Яшьлек хаталары. № 8.

Башы: http://www.syuyumbike.ru/yashaesh/otkrovenie/?id=6551
Мин биредә булган комментарийларны укып, язмамны кыскартырга булдым, барлык хәлләрне дә сөйләп бетермим. Югыйсә, мин бик бозык кыз булып чыгам. Сөйләргә теләгәнемнең ахырын гына тәкъдим итәм.
Зәринә хәл-әхвәл сорашып тормады. Әйтәсен ярып салды:
- Ну, нәрсә эшләргә уйлыйсың? Теге Әлмәт кызы турында ишеткәнсеңдер.
- Дөрес түгелдер, име? Гаепле булмаса, җибәрмәсләр иде.
- Син Фәнилнең туганнары кем икәнен белмәгәнсең икән. Ә мин белдең дип уйладым. Бөтен кеше белә, бөтен кеше шүрли…
- Теге кыз үзе риза булгандыр, ә аннары акча аларга теләгәндер аннан?
- Әһә! Ә аннары барып асылынганмы?
- Фәнил бирмәгән дә, барып үзенә кул салгандыр…
- Фәнилең фәрештә дип уйлыйсыңмы? Син аңа бирдеңме?
Мин югалып калдым, әмма Зәринәнең шундый гади генә, оялмыйча сөйләшә икән, мин дә сер бирмәскә булдым:
- Юк. Бирмәдем.
- Мин дә шулай уйладым. Ул сиңа тимәде дә. Артык кыйланмагандыр. Куркытып, аягыңны да ермагандыр. Таләп тә итмәгәндер. Уйнаган гынадыр. Синең белән мәхәббәт аңлашканда күрше авыл Алисәсе белән тәгәрәгән. Алисә үзе сөйләде, без троюродныйлар аның белән.
- Син нигә миңа боларны әле генә сөйлисең соң?! – дип ярсыдым мин.
- Чөнки син миңа ышанмас идең. Дошманың-көндәшең итеп күрер идең! Беләсеңме, нигә тимәде ул сиңа? Чөнки Казанда тешле туганнары юк. Чаллыда, Әлмәттә торган булсаң, егар иде дә салыр иде.
Мин тыгыла-тыгыла елый идем:
- Шулайдыр. Аның фәрештә булмаганын аңладым инде мин. Әмма мондый җинаятькә бара торган кеше түгел ул! Теләсә кемгә яла ягып була! Фәнил фәрештә түгел, әмма көчләүче дә түгел! Ялганлыйсыңдыр әле! Мәхәббәтебездән көнләшәсеңдер! Фәнилне ташлавымны телисең! Үзеңнең күзең төшкәндер!
- Син бөтенләй дурамы әллә?..
- Бик теләп кочагына барып ятар идең!
- Яткан инде. Кабат кочакланасым килми.
- Нәрсә?..
- Әллә бу аның беренче көчләве дип уйлыйсыңмы? – дип Зәринә тынып калды.
- Нәрсә?.. Зәринә, нәрсә дисең син?..
- Фәнилең тәмле телле, матур егет. Теләгәненә ирешә. Әле көчле дә ул, шулаймы?..
- Зәринә… - минем чәчем үрә торды, - нишләп милициягә бармадың?
- Милиция? Ха-ха! Аннары авылдан кайтмаска инде. Милицияңдә генә каласы. Авылда ни йөз белән йөрер идем? Убыр малаена сүз тидереп буламы? Гаеплегә мине чыгарырлар иде.
- Тукта, убыр малае дисеңме?
- Убыр малае. Әллә анысын да белми идеңме? Без бер авылда идекме соң? Әллә нинди бестолковый син, Айсылу.
Минем башымда өермә-өермә уйлар бөтерелде. Зәринә белән ничек итеп саубуллашканымны да хәтерләмим. Диваныма бөкләнеп утырдым да, туйганчы еладым. Фәнилгә булган мәхәббәтемнән, аңа карата булган кыргый теләгемне сүндерергә кирәк иде миңа. Йөрәгем авырта башлады. Миңа бик авыр иде.
Фәнил шалтыратты. Минем бик тә аның белән сөйләшәсем килде. Кулым тартылды. Юк! Алмыйм! Сөйләшмим! Шул секундта муенымны кыса башлады. Һава җитмәде. Мин авыз белән һава йотарга теләдем, анысы да булып чыкты. Сулап булмый. Телефон һаман шалтырый. Идәнгә аудым. Күз алларым караңгыланды. Мин аңымны югалта башладым. Соңгы секундларда муенымдагы чылбырга тотындым… Тәрәзә артында утырган карганың ачы тавышы ишетелде… Телефон тавышы тынды.
