Иргә хөрмәт булырга тиеш!

И, акыра күрше фатирда бер хатын, тавышы стеналарны дер селкетә. Ирен сүгә. Фәлән-фәсмәтән, тегесе-монысы... Мин менә язучы кеше, татар телендәге бөтен сүзләрне дә беләм кебек, тик моның авызыннан чыккан кабахәт сүзләрне беренче тапкыр ишетәм. Талашмаган чакларында да шулай ул, ирен гел кимсетергә, кеше алдында абруен төшерергә генә тора.
Күзең төшкән кызның гаиләсенә кара. Әгәр анда әтисенә хөрмәт зур икән, димәк, кызлары да ир өчен өзелеп торачак; әгәр әтисен санламыйлар икән – якын да килмә: кызлары да шуны куачак.
Без яшь чакта шундыйрак сүзләр дә әйтештерәләр иде. Акыл өйрәткәнне кем яратсын инде. Без дә яратмадык. Һәм ул сүзләрне ишетмәдек тә. Әмма бик күп гаиләләр мисалында, әлеге сүзләрнең дөреслегенә ышанырга туры килде. «Оясында ни күрсә, очканында шул булыр», дигән әйтем дә юктан гына түгел бит инде. Хәзер үзем дә, акыллы кыяфәт чыгарып, шул сүзләрне кабатлыйм. Тик мине дә ишетмиләр. Ишеттерергә тырышсам – яратмый башлыйлар... Шуңа кайчак шаяруга күчәм...
Гомумән, ирләрне хөрмәтләп, кадерләп, саклап кына яшәтергә кирәк. Чөнки без ифрат аз калып барабыз. Рәсми статистика буенча, бүген бер иргә ике хатын туры килә. Бу инде уен түгел, бу – фаҗига. Бер хатынга ярты гына ир туры килә дигән сүз. Әле аның кайсы яртысы эләгә!..
Шуңа күрә ирнең кадерен белеп кенә, аңа бер авыр сүз әйтми генә яшәргә кирәк. Көнләшмәскә. Сулга йөрештерә икән – йөрсен. Ирнең теләге – закон. Һәм аның сөяркәсен дә әллә нинди авыр сүзләр әйтеп тиргәргә ярамый. Ул да хатын-кыз. Аның да җаны бар. Һәм син дә аның урынында булырга мөмкин идең. Шул ир кисәген әллә кемгә күреп, качып-посып очрашып, төн йокыларыңны онытып уйланып, гайбәтчеләр теленә кереп иза чиксәң нишләр идең? Вәт, шуларны уйласаң, әле синең хәлең иреңнең сөяркәсенә караганда мең кат әйбәтрәк. Яши бир шул әйбәтлекнең рәхәтен күреп. Шөкер итә белсәң, җәннәттә яшәрсең.
Ни генә әйтсәң дә – статистика! Һәм табигый ихтыяҗ. Ике хатын-кызга – бер ир-егет. Уен эш түгел. Кешенең хайванлыгын һәм статистиканы бернәрсә дә җиңә алмый.
Ахирәтләреңнең ире сулга йөрмимени? Ә син нәтиҗә чыгарырга артык ашыкма, ныклабрак сораштырып кара. Сулга йөрмәгән ир, гадәттә, уңга да йөрми ул...
Эчә икән – эчсен. Ир теләге – закон. Ә кем әйтте сиңа аны бернәрсә турында да уйламый, эчүдән башканы белми, дип. Ул бәлки югары идеяләр белән, кешелек язмышы турында хәстәрлек күреп йөридер. «Киләчәк буыннар, улларым-оныкларым алкоголизмнан интекмәсен, алар бу явызның барлыгын да белмәсен. Шуңа күрә мин бүген дөньядагы бөтен аракыны тамчысын да калдырмыйча эчеп бетерәм!» – дип тибәдер, бәлки, аның йөрәге. Җил тегермәннәре белән көрәшкән Дон Кихот – герой, ә реаль явызлык белән көрәшүче ирең беткәнбашмы?! Ничек кенә булмасын, артыгын бәйләнмә аңа. Сүгеп йоклатсаң да, үбеп уят. Һәм өметеңне өзмә – исерек бер айный ул. Бары тик мәеткә – җан, ахмакка аң керми.
...Кайчагында менә шундый кәкре киңәшләр бирештерсәм дә, гаиләдә иргә чынлап та хөрмәт булырга тиеш дип уйлыйм. Гаиләдә иргә хөрмәт булырга тиеш! Хөрмәт юк икән – ир дә юк, дигән сүз.
Моны гаиләдә бары тик ирләргә генә хөрмәт булырга тиеш дип аңларга кирәкми. Хөрмәт хатынга да булырга тиеш. Гомумән, һәрбер гаилә әгъзасына булырга тиеш ул. Бәхет өчен шулай кирәк.
