Г.Кариев тууына 130 ел тулу уңаеннан, аңа багышланган спектакль сәхнәләштереләчәк

Артист һәм драматург “Сәйяр” труппасына нигез салучы буларак билгеле
Г. Кариев исемендәге Казан татар дәүләт яшь тамашачылар театры артист, драматург һәм режиссер Габдулла Кариевның тууына 130 ел тулу (1886-1920) уңаеннан, “Артист” спектаклен киң җәмәгатьчелеккә тәкъдим итәргә ниятли.
Спектакльнең премьерасы май аена билгеләнгән, дип хәбәр итә театрның матбугат хезмәте.
Мәгълүмат өчен. Габдулла Кариев (чын исеме Миңлебай Хәйруллин) 1886 елның 8 (20) маенда Чистай өязе Күлбай-Мораса авылында туган. Баштан туган авылында, 1886 елдан алып Такталы авылы мәдрәсәсендә белем алган. 1902 елда Уральск каласына күчеп киткән. Ул белем алган мәдрәсәсә имамы малае Камил Мотыйгый аңа бик зур йогынты ясый.
1907 елның җәендә, К. Мотыйгый киңәше буенча, егет Түбән Новгород ярминкәсенә бара һәм анда “Россиянең беренче мөселманнар драма артистлары труппасы”на иярә, анда ул Кариев сәхнә исеме белән чыгыш ясый.
1908 елдан ширкәт җитәкчесе буларак “Мосафир артистлар җәмгыяте” труппасыа идарә итә, соңрак бу төркем “Сәйяр” (бу исемне Габдулла Тукай куша, ул күчеп йөрүче йолдыз мәгънәсендә) буларак танылу ала. Г. Кариев җитәкчелегендәге труппаның беренче спектакле 1908 елның 12 гыйнварында Уральск каласында тамашачыларга тәкъдим ителә.
1915 ел азагыннан алып 1918 елның җәенә кадәр Габдулла Кариевның иҗади тормышы чәчәк ата. Ул “Галиябану”, “Таһир белән Зөһрә”, “Яшь гомер” әсәрләрен сәхнәләштерә һәм аларда җаваплы рольләр башкара. Аның тырышлыгы белән репертуарда тәрҗемә әсәрләре арта. Театр сәхнәсендә Николай Гогольнең “Ревизор”, Александр Островскийның “Без вины виноватые”, Антон Чеховның “Вишневый сад”, Максим Горькийның “Мещане”, Генрих Гейненың “Альмансор”, Нариман Наримановның “Надиршах”ы куела.
1918 елның сентябрендә труппаның бер өлеше белән Габдулла Кариев Казаннан Самарага чыгып китә. Соңрак ул Урал һәм Себер шәһәрләре буйлап йөри. 1919 ел азагында кабат Казанга әйләнеп кайта.
1920 елның гыйнварында Г. Кариев Кәрим Тинчуринның “Сәяси сакал” комедиясендә баш рольләрнең берсен башкара. Тагын 12 көннән, ягъни 28 гыйнварда татар халкының танылган театр артисты һәм драматургы вафат була. Г. Кариев бөек шагыйрь Габдулла Тукай янәшәсенә Яңа Татар бистәсе зиратына җирләнгән.
1987 елда нигез салынган Татар яшь тамашачылар театрына, ә 2005 елда Казанның Совет районындагы урамнарның берсенә Габдулла Кариев исеме бирелә. Моннан тыш, артист һәм драматургның туган авылында аның исемендәге музей эшли.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
-
Ялган никах Танышуларының беренче көнендә үк, ЗАГСка барып, язылышырга гариза биреп кайткан кыз белән егет хакында Нурсөянең моңа хәтле ишеткәне булмады. Андый хәбәр колагына чалынса да, әллә юләр инде болар, дип бармагын чигә тирәсендә борудан башка берни дә кыла алмас иде кебек. Әгәр дә ки уйламаганда-көтмәгәндә ул юләр кыз үзе булып чыкмаса!..
-
Әти өйләнә Әни үлгәнгә инде биш ел. Әнине югалтуны бик авыр кичерде әти. Хәтта башта минем белән сөйләшми йөрде, үз эченә бикләнде. Аны безнең янга күчергә үгетләдем, әмма ул яшәгән фатирымны калдырмыйм дип каршы килде.
-
Хыялдагы ир-ат Үсмер чакта ук ничек тә булса бай тормышта яшәргә кирәк дип нәтиҗә ясадым. Телевизордан күрсәткән гламур тормыш кызыктыргандыр, мөгаен. Әмма кыяфәтем бай егетләр артымнан чабып йөри торганнардан түгел иде. Гомумән, күбәләк кебек бер егеттән икенче егеткә очып йөрергә дә яратмадым. Ныклы карарга килде: укыйм да, җитәкче булырга тырышам. Ул вакытта бай ир дә кирәк булмаячак.
-
Балаларына сыймаган Галия әби Сәяхәт вакытында нинди генә кешеләр күрмисең дә, нинди генә тарихлар ишетмисең – үзе бер китап язарлык. Поездда язмыш тарафыннан гомернең бер аралыгына очраткан юлдашлар бер-берләренә җаннарын бушата, шатлык-кайгыларын сөйли. Бу юлы да шулай булды...
-
25 май 2022 - 12:23Без имениМэчет юк иде диеп, язучыга бэйлэнергэ кирэкми, документ тутырмаган ла, ул! Бер ялгыз апа-эби йортында жыелып намаз укыйлар иде, анда йоруче бабайлар да байтак иде. Олылардан ишетеп белэбез Талип бабай турында. Булдырасын, Фагилэ!«Фәрештәләр төшемдә дога өйрәтте»
-
24 май 2022 - 23:21Без имениУзен язасын гел ирём бн кинэшлэшэм дип, узен Кэйна Сузен тынлыйсын, монда анлашылмый, ыганыч баксов синаКайнанам мине карак дип уйлый бугай
-
24 май 2022 - 20:41Без имениБарлык кызларны да бер калыпка салмагыз әле. Егетләрнең кузләре шундый җилбәзәк кызларга төшә дә, аннан соң барлык кызларны гаепли башлыйлар. Шәhәрдән кайткан кызны озатмаса, авылда уңган, акыллы кызлар беткәндер. Озаткан егеткә сантый дип әйтерлек кыз бик төпле тугел икәне билгеле инде. Дөрес, кызларның да сайлау хокукы бар. Тик акыллы кыз моны мөмкин кадәр упкәләтмичәрәк эшлиЯраткан кызым миңа «Сантый» кушаматы такты
-
24 май 2022 - 18:05Без имениМолодец! Уч итеп, тырышып кеше булган. Кемдер уч итеп эчэргэ сабышып, юлдан язык идеЯраткан кызым миңа «Сантый» кушаматы такты
-
24 май 2022 - 10:32Без имениБэясен белмим эни, апа, эби булэк итте диегез.Шл вакытта кайнанагыз яна кулмэкне чыгым тугел, керем итеп кабул итэр бэлкем.Кайнанам мине карак дип уйлый бугай
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.