Мин ничек гид булдым

Казан–Уфа автобуслары безнең авыл яныннан гына үтә. Авылдан Казанга киткәндә бигрәк уңайлы. Автобуска вакытың белеп кенә чыгасың, утырыр урыны да булмый калмый. Бу юлы тукталышка алданрак чыкканмын ла, ярты сәгатьсез килмәс әле, дип торганда, бер газель күренде. Уфадан Казанга бара икән. Урыным – әллә моңсуланып, әллә үзе өчен яңа җирләр ачарга теләп, тәрәзәгә карап барган бер ханым янәшәсенә туры килде. Минзәләгә җитәрәк, бик матур күренеш ачыла. Кайчандыр тар гына булып аккан Минзәлә елгасы, Кама ГЭСын җибәргәннән соң киңәп киткән иде. Әрәмәләр, утраулар, судагы челәннәр, балыкчы көймәләре күренә, еракта мәчет манаралары, чиркәү гөмбәзләре шәйләнә. «Ниндәй ер бу?» – дип кызыксынды юлдашым. «Минзәлә», – дим. Беренче күрүе икән. Телефоныннан фотога төшерә башлады. Танышып киттек: Мәгъфрүзәнең үз гомерендә беренче тапкыр Казанга баруы. Үзе Сибайдан. ГИДУВка, табибларның белемен күтәрү курсларына җибәргәннәр. «Ай ярымга укырга барам», – диде ул моңсу елмаеп. Сагынуы да, сөенүе дә бергә кушылган иде бугай аның. «Озакламый Чаллыга җитәбез», – дигәч, җанланып киткәндәй булды. «Учаллыгамы? Бәй, кире киттекмени? Әллә юлы шулай ураймы?» – дип сорап куйды, тәрәзәгә игътибар белән карап. Чаллыны үзләренең Башкортстанындагы Учаллы дип аңлады инде бу. КАМАЗ, узган гасырдагы Бөтенсоюз удар комсомол төзелеше турында сөйләп, гид ролен үтәргә туры килде. Мәгъфрүзә чалт та чолт Чаллы торбаларын төшерә башлады. Орловка боҗрасын узганда, шаккатып: «Бигрәк олы кала икән!» – ди. Күз кырые белән генә карыйм: дулкыннарында зәңгәр күк йөзе чагылган киң Чулман да ошады аңа, Шишкин картиналарына күчкән нарат урманнары да... «Сулда Алабуга кала, ә-әнә Түбән Кама факеллары күренә», – дим, Татарстан белән таныштыруымны дәвам итеп.
«Кара, шулай якынмыни бу калалар?» – дип аптырады ул. Тип-тигез юллар, басу-кырлар да гаҗәпләндерде: «Ә бездә гел таулар, калкулыклар», – дип куйды чагыштырып.
Мамадышка якынлашып, Нократ күперен чыкканда, тымызык суга, тау башындагы урманга ымлап, йокымсырап киткән Мәгъфрүзәгә эндәшәм: «Күрми каласың матур урыннарны», – дим. Уңайсыз да булып китә: иртүк Сибаеннан Уфага, Уфадан Казанга юлга чыккан юлдашым, әлбәттә инде арыган! Ә мин һаман күңелен күрмәкче! Йокылы-уяулы хәлдә тизрәк фотога төшерә башлый. (Минем күңелне күрмәкчеме соң бу башкорт кызы?)
Ул Казан турында әллә никадәр сораулар яудыра башлады.
– Казан зурмы ул? Уфадан да зурракмы әллә?
– Матурдыр, әйеме?
– Сездә метро да бармыни?...
– Кол Шәриф мәчетен күрергә хыялланган идем инде...
– Камал театрына барып булыр микән?
– Татар концертларын да карыйсы килә инде...
Хатын-кызларны тагын нәрсә кызыксындырсын, әлбәттә, кибетләр, ашарга әзерләү, йорт кирәге...
– Сездә арзанлы кибетләр бармы ул?
– Азык-төлекне каян аласыз?
