Картиналарым – минем үзем, тормышым хакында
Дәвамы. Башы: http://syuyumbike.ru/zaman-hem-bez/arabyzdan-berebez/?id=8143
«Рәсем ясамыйча тора алмыйм, – ди ул. – Дога кебек ул минем өчен... Кулыма кылкаләм алсам, тынычланам, бөтен барлыгым ярату, мәхәббәт белән тула. Дөньяга, балаларыма, якыннарыма...» Яшәү, үлем, ялгызлык, нәсел, тамырлар... Аның һәр эшенә ниндидер мәгънә, уйлану, фәлсәфә салынган. «New York Realism» халыкара бәйгесен оештыручылар да Раушаниянең «Үз өеңне эзләү» картинасы өчен Алтын медаль бирергә хәл иткәндә, әнә шуңа игътибар иткәннәрдер. Әйе, кеше дөньяның теләсә кайсы почмагына китеп яшәргә мөмкин – юллар ачык. Әмма үз-үзеннән беркая кача алмый: җанына кадерле булган һәркемне, һәрнәрсәне ул үзе белән уйларында йөртә. «Үз өеңне эзләү» – шул хакта сөйли. (Нью-Йорк шәһәре галереясы үткәргән халыкара бу бәйгегә аның эшләрен улы Рәүф җибәрә. Шатлыклы хәбәр Америкадан ярты елдан соң килә. «1 апрель иде. Рәүф ниндидер хатның тәрҗемәсен салган. «Алтын медальгә лаек булдыгыз», – дигәннәр. «Сез – миллионер», дигән хатлар интернетта еш килә бит, шуңа күрә исем дә китмәде. Бераздан улым шалтырата: «Әллә син сөенмисең дәме?» – ди. «Ә нәрсәгә?» – дим. «Хатны укымадыңмени?» – ди ул аптырап. «Укыдым. Шуннан нәрсә?» – дим... Океан аша очарга да насыйп булды шулай итеп».)
Яки менә «Ачкычларны ничекләр яратырга» картинасы. «Мин анда бәхет формуласын эзләргә тырышып карадым, – ди әңгәмәдәшем. – Ир-ат сәгать механизмы кебек, ә хатын-кыз – чәчәк атучы агач. Хатын-кыз кармак белән ирнең йөрәген каптырырга – аның күңеленә ачкыч табарга тырыша. Йозакның аның башында икәнен белми ул... (Дөрес, сирәк кенә йөрәк белән белән уйлаучы ир-атлар да очрый. Әмма алар белән тормыш итү бик үк рәхәт түгел: үзеңне ир-атның көчле җилкәсе артында итеп тоймыйсың.) Ир-ат исә, баскыч салып, хатын-кызның башында ниләр барын аңларга тели. Ул да ялгыша: хатын-кызның күңеленә йозак башында түгел, йөрәгендә... Бәхетле булу өчен ачкычларны дөрес ярату гына кирәк». Аның бу картинасы «Экстрасенслар көрәше» бәйгесе җиңүчесе Виктория Райдосның шәхси коллекциясендә саклана. (Узган ел «Башкортстан рәссамнары» проектында җиңеп чыгарга аңа Райдос та булыша: «Ачкычларны ничекләр яратырга» картинасын Виктория интернеттагы үз битенә урнаштыргач, Раушаниягә биргән тавышлар бер көндә 700гә артып китә.)
«Ялгызлык» – узган елгы сериядән. «Халык арасында, әмма берүзем калган кебек басып торам. Миңа сыенган улым белән кызымны санамаганда... Артта – үткәндә очрашкан, танышкан кешеләрем, алда – киләчәктә күрешәчәкләр... Хәер, тормышта һәркем шулайдыр: башкалар янында булганда да без барыбер ялгыз...»
«Йөк». «Юлда күп йөрим. Аэропортларда гел пассажирларны күзәтәм: берәүләр шундый зур йөк белән сәяхәт итә, икенчеләрнеке – аркадагы кечкенә генә биштәргә сыеп беткән. Мәңгелеккә күчкәндә дә үзебез белән аласы йөкләр бик төрле безнең...»
