Аҗаганнар балкышы

Шагыйрь Гарифҗан Мөхәммәтшин бар булмышы белән авыл баласы. Шуңа күрә аның язганнарыннан, юкәләрдән бал тамган кебек, хис тамып тора. Аның ул хисләре садә, ихлас кына түгел, бәлки, чын халыкчан да. Гәрчә белеме буенча физик булса да, ул шигырьләрен башваткыч формулалар рәвешенә китереп язмый. Чөнки ул гадилекнең бөеклеген аңлый белә торган игенче, җир кешесе. Әмма ул Җиргә, күктә йөзгән болытларга, урманда үскән агачларга, игеннәргә теләктәш, фикердәш, хистәш итеп караучы олы шагыйрь! Аның моннан ике дистә ел элек язган «Керим әле урманнарга» дигән җырын халыкның шатлыкта да, моңлы чагында да үзеннән бер дә калдырмавы шагыйрьнең бай иҗатына чын бәя бит инде.
Көлтә бәйли, куя сослымга,
Карап торсаң, һәрбер хәрәкәте
Гади түгел аның, тылсым ла!
Иген кыры аның каршысына
Үзе килә кебек иелеп…
Әнкәй кулы тигән һәр урында
Көлтә-көлтә кала игелек.
Өйгә рәхәт җылы тарала,
Мич алдында әнкәй моңсу гына
Сый әзерли безгә табада.
Шул хатирә һаман истә минем,
Юкса хәтер күпне оныткан.
Ул елларда безне утлар түгел,
Әнкәйләрнең күңеле җылыткан.
Табынмый яшәми кеше –
Һәркемнең кәгъбәсе бар,
Кем беләндер бүлешергә
Саклаган алмасы бар.
Үз бәхетен таба кеше
Иманын тапламаса,
Шул алманы ятлар белән
Вакытсыз вакламаса.
Омтылган чагым була,
Ялгыз өянкеләр сыман,
Онытылган чагым була.
Омтылганда канатым син,
Онытылганда моңым син,
Гомергә күңелем күгендә
Талпыныр былбылым син.
Төнге аяз күккә карыйм
Сердәш эзләп җаныма,
Минут саен берәм-берәм
Яңа йолдыз кабына.
Кабына да җиргә бага –
Эзли үз сагынганын…
Һәрбер йолдыз үзе белә
Кем өчен кабынганын!
Синең күзләр һаман зәңгәр әле –
Зәңгәрлеген берүк җуймасын,
Минем күзләр күзләреңә карап,
Шул күзләрне күреп туймасын.
Җете бу зәңгәрлек күккә ашкан
Синең керфекләрең арасыннан,
Үсмер чакның керсез хыяллары
Чагыла күк синең карашыңнан.
Аҗаганнар балкышын,
Тургайларның җырын тыңлап
Басу иңләп кайтышым.
Офыкта уйный аҗаган,
Серкә очыра арыш –
Табигатьнең туйда чагы,
Комачау итмим ялгыш!
Чәчәк атмаган гөлем,
Алсу алмам, ал гөлем, дип
Мең кат кабатлый телем.
Яумаган ләйсән яңгырым,
Чыгып килгән кояшым,
Кояшлы яңгырда килә
Йөрәгемне юасым.
Чоры үтте бүген хатларның,
Ерак калган яшьлек хатирәсе –
Синең хатларыңны актардым.
Әллә нәрсә булды йөрәгемә –
Шул хатлардан күңел нечкәргән,
Еллар үткән, хатлар суынмаган
Яшьлектәге кайнар хисләрдән…
* * *
Җырлый-җырлый урак ура әнкәй,Көлтә бәйли, куя сослымга,
Карап торсаң, һәрбер хәрәкәте
Гади түгел аның, тылсым ла!
Иген кыры аның каршысына
Үзе килә кебек иелеп…
Әнкәй кулы тигән һәр урында
Көлтә-көлтә кала игелек.
* * *
Мичтә чатнап чыбык, артыш яна,Өйгә рәхәт җылы тарала,
Мич алдында әнкәй моңсу гына
Сый әзерли безгә табада.
Шул хатирә һаман истә минем,
Юкса хәтер күпне оныткан.
Ул елларда безне утлар түгел,
Әнкәйләрнең күңеле җылыткан.
* * *
Табынмый яшәми кеше –Һәркемнең кәгъбәсе бар,
Кем беләндер бүлешергә
Саклаган алмасы бар.
Үз бәхетен таба кеше
Иманын тапламаса,
Шул алманы ятлар белән
Вакытсыз вакламаса.
* * *
Былбыл кебек зәңгәр күккәОмтылган чагым була,
Ялгыз өянкеләр сыман,
Онытылган чагым була.
