.Якын ерак әбекәем
-
16 гыйнвар 2021 - 19:20Без имениЗ тапкыр укып чыктым. Бик ошады. Авторга зур рэхмэт!Якын ерак әбекәем
-
17 гыйнвар 2021 - 09:03Без имениКуп хатын-кызнын башыннан утәдер андый вакытлыча мавыгулар.Тик кочле йөрәклеләре генә гаиләсен таркатмыйча яши беләләр.Ирем ярым түгел...
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.