Кояшлы көнгә, тирә-юньдә тантана иткән әбиләр чуагына сокланып һәм сөенеп бардык. Мәгъфрүзә, җылы итекләрдән булуына уңайсызлангандай итеп: «И монда җәй икән әле. Туфлидән генә киләсе калган», – дип куйды.
Мин танышларның, дус-ишләрнең ГИДУВка укырга килгәннәрен искә төшереп, «Галиев урамындагы тулай торакка урнашасыңдыр инде», – дип сорап куйдым. «Әйе, шофер да вокзалдан ерак түгел дигән иде», – дигән җавапны ишеткәч, аһ иттем. Сәет Галиев урамы белән Бари Галиев урамын бутый бит бу! Ят шәһәрдә адашып йөриячәк аннары! Мәгъфрүзәгә Совет мәйданында, Космонавтлар урамында ук төшеп калырга кирәк. Юлны аркылы чыгып, йөз метр гына барасы да, Новаторлар урамына параллель булган Галиев урамы буйлап бераз гына атлыйсы... Тулай торак шунда. 10-15 минутлык юл! Шулай аңлаткач, и сөенде инде юлдашым. Икебез дә бер тукталышта төштек. «Тагын бер аңлатыгыз әле», – ди Мәгъфрүзә. Рәхмәтләр укып, саубуллашып, зур сумкасын бер кулдан икенчесенә күчерә-күчерә, әнә ул ышанычлы адымнар белән каршы якка чыгып бара. Мин күздән югалганчы карап калмакчы идем. Мәгъфрүзәм... «Идеал» аяк киемнәре кибетенә кереп китте. Елмаеп куйдым. Туфли алып чыгачак хәзер!
Афәрин, Мәгүфрүзә, Казан урамнарында шулай матур булып йөр әле!
Бу сәфәрдән үзем дә канәгать калдым: сөйләшә-сөйләшә бик тиз килеп җиттек. Аннары башкала кунагын Казанга да гашыйк иттем бугай. Килеп җитмәс борын
туфлиләр эзләп йөрмәс иде инде...
«Кара, шулай якынмыни бу калалар?» – дип аптырады ул. Тип-тигез юллар, басу-кырлар да гаҗәпләндерде: «Ә бездә гел таулар, калкулыклар», – дип куйды чагыштырып.
Мамадышка якынлашып, Нократ күперен чыкканда, тымызык суга, тау башындагы урманга ымлап, йокымсырап киткән Мәгъфрүзәгә эндәшәм: «Күрми каласың матур урыннарны», – дим. Уңайсыз да булып китә: иртүк Сибаеннан Уфага, Уфадан Казанга юлга чыккан юлдашым, әлбәттә инде арыган! Ә мин һаман күңелен күрмәкче! Йокылы-уяулы хәлдә тизрәк фотога төшерә башлый. (Минем күңелне күрмәкчеме соң бу башкорт кызы?)
Ул Казан турында әллә никадәр сораулар яудыра башлады.
– Казан зурмы ул? Уфадан да зурракмы әллә?
– Матурдыр, әйеме?
– Сездә метро да бармыни?...
– Кол Шәриф мәчетен күрергә хыялланган идем инде...
– Камал театрына барып булыр микән?
– Татар концертларын да карыйсы килә инде...
Хатын-кызларны тагын нәрсә кызыксындырсын, әлбәттә, кибетләр, ашарга әзерләү, йорт кирәге...
– Сездә арзанлы кибетләр бармы ул?
– Азык-төлекне каян аласыз?
Кояшлы көнгә, тирә-юньдә тантана иткән әбиләр чуагына сокланып һәм сөенеп бардык. Мәгъфрүзә, җылы итекләрдән булуына уңайсызлангандай итеп: «И монда җәй икән әле. Туфлидән генә киләсе калган», – дип куйды.
