Язмыш

Җыр бүләк итәм


Зөһрә СӘХӘБИЕВА-БИГИЧЕВА, 16 апрель 2018 - 00:00
1043
0
0
ХУШЛАШМЫЙ КИТӘМ
 
Тагын күрешергә булсын,
Хушлашмый китәм.
Искә алып бер җырларсыз –
Җыр бүләк итәм.
         Җырларым бар, моңнарым бар
         Йөрәк түремдә.
         Җыр белән чын дуслар таптым
         Туган җиремдә.
Чын дусларым икәнсез сез,
Шатландым күреп.
Йөзләрегез шундый нурлы,
Тулган ай кебек.
    Тагын күрешергә булсын,
    Хушлашмый китәм.
    Сезнең белән бер күрешү
    Бер гомер икән.
 
Җәйге кич. Авыл клубы. Бүген анда Казан артистлары концерты!..  


 
Без, артист халкы, көн саен, авыл саен күңелләрне алгысыта торган менә шундый дулкынландыргыч минутлар кичерәбез. Гастрольләребез икешәр-өчәр айга сузыла.   Җыр-моң яраткан халкыбыз каршында ялындырып та тормыйбыз  – күңелләре булганчы җырлыйбыз. Мин концертта егермеләп җыр башкарам. Татар халык көйләре, композиторларыбыз әсәрләре… Арада Гөлшат апа Зәйнашева сүзләренә язылганнары да шактый. Кайберләрен Гөлшат апа махсус миңа дип атап язды. Андый җырлар байтак. Искә төшереп  утырам да менә хәзер, һәрберсенең кызыклы тарихы бар икән бит.
Юлга чыксам, җырлап барам, / Моң уяна йөрәкләрдә...
Гөлшат апа сүзләренә Луиза Батыр-Болгари иҗат иткән «Бәхет юллары» дигән җырдан бу юллар. Әле Луизаның, Батыркаева булып, исеме ишетелә генә башлаган чагы. Безнең өйгә килеп, «Җидегән чишмә» кебек популяр җыр язасым килә дип, Хәйдәр белән миңа бер яңа җырын тыңлаткан иде. 
Таңнар атса, таңнарым, / Кичләр җитсә, кичем сагышлы... 
Көе дә, сүзләре дә – искиткеч! Җыр текстын бит Гөлшат апа язган! «Бөтен нәрсә сине хәтерләтә» дигән ул җыр минем репертуарга да кереп китте.  Тамашачылар аеруча яратып кабул итте аны. 
Күрсәң айның яңа туган,/ Сызылып киткән чакларын…
Монысы – «Тәрәзәңә ай килер» (Зөфәр Хәйретдинов көе). 
Син икәнсең, син икәнсең,/Гомерем буе эзләгән…
Монысы – «Син икәнсең» (Ганс Сәйфуллин көе).


 
Бик яратып кия торган зәңгәр концерт күлмәгем бар иде. Бар да мактый, килешә, диләр. Гөлшат апа: «Күбәләк кебек очыртып җибәрә торган җыр кирәк бу күлмәгеңә!» – ди. Озак та үтми, җыр текстын тоттыра миңа: 
Гөлбакчагыз бигрәк матур,
Карыйм сокланып кына.
Мин дә очып төшәр идем,
Күбәләк булып кына. 
Мин инде очып китәргә әзер! Кара, баянчыбыз Рамил Курамшинның баян өчен язган бию көенә җырлап була бит дим! 1986 елда Нурлат районында гастрольләрдә йөргәндә «Өй артыгыз гөлбакча» җыры әнә шулай туды.  