Күпме ятканмындыр идәндә. Күземне ачып җибәрдем. Миңа гаҗәеп җиңел иде. Кулыма карадым. Фәнил бүләк иткән теге алтын чылбырны өзгәнмен икән. Кулыма уралган. Мин сикереп торып, ул чылбырны еланны сыман селкетеп җибәрдем.
Диванга утырдым. Мин барысын да аңладым. Убыр дигәннәрен дә… Менә нигә шүрлиләр икән кызлар Фәнилдән. Узган эшне дә әйтергә куркалар – йөзе белән кайтыр…
* * *
Бу хәлләрдән соң берничә ай узды. Мн авылга кайтмыйча торырга булдым. Ә, юк, бер мәртәбә кайттым, сеңелкәшләр белән таксида кайттык, бакча башыннан мендек. Мине беркем күрмәде… Шулай, качып кына… Фәнил белән күрешмәскә иде. Ә ул минем бар икәнемне дә онытты инде! Өенә бер кыз алып кайткан дип сөйләделәр. Өйләнергә дип! Әмма ул кыз озак тормаган – чыгып качкан. Күрәмсең, күршеләрнең берсе кызга Фәнилнең нинди кеше икәнен сөйләгәндер. Теге кыз чыккан да, качкан! Хет бер акыллы кеше бар дөньяда дип, җиңел суладым. Ә аннары күршеләрнең маллары кырыла башлады. Башта тавыклары-үрдәкләре, аннары сарыклар. Сыер да үлде. Авыл халкы шым булды.
Ә берникадәр вакыттан соң Фәнил тагын бер кыз алып кайтты. Бу юлы авылдагылар аңа Фәнил турында сөйләмәгән...
Күпмедер вакыттан соң алар өйләнештеләр. Чыдамыйча, Фәнилнең ВКонтактедагы аккаунтына кердем. Статусында – дога, стенасында да дини рәсемнәр-язулар!.. Каян килгән дә, ничек шулай булган соң әле?.. А-а-а!!! Ни күзем белән күрим! Хатыны – мин белгән Айсылу ич! Бергә балалар бакчасына йөргән, башлангыч сыйныфларда бергә укыган адашым – Пончик-Айсылу! Ниндидер мөселман иленә барып кайтканнар. Фотоларда мәчет каршысында тәртипле генә басып торалар…
Башка бер таныш булмаган кыз булса, тыныч кына ябар идем сәхифәне. Ә монда – мин белгән кыз! Беркем әйтмәгән аңа Фәнил һәм аның анасы турында. Мин ничек әйтми калдырыйм?!.
Ә бәлки, Фәнил үзгәргәндер? Бәлки, аңына килгәндер?..
* * *
Мин шулай уйланганчы, айлар артыннан айлар узды. Ел ярым да узган. Адашым Айсылу берни белмичә Фәнил өендә яши бирә. Ай саен Фәнилнең аккаунтына керәм. Һаман дини рәсемнәр, намаз вакытлары... Бәбәйләре күренми. Минем үз тормышым инде. Ә Фәнилне, аның хатынын һаман башымнан чыгарып ташлый алмыйм.
Теге алтын чылбыр турында күрәзечәге барып сорадым. «Ул хәзер синең кулда – телисең икән, чылбырны утка ташла. Ул егеткә кылган начарлыклары үзенә кайтып, тиз арада үләчәк».
Ул күрәзәче ялгышмый микән? Шулай гына үтереп буламы кешене? Сынап карарга куркам әлегә. Әмма Зәринәнең ачы сүзләре дә колакны һаман яра. Әлегә ул чылбыр кәгазь конверт эчендә - китап киштәсендә ята. Нишләтергә аны – белмим.
Яшьлек хаталары шул гына түгел минем... Тагын бер утырып язармын әле.
Айсылу.
Мин биредә булган комментарийларны укып, язмамны кыскартырга булдым, барлык хәлләрне дә сөйләп бетермим. Югыйсә, мин бик бозык кыз булып чыгам. Сөйләргә теләгәнемнең ахырын гына тәкъдим итәм.
Зәринә хәл-әхвәл сорашып тормады. Әйтәсен ярып салды:
- Ну, нәрсә эшләргә уйлыйсың? Теге Әлмәт кызы турында ишеткәнсеңдер.
- Дөрес түгелдер, име? Гаепле булмаса, җибәрмәсләр иде.
- Син Фәнилнең туганнары кем икәнен белмәгәнсең икән. Ә мин белдең дип уйладым. Бөтен кеше белә, бөтен кеше шүрли…