Хәер, монысы – рәссам әйтергә теләгәннәр. Ә тамашачы, аның картиналары каршында тукталганда бөтенләй башка нәрсәләр хакында уйларга, үзе генә белгән гамьнәрне, үзе генә аңлаган якларны күрергә дә мөмкин.
...Төсләр дигән идем... Юк, рәссам гомеренең бер чорын да кара буяуларга күмми. Иҗат иткән эшләре дә үзе кебек якты, ихлас, җылы аның.
Казан– Уфа–Казан
«Рәсем ясамыйча тора алмыйм, – ди ул. – Дога кебек ул минем өчен... Кулыма кылкаләм алсам, тынычланам, бөтен барлыгым ярату, мәхәббәт белән тула. Дөньяга, балаларыма, якыннарыма...» Яшәү, үлем, ялгызлык, нәсел, тамырлар... Аның һәр эшенә ниндидер мәгънә, уйлану, фәлсәфә салынган. «New York Realism» халыкара бәйгесен оештыручылар да Раушаниянең «Үз өеңне эзләү» картинасы өчен Алтын медаль бирергә хәл иткәндә, әнә шуңа игътибар иткәннәрдер. Әйе, кеше дөньяның теләсә кайсы почмагына китеп яшәргә мөмкин – юллар ачык. Әмма үз-үзеннән беркая кача алмый: җанына кадерле булган һәркемне, һәрнәрсәне ул үзе белән уйларында йөртә. «Үз өеңне эзләү» – шул хакта сөйли. (Нью-Йорк шәһәре галереясы үткәргән халыкара бу бәйгегә аның эшләрен улы Рәүф җибәрә. Шатлыклы хәбәр Америкадан ярты елдан соң килә. «1 апрель иде. Рәүф ниндидер хатның тәрҗемәсен салган. «Алтын медальгә лаек булдыгыз», – дигәннәр. «Сез – миллионер», дигән хатлар интернетта еш килә бит, шуңа күрә исем дә китмәде. Бераздан улым шалтырата: «Әллә син сөенмисең дәме?» – ди. «Ә нәрсәгә?» – дим. «Хатны укымадыңмени?» – ди ул аптырап. «Укыдым. Шуннан нәрсә?» – дим... Океан аша очарга да насыйп булды шулай итеп».)
Яки менә «Ачкычларны ничекләр яратырга» картинасы. «Мин анда бәхет формуласын эзләргә тырышып карадым, – ди әңгәмәдәшем. – Ир-ат сәгать механизмы кебек, ә хатын-кыз – чәчәк атучы агач. Хатын-кыз кармак белән ирнең йөрәген каптырырга – аның күңеленә ачкыч табарга тырыша. Йозакның аның башында икәнен белми ул... (Дөрес, сирәк кенә йөрәк белән белән уйлаучы ир-атлар да очрый. Әмма алар белән тормыш итү бик үк рәхәт түгел: үзеңне ир-атның көчле җилкәсе артында итеп тоймыйсың.) Ир-ат исә, баскыч салып, хатын-кызның башында ниләр барын аңларга тели. Ул да ялгыша: хатын-кызның күңеленә йозак башында түгел, йөрәгендә... Бәхетле булу өчен ачкычларны дөрес ярату гына кирәк». Аның бу картинасы «Экстрасенслар көрәше» бәйгесе җиңүчесе Виктория Райдосның шәхси коллекциясендә саклана. (Узган ел «Башкортстан рәссамнары» проектында җиңеп чыгарга аңа Райдос та булыша: «Ачкычларны ничекләр яратырга» картинасын Виктория интернеттагы үз битенә урнаштыргач, Раушаниягә биргән тавышлар бер көндә 700гә артып китә.)
«Ялгызлык» – узган елгы сериядән. «Халык арасында, әмма берүзем калган кебек басып торам. Миңа сыенган улым белән кызымны санамаганда... Артта – үткәндә очрашкан, танышкан кешеләрем, алда – киләчәктә күрешәчәкләр... Хәер, тормышта һәркем шулайдыр: башкалар янында булганда да без барыбер ялгыз...»
«Йөк». «Юлда күп йөрим. Аэропортларда гел пассажирларны күзәтәм: берәүләр шундый зур йөк белән сәяхәт итә, икенчеләрнеке – аркадагы кечкенә генә биштәргә сыеп беткән. Мәңгелеккә күчкәндә дә үзебез белән аласы йөкләр бик төрле безнең...»