…80 нче еллар. Минем концерт бригадам Чистай районы авылларында  йөри. Халык чыгышларыбызны ярата, кайбер җырларыбызны кат-кат сорый. Еш кына мин концертларымны, «Кая гына китеп, кайларга бармадым, / Сагынып кайттым Иделем таңнарын», – дип җырлап, Гөлшат Зәйнашеваның Александр Ключарев белән бергә иҗат иткән «Туган җирем Татарстан»ы белән тәмамлый идем. Репертуарны яңартасым килде. Алкышларга күмеп, сәхнәдән җибәрми утырган тамашачыларыма, саубуллашканда, тагын киләбез, тагын күрешәбез дигән мәгънә салып җырлыйсым килде. Баянчыбыз Рамил Курамшинга: «Миңа бер яңа җыр кирәк!» – дим. Ул бер көй язып тыңлатты, ә сүзләре юк. Туктале, дим, Гөлшат апа бар бит безнең,  язса – ул язар! Чаптым «переговорный пункт»ка. Шәһәрара телефоннан Гөлшат апаны эзлим. Өйдә генә булса ярар иде, дим. Ул арада,  «Казан, 2 нче кабина!» дип, мине чакырлар! Ут капкандай, кабалана-кабалана Гөлшат апага гозеремне аңлатам:
– Гөлшат апа! Концерт ахырында җырлар өчен бер җыр кирәк! Тиз генә яз әле!  – дип, көйнең үлчәмен аңлата башлыйм. 
– Ничә көннән кирәк? – ди Гөлшат апа.
– Тиз кирәк, бик тиз! – дим, сулуым кабып.
– Иртәгә көндез шалтырат! – дигән тавышы ишетелә.
Рәхмәт, Гөләни! Без Гөлшат апаны, яратып, үзара шулай йөртә идек. Чөнки ул бик җайлы, тирә-юньдәгеләр турында шулкадәр кайгыртучан, ярдәмчел кеше иде. Җитмәсә, минем якташым да әле! Ул күрше Теләнче авылында туган, мин – Салих-Тукайда, Илһам абый Шакиров – Яңа Бүләктә. Җыеныбыз Сарманныкылар. Гөлшат апа белән бергә гастрольләрдә күп йөрергә туры килде. Ул конферансье булып концертлар алып бара иде. 90 нчы елларда кибетләрдә ашау-эчү әйберләре кысанланган иде. Ә кунакханәләрдә чәй кайнатырга, кием үтүкләргә генә рөхсәт ителә. Гөлшат апаның зирәк акылы безгә мондый очракларда да кыенлыктан чыгарга ярдәм итте. Берсендә шулай Әлмәт кунакханәсендә ул безгә электр чәйнегендә бик тәмле итеп өй ашы пешереп ашатты. Аннан соң (хәтерем ялгышмаса, Апаста бугай), электр үтүген әйләндереп куеп, кечкенә генә табада (у ланы үзе белән йөртә иде) коймак та пешереп сыйлады әле ул безне.  


 
Икенче көнне тагын «переговорный пункт»ка йөгерәм, сөйләшергә заказ бирәм. Гөлшат апа өйдә! Язган!  Бер кулда – телефон трубкасы, икенчесендә – ручка. Сүзләп, хәрефләп әйтеп торып, Гөлшат апа миңа «Хушлашмый китәм» дигән шигырен яздыра. Безнең әзер көйгә керә дә утыра гына. Сара апа Садыйкова берчак Сибгат Хәкимгә: «Пыяла өлгесе тәрәзә уемына кереп кенә утырган кебек, шигырең көйгә керде дә утырды» – дип язган бит әле. Безнең «Хушлашмый китәм» белән дә нәкъ шулай килеп чыкты. Бик тирән мәгънәле җыр булды ул. Аның әле дә минем репертуардан төшкәне юк. Хәйдәр дә ошатты ул җырны. Радиога Хәйдәр яздырды. Хәйдәр Бигичев дискларында ул җыр да бар.
 
Гөлшат Зәйнашеваның юбилее көннәрендә бу хатирәләрем аның рухына дога булып барсын иде.  
 
(Журнал өчен Эльмира ЗАКИРОВА әзерләде)
 
 
   

Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз


Ошый
Поделиться:
Комментарийлар (0)
Төркәлү
Cимвол калды:
Хәзер укыйлар
  • Язмыш
    Үги әнкәйнең җылы йөрәге «...Үги ананың бик әйбәтләре була. Гадәттә, алар турында гел яман сөйлиләр, ләкин алар турында юньле сүзне күбрәк сөйләргә кирәк. Чит канга ана булырга тырыша бит ул. Мәҗбүри яратып булмый бит. Ә ул рольгә кереп «уйнарга» тиеш. Бала исә рольгә керми, «уйнамый». Ике артистның берсе уйнап, икенчесе уйнамаса, спектакль туа алмый. Үги аналы гаиләдә әнә шуңа күрә җылы, уңай тормыш коруы бик кыен. Үги аналарны кызганырга, ихтирам итәргә кирәк...» Мөхәммәт Мәһдиев «Мәңгелек яз» әсәрендә үги әниләр турында әнә шундый уйлануларын язып калдырган. Үги тормышны үз башына төшкәннәр генә аңлыйдыр, мөгаен. Үги ананың да, үги баланың да үз хәле... Әмма гомер уртасына җиткән ир балачагын искә алганда «Үги әниләргә һәйкәл куярга кирәк», – ди икән, димәк, барлык үги әниләр дә, халык телендәге кебек, явыз түгелләр. Чит балаларны карап үстерә икән, димәк, алар олы йөрәкле... Үги әни белән үскән Татарстанның халык артисты Җәвит ШАКИРОВ үзе сөйләсен әле...
    9470
    10
    114
  • Күңелеңә җыйма
    Бәхетле булырга хакым бар!  Мин кияүгә 25 яшемдә чыктым. Яратып чыктым...
    9606
    8
    79
  • Күңелеңә җыйма
    Өч кенә көнгә... – Кирәкми. Кешечә түгел бу. Шалтыратмагыз. Өметләнеп көткәнче, алдан ук барысын да аңласын. Башка бер сүз дә әйтмичә, нянечка балалар янына кереп китте. Ишек тавышы йөрәкне сызып үткән кебек булды. Бар да тынып калды. 
    5283
    4
    62
  • Проза
    Көтеп алынган бәхет Әллә күзенә күренәме, сискәнеп китте Гөлгенә. Каршысында пәйда булган Гамилне күргәч, ни уйларга да белмәде, чөнки бу  очрашу көтмәгәндә, кинәт булды. Унсигез еллап гомер үтсә дә, шундук  таныды  аны: шул ук озын буй, киң җилкә, серле караш, тик куе кара чәчләренең чигә тирәләренә ак бәс яткан. Күзләрендә ниндидер сагышмы, назмы...
    4077
    0
    44
  • Проза
    Сөеп, сөелеп яшисем килә-2 «Таһирә өстеннән жалу язганнар» дигән хәбәр авылда таралганга да бер айга якын вакыт үтте. Тегеләй дә, болай да дип тикшергәннән соң: «Фактлар ачыкланмады», дигән.
    6480
    2
    30
Реклама
Соңгы комментарийлар
  • 31 июль 2021 - 14:13
    Без имени
    Аллаһыга сыенырга кирэк, догалар укырга, дога ярсыган йорэкне тынычландыра ул.
    Ничек онытырга?
  • 31 июль 2021 - 23:11
    Без имени
    3 тапкыр ташлаган нинди кинэш сезгэ. Бер нинди кинэш тэ сезгэ булышмый.
    Ничек онытырга?
  • 31 июль 2021 - 22:51
    Без имени
    Азрак гордость диган айбкр булырга тиеш сина аягын сорткан да сорткан бит и биграк исар булгансын бит.
    Ничек онытырга?
  • 1 август 2021 - 20:56
    Без имени
    Җуләр, нәрсә дип әйтим...
    Ничек онытырга?
  • 1 август 2021 - 21:15
    Без имени
    Ачу кила башлады инде, бер да узенне ихтирам итмисен икан.
    Ничек онытырга?
Реклама
Фотогалерея
«Азат хатын» күргәзмәсе – Кабан күле буенда
«Сөембикә»нең яңа саны һәм... балчык
Әлфия Миңнуллина: «Әни Казанга яланаяклы кыз булып килгән иде, яланаяк мәңгелеккә китеп бара...»
Фарфор буенча рәссам Римма Газалиеваның шәхси күргәзмәсе
Укучыга таба яңа адым: «Сөембикә»нең февраль санын тәкъдим иттек 
Венера Ганиеваның ире, тавыш режиссеры Камил Фәйзрахмановны соңгы юлга озату
Беренче дулкын. Өмет, курку, хисләр
Татарстан журналистикасы тарихы – фотоларда
Бу – безнең уртак тарихыбыз
Журналыбыз архивыннан
Барлык язмалар
© 2011 - 2021. Сөембикә. Все права защищены.
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Сөембикә
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл № ФС77-67913 от 6.12.2016 г.
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Маликова Лариса Николаевна
Адрес редакции: 420066, г. Казань, ул. Декабристов, д. 2
Телефон редакции: (843) 222-09-77
E-mail редакции: suumbike@tatmedia.com, ssuum@yandex.ru
Для сообщений о фактах коррупции suumbike.dir@tatmedia.com
Учредитель СМИ: АО «ТАТМЕДИА»
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика
Телефон АО «ТАТМЕДИА»: (843) 222 09 84
Яндекс.Метрика
16+