Әнкәйнең утыз өч гәрәбәсе. № 1.

("Минем беренче гомерем" әсәреннән)
Сак-Сок белән очрашу
Әкият-кыйсса, мөнәҗәтне, шигырь бәетләрне кичен җылы мич янында утырып тыңлый идек. Ә бусы җәйге кыраулы, салкын чыклы иртәдә булды. Әнкәй көтүгә терлекләрне куып кайткач уяндым:
Мәдрәсәләрдә китап киштәсе,
Сак белән Сокның бәетен ишетәсе...
Авыр хәбәр сөйләгәндәй хәсрәтле иде тавышы, йокымны качырды:
Әткәй каллырлы, өйлә торсын, дип,
Әнкәй каргады, Сак-Сок булсын, дип...
Каргышның хәтәр нәрсә икәнен беләм, әнкәйне рәнҗетергә ярамый. Нишләде микән ул малайлар? Исемнәре дә әллә нинди, әкияттәгечә. Борын-борында булгандыр. Алай дисәң, ник шулай кызганыч? Кара урманда, шушындый кыраулы иртәдә ничек түзәләр микән? Ә минем түшәк җылы, әнкәй сырган юрганым йомшак. Салкын урман яфраксыз, шыр булып күз алдыма килә: ак томан сарган агачта Сак белән Сок бөрешеп утыра. Каргыш — бер сүз нишләтә, бер сүз.
Аклы күлмәкне туя кимәлем...
Газиз әнкәмне туя курмәлем...
Үксүем сизелмәсен дип, юрган читен тешлим. Ник ул малайлар әнисенә карышты микән? Ник шулай каргады икән әниләре? Әкияттәге үги ана түгел бит?
Барлык урманга, җиләкләр пешкәч,
Әнкәй елыйлыр, исенә төшкәч...
Үкенә икән, елый икән. Шул ана көйләп тора сыман. Әнкәй тавышы ич! Менә ул туктады да, ашыгып кузгалды, итәгендәге йомгагы идәнгә тәгәрәде.
— Ни булды, бәбкәм, ник елыйсың? Төшеңдә курыктыңмы?
Дәшә алмыйм, Сак белән Сокны кызгануга татлы яшьләрем кушыла: «Әнкәй мине каргамас!”
Әнкәй юрганымны рәтли:
— Ела, балам, елап бетер. Елагач җиңел була ул. Тик елап йоклама гына. о Аяк очларына басып әкрен генә китә. Йокламыйм, уйланам мин. Әткәй-әнкәйне беркайчан да рәнҗетмәм...
Инде үсә төшкәч, урманга баргач та, биек имәннең кутыр-кытыршы ботакларына карый идем: кошлар түгел, түбәтәйле Сак белән Сок моңаешып утыра сыман.
Каргыш, бәддога яшендәй сугар дип ихластан курыккан беркатлы балалары идек. Куркуның мондыен юксынам мин. Андый инанулар, күпләрнең вөҗданыннан аерылып Сак-Соклар дәверендә калды бугай: юк-барга ышану ди торгач, юкка чыкты. Бу бәет хәзер дә җан сафландыргыч - акыллыга гыйбрәттер.
Сак-Сок белән очрашу
Әкият-кыйсса, мөнәҗәтне, шигырь бәетләрне кичен җылы мич янында утырып тыңлый идек. Ә бусы җәйге кыраулы, салкын чыклы иртәдә булды. Әнкәй көтүгә терлекләрне куып кайткач уяндым:
Мәдрәсәләрдә китап киштәсе,
Сак белән Сокның бәетен ишетәсе...
Авыр хәбәр сөйләгәндәй хәсрәтле иде тавышы, йокымны качырды:
Әткәй каллырлы, өйлә торсын, дип,
Әнкәй каргады, Сак-Сок булсын, дип...
Каргышның хәтәр нәрсә икәнен беләм, әнкәйне рәнҗетергә ярамый. Нишләде микән ул малайлар? Исемнәре дә әллә нинди, әкияттәгечә. Борын-борында булгандыр. Алай дисәң, ник шулай кызганыч? Кара урманда, шушындый кыраулы иртәдә ничек түзәләр микән? Ә минем түшәк җылы, әнкәй сырган юрганым йомшак. Салкын урман яфраксыз, шыр булып күз алдыма килә: ак томан сарган агачта Сак белән Сок бөрешеп утыра. Каргыш — бер сүз нишләтә, бер сүз.