Хәер, монысы – рәссам әйтергә теләгәннәр. Ә тамашачы, аның картиналары каршында тукталганда бөтенләй башка нәрсәләр хакында уйларга, үзе генә белгән гамьнәрне, үзе генә аңлаган якларны күрергә дә мөмкин.
...Төсләр дигән идем... Юк, рәссам гомеренең бер чорын да кара буяуларга күмми. Иҗат иткән эшләре дә үзе кебек якты, ихлас, җылы аның.
Казан– Уфа–Казан
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Гомерем усал кайнана, исерек ир белән үтте 5 Бер көнне иртән торып бәлеш пешерергә уйладым. Бәрәңге турадым, суган әрчедем, камыр бастым. Духовкада кургаш кәгазь астында ике сәгать ярым эчендә бәлешем изелеп пеште. Ләкин хуш исе урамга кадәр чыккан итле бәлешемне ашарга насыйп булмады.
-
Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды 3 Рәфис белән 3 ел очрашып йөрсәк тә, мәхәббәтебез үбешүдән ары узмаган иде. Беренче зөфаф төнебезне мин куркып, дулкынланып көттем.
-
Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды 2 Рәфискә кияүгә чыгарга җыенуымны әнием ошатмады, ул мине кабаттан үгетләргә кереште: «Кызым, тагын бер тапкыр уйлап кара әле! Габдулла белән Сания авылда иң усал гаилә булып санала, Санияне тиккә генә «юха елан» дип йөртмиләр. Алай гынамы, бу гаиләдә эшнең бетәсе юк: 50 сутый бакчалары, абзарларында өч сыер, кырыкка якын сарык...
-
Ул миңа исәндер шикелле... Әнкәй! Килен булып төшкән беренче көнемнән үк шулай дип эндәштем мин аңа. Хәзерге киленнәр «әткәй-әнкәй» дими инде, «әти-әни» диләр. Миңа калса, «әнкәй» сүзе тагын да матуррак, җылырак кебек.
-
Юлда кем очрамас... Кичә яшүсмер кызым эштән кайтты да, «Әни, син хәзер мине ачуланачаксың», – ди. Сагайдым. Ачуланасымны алдан ук белеп торгач, нинди ярамаган эш эшләде икән?
Соңгы комментарийлар
-
9 август 2022 - 17:46Без имениХатын кыйнаган кешенен туктаганын кургэнегез бармы?! Хатынга бер суккан кеше беркайчан кыйнаудан туктамый! Беркайчан! Донья кургэн эти эни буларак сез моны анларга тиеш. Картая картая кул белэн уйный торган кеше эшэкелэнэ генэ сэбэпле-сэбэпсез кул кутэрэ. Сез нинди генэ суз эйтсэгездэ тозэтеп була торган тугел! Кызыгыз яшьлеге белэн генэ белгертмэскэ,ярарга тырыша, тозэлер дип омет итэ. Димэк эти энигэ бергерткэн очен тагын кыйнаган?! Белгертэсе килмэсэ дэ кешегэ беленми кала торган эш тугел бу. Эле кызнын таянырга эти энисе тигез. Шуны белэ торын кияу кыйный. Эти энисез яклаучысыз калгач ни кыланачак бу кияу?! Бу кеше белэн яшэсэ алдагы гомерен кыйналып яшэячэк кыз. Кыйнап имгэтэчэк хичшиксез иртэме сонмы. Имгэнгэн хатын иргэ кирэк тугел! Кешедэн ким булып яшисе килми. Белгертэсе килми. Парлы матур тормышта яшисе килэ. Цена вопроса кызыгызнын сэлэмэтлеге. Эти эни якламаса кем яклар?!Кияү кызыбызны кыйный?
-
9 август 2022 - 11:39Без имениБигерәк күп күргән сез. Кайтмаска иде, үсәр иде бала. Ййй язмышларГомерем усал кайнана, исерек ир белән үтте 5
-
8 август 2022 - 12:19Без имениИрегез белән барып, утырып күзгә күз карап сөйләшәсегез калган.Телефо6ан решать итеп буламыниКияү кызыбызны кыйный?
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.