Ләкин хөрмәт – бүләк түгел. Товар да түгел. Аны бушка да бирмиләр, сатып та йөрмиләр. Хөрмәтне бары тик яулап алып кына була. Ә ничек яуларга кирәген берәү дә белми, белсә дә әйтми, әйтсә дә – аны башкалар куллана алмый. Хөрмәтне һәркем үзенчә яулый. Ир-ат та, хатын-кыз да. Адәм баласының һәр мизгеле хөрмәткә омтылудан тормый микән әле ул...
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
-
«Рәнҗемә миңа, кызым...» Ул аның каберенә еллар үткәч кенә кайта алды. Юк, еракта – диңгез-океаннар артында яшәгәнгә түгел, күңеле тартмаганга...
-
«Төшләремдә ак күлмәктән син...» – «Шевроле круз» машинасында йөри торган малаегыз бармы? – дип сорыйлар Иршат абыйдан. – Әйе. – Авария булган, килегез... Өс-башларына нәрсә туры килә, шуны киеп, кайнанасы Галиябану апага берни әйтмичә өйдән атылып чыгып китәләр...
-
Алсу тәрәзә Хикәя
-
Кыска буйлы зур бәхет Бар яктан да килгән Миләүшәгә башка егет табылмады микән дип, шаккаттым, дөресен генә әйткәндә. Авылда өрлек кадәрле менә дигән ничә егет бар, ә аның артыннан кайсыдыр бер авылдан шушы кечкенә генә егет йөреп маташа.
-
Үләнче Рушания ханым Минсәгыйрованы үзе яшәгән Спас районының Болгар шәһәрендә генә түгел, инде бөтен республикада үләнче дип беләләр
-
31 гыйнвар 2023 - 16:29Без имениДөрес эшләгәннәр, дип язучыга җавап бирәсе килә. Аларны яратмаган кешегә өйләнергә, кияүгә чыгарга кем мәҗбүр иткән? Яратмыйча яшәгәч, нигә шул гомер яшәгәннәр? Нигә баштарак аерылмаганнар? Бу очракта азгынлык бу! Әгәр алар бер-берсе бн очрашканчы мәхәббәтсез яшәү авыр, дип аерылган булсалар, аңлап булыр иде. Ә бу очракта хыянәт бу! Димәк, азгынлык!«Мин аны сыйныфташлар очрашуыннан алып кайттым...»
-
31 гыйнвар 2023 - 13:57Без имениХыянэт итмэгэн ирлэр бар микэн ул? Мин иремэ шулай дип эйткэч, э ирлэр кемнэр белэн хыянэт итэ сон хатыннарына,хатын-кыз белэн тугелме диде. Монда ирлэрне генэ дэ гаеплэп булмыйдыр, муеннарына асылынгач, постельгэ сойрэп яткыргач, нишлэсен инде алар? Ир-ат табигатьтэ нэсел калдыручы, самец бит инде ул. Э хатын-кыз тотнаклырак булса, хыянэтлэр дэ булмас иде. Уз ирлэре белэн яши алмаган, азып-тузып йоруче хатын-кызлар( хатын-кыз димэсэн, хэтерлэре калыр) этэрэ ир-атларны хыянэткэ. Ойлэнгэн ир икэнен белэ торып, анын белэн очрашып йору бернинди кысаларга да сыймый.«Йөремсәк» хатын
-
31 гыйнвар 2023 - 18:16Без имениАллаһ Тәгалә сынауларның ин олысын биргэн,димэк ин яраткан колларыннандыр...Куркэм сабырлык белэн уткэреп жибэрергэ насыйп булсын.Мэрхэмэтле,шэфкатьле иманлы кеше тап итсен.Ялгызлыкка караганда,янэшэндэ яхшы кеше торса,авырлыкны жинэргэ жинелрэк булыр.Балаларның уз юлы. Аллаһ хэерле юлын узе курсэтер ин ша Аллаһ.Киләбез дә китеп югалабыз...
-
30 гыйнвар 2023 - 20:45Без имениМин дэ сезнен кебек исерек ирне 18 ел тузеп яшэдем. Хэзер исемэ тошкэн саен, жулэр булганмын дип уйлыйм. Аерылышканыбызга елдан артык, хаман эчэ, эчендэ чыкмаган жаны гына калган инде. Кеше ни эйтер дип тузэбез шул, узебезне уйламыйбыз. Эгэр бер фикергэ килэ алмасагыз, психолог белэн кинэшегез. Мина ярдэме тиде. Игътибарыгыз очен рэхмэт.Эчкече иргә сабыр итәргәме?
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.