Аклы күлмәкне туя кимәлем...
Газиз әнкәмне туя курмәлем...
Үксүем сизелмәсен дип, юрган читен тешлим. Ник ул малайлар әнисенә карышты микән? Ник шулай каргады икән әниләре? Әкияттәге үги ана түгел бит?
Барлык урманга, җиләкләр пешкәч,
Әнкәй елыйлыр, исенә төшкәч...
Үкенә икән, елый икән. Шул ана көйләп тора сыман. Әнкәй тавышы ич! Менә ул туктады да, ашыгып кузгалды, итәгендәге йомгагы идәнгә тәгәрәде.
— Ни булды, бәбкәм, ник елыйсың? Төшеңдә курыктыңмы?
Дәшә алмыйм, Сак белән Сокны кызгануга татлы яшьләрем кушыла: «Әнкәй мине каргамас!”
Әнкәй юрганымны рәтли:
— Ела, балам, елап бетер. Елагач җиңел була ул. Тик елап йоклама гына. о Аяк очларына басып әкрен генә китә. Йокламыйм, уйланам мин. Әткәй-әнкәйне беркайчан да рәнҗетмәм...
Инде үсә төшкәч, урманга баргач та, биек имәннең кутыр-кытыршы ботакларына карый идем: кошлар түгел, түбәтәйле Сак белән Сок моңаешып утыра сыман.
Каргыш, бәддога яшендәй сугар дип ихластан курыккан беркатлы балалары идек. Куркуның мондыен юксынам мин. Андый инанулар, күпләрнең вөҗданыннан аерылып Сак-Соклар дәверендә калды бугай: юк-барга ышану ди торгач, юкка чыкты. Бу бәет хәзер дә җан сафландыргыч - акыллыга гыйбрәттер.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Кыска буйлы зур бәхет Бар яктан да килгән Миләүшәгә башка егет табылмады микән дип, шаккаттым, дөресен генә әйткәндә. Авылда өрлек кадәрле менә дигән ничә егет бар, ә аның артыннан кайсыдыр бер авылдан шушы кечкенә генә егет йөреп маташа.
-
Алсу тәрәзә Хикәя
-
Үләнче Рушания ханым Минсәгыйрованы үзе яшәгән Спас районының Болгар шәһәрендә генә түгел, инде бөтен республикада үләнче дип беләләр
-
Сабырлык чиге 2 Шулай итеп, Сәрия туташ никахлы ире кочагында бер төн генә ләззәтләнеп калган. Нәрсә генә булмасын, авылда «кияүгә чыккан» дигән хәбәр таралган бит...
-
Ике килен-килендәш Ярты ел очрашып йөргәч, өйләнештеләр Алия белән. Барыбыз да куандык, сөендек. Ләкин гаиләбездә яңа килен барлыкка килгәч, минем кадерем бетте...
Соңгы комментарийлар
-
7 февраль 2023 - 06:25Без имениКарыйсы килэ башлады инде. Бу эсэрне укыганым бар иде.Бала бишеге тибрәнүендә – чиркәү чаңы
-
3 февраль 2023 - 09:19Без имениРушания ханымның сәләтенә, булдыклы, уңган булган ханым булганына шаккатып, исем китеп укыдым.Була бит шундый бар яктан да килгән кешеләр, сөбханАллаһ, күз тимәсен 🤲🤲🤲Сәламәтлек, озын гомер телим аңа!Үләнче
-
4 февраль 2023 - 13:37Без имениГомер ничек яшэлсэ дэ утэ.Ярый анлаган ирен,э анламаганнар анламый ул.Яшэгэн саен чарасыз тузеп яшэгэн хатынкыз азмы доньяда.Сабыр тобе Сары алтын дисэлэр дэ сэлэмэтлек бик кирэк нэрсэ.Аллакаебыз яшьлектэ хэр балага тэуфикь, сабырлык хэм уз башына акыл бирсен.Сэлэмэтлектэ булып яшикСабырлык чиге 5
-
3 февраль 2023 - 09:42Без имениИе ие, бау белэн бэйлэп сойрэп яткыралар ди. Шул йоремсэк ирлэрне яклап утырмагыз инде«Йөремсәк» хатын
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.