Омтылганда канатым син,
Онытылганда моңым син,
Гомергә күңелем күгендә
Талпыныр былбылым син.
* * *
Төнге аяз күккә карыймСердәш эзләп җаныма,
Минут саен берәм-берәм
Яңа йолдыз кабына.
Кабына да җиргә бага –
Эзли үз сагынганын…
Һәрбер йолдыз үзе белә
Кем өчен кабынганын!
* * *
Синең күзләр һаман зәңгәр әле –Зәңгәрлеген берүк җуймасын,
Минем күзләр күзләреңә карап,
Шул күзләрне күреп туймасын.
Җете бу зәңгәрлек күккә ашкан
Синең керфекләрең арасыннан,
Үсмер чакның керсез хыяллары
Чагыла күк синең карашыңнан.
* * *
Сокланып күзәтеп кенәАҗаганнар балкышын,
Тургайларның җырын тыңлап
Басу иңләп кайтышым.
Офыкта уйный аҗаган,
Серкә очыра арыш –
Табигатьнең туйда чагы,
Комачау итмим ялгыш!
* * *
Син минем өзмәгән алмам,Чәчәк атмаган гөлем,
Алсу алмам, ал гөлем, дип
Мең кат кабатлый телем.
Яумаган ләйсән яңгырым,
Чыгып килгән кояшым,
Кояшлы яңгырда килә
Йөрәгемне юасым.
* * *
Араларда хатлар йөрми инде,Чоры үтте бүген хатларның,
Ерак калган яшьлек хатирәсе –
Синең хатларыңны актардым.
Әллә нәрсә булды йөрәгемә –
Шул хатлардан күңел нечкәргән,
Еллар үткән, хатлар суынмаган
Яшьлектәге кайнар хисләрдән…
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин... Сүземне ерактанрак башлыйм әле. Әти үлгәндә мин әле тумаган да булганмын – әни 7 айлык корсаклы килеш калган. Аңа бу вакытта нибары 21 яшь булган...
-
Ялгыз канат Ире чит хатынга чыгып китсә дә, йөрәк болай әрнемәс иде. Хыянәтен кичерә алмый, мендәр кочаклап елар да, мәхәббәтне нәфрәткә әйләндереп яшәр иде. Ә ул хатынына гына түгел, балаларына, әти-әниләренә, диненә, үзенә хыянәт итте. Миләүшә яшь көе ирсез калды.
-
Рәхмәт, әнием! Аның ирен үтереп ташладылар. Дөресрәге, үләр дәрәҗәгә җиткәнче кыйнап ыргыттылар... Аңсыз гәүдәсен өйләреннән ике йөз метрлар чамасы җирдә, барак кебек шыксыз йортларның пычрак ишегалдыннан таптылар...
-
Бар җылымны сиңа бирәм, әни... Әнигә бар җылыңны да, назыңны да, яратуыңны да бирәсең, чөнки ул әни, һәм башкача уйлау, яшәү мөмкин түгелдер... Ә үз әниең булмаса?! Кемгә бүләк итәргә? Сине ничек бар шулай кабул итә торган кем бар тагын?! Әни бар! Иремнең әнисе!
-
Менә шулай... Чәй кайнар суга эләгү белән куе булып чыга башлый. Буяу бит инде. Шайтан алгыры!..
Соңгы комментарийлар
-
28 июнь 2022 - 10:56Без имениСез язманы игътибар белән укымаган, ахры, иптәшләр. Монда бит колхозчы баласының кеше була алмавы турында бармый сүз! Ә ата-ананың баланы аралавы, башкаларга караганда, начаррак мөнәсәбәттә булуы турында сүз бара. Әгәр шартлар булса, бу өлкән кыз да, кече сеңлесе кебек, врач була алыр иде!Врач буласы урынга авылда әбиләр карыйм
-
28 июнь 2022 - 11:47Без имениУзегез йомшак булгансыз. Чыгып китяргя иде. Нык телясягез врач булыр идегез. Урында утырып , хыяллар белян яшяргя унайлырак булган курясен сезгя. Атиегез гаепле тугел ,а узегез . А хазер барсы да гаепле сезнен очен. Алай булмай шул. Узегез ялгышкансыз. Шуны анлагыз хям яшягез алга карап. Артка карап, барсында гаепляп тугел.Врач буласы урынга авылда әбиләр карыйм
-
24 июнь 2022 - 20:10Без имениАзаматны ышандырып йорисе тугел иде! Йомшак ирлэр дэ ничектер бэхетле яши бит эле. Кайбер гаилэдэ хатын-кыз эйдэп бара, торле гаилэ бар. Ин мохиме, ир куп эчмэсен, акча тапсын.Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин...
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.