Мин танышларның, дус-ишләрнең ГИДУВка укырга килгәннәрен искә төшереп, «Галиев урамындагы тулай торакка урнашасыңдыр инде», – дип сорап куйдым. «Әйе, шофер да вокзалдан ерак түгел дигән иде», – дигән җавапны ишеткәч, аһ иттем. Сәет Галиев урамы белән Бари Галиев урамын бутый бит бу! Ят шәһәрдә адашып йөриячәк аннары! Мәгъфрүзәгә Совет мәйданында, Космонавтлар урамында ук төшеп калырга кирәк. Юлны аркылы чыгып, йөз метр гына барасы да, Новаторлар урамына параллель булган Галиев урамы буйлап бераз гына атлыйсы... Тулай торак шунда. 10-15 минутлык юл! Шулай аңлаткач, и сөенде инде юлдашым. Икебез дә бер тукталышта төштек. «Тагын бер аңлатыгыз әле», – ди Мәгъфрүзә. Рәхмәтләр укып, саубуллашып, зур сумкасын бер кулдан икенчесенә күчерә-күчерә, әнә ул ышанычлы адымнар белән каршы якка чыгып бара. Мин күздән югалганчы карап калмакчы идем. Мәгъфрүзәм... «Идеал» аяк киемнәре кибетенә кереп китте. Елмаеп куйдым. Туфли алып чыгачак хәзер!
Афәрин, Мәгүфрүзә, Казан урамнарында шулай матур булып йөр әле!
Бу сәфәрдән үзем дә канәгать калдым: сөйләшә-сөйләшә бик тиз килеп җиттек. Аннары башкала кунагын Казанга да гашыйк иттем бугай. Килеп җитмәс борын
туфлиләр эзләп йөрмәс иде инде...
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды 3 Рәфис белән 3 ел очрашып йөрсәк тә, мәхәббәтебез үбешүдән ары узмаган иде. Беренче зөфаф төнебезне мин куркып, дулкынланып көттем.
-
Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды 2 Рәфискә кияүгә чыгарга җыенуымны әнием ошатмады, ул мине кабаттан үгетләргә кереште: «Кызым, тагын бер тапкыр уйлап кара әле! Габдулла белән Сания авылда иң усал гаилә булып санала, Санияне тиккә генә «юха елан» дип йөртмиләр. Алай гынамы, бу гаиләдә эшнең бетәсе юк: 50 сутый бакчалары, абзарларында өч сыер, кырыкка якын сарык...
-
Ул миңа исәндер шикелле... Әнкәй! Килен булып төшкән беренче көнемнән үк шулай дип эндәштем мин аңа. Хәзерге киленнәр «әткәй-әнкәй» дими инде, «әти-әни» диләр. Миңа калса, «әнкәй» сүзе тагын да матуррак, җылырак кебек.
-
«Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды» Кайнанам үлгәнгә август аенда биш ел була. Үлгән кеше турында начар сөйләмиләр йә бөтенләй дәшмиләр, дисәләр дә, күңелемә җыелганнарны бушатасым килә.
-
Юлда кем очрамас... Кичә яшүсмер кызым эштән кайтты да, «Әни, син хәзер мине ачуланачаксың», – ди. Сагайдым. Ачуланасымны алдан ук белеп торгач, нинди ярамаган эш эшләде икән?
Соңгы комментарийлар
-
5 август 2022 - 21:22Без имениХикәянең теле матур.Минемчә,төп тема--мәхәббәт.Ул яшәешнең нигезе. Яратмаган кеше белән гомер кичерү--бәхет түгел инде. Шулай ук яшьләр белән өлкән буынның аңлашып яшәве дә мөһим.Балалар да алар үрнәгендә тәрбия ала.Кешенеке – кештәктә
-
7 август 2022 - 06:12Без имениСокланып ,соенеп укыдым. Алдагы гомерегездэ бэхеттэ ,тынычлыкта утсен.Бәхет йорты
-
7 август 2022 - 17:50Без имениУзебез белу турында суз дэ юк, улыма да анлата алмадым...Башыңны сакла, балам...
-
7 август 2022 - 19:14Без имениШундый матур язылган! Рәхмәт! Бу язманы күбрәк кеше укысын иде! Бәхетле гаиләләр дә күбрәк булыр иде...Ата белән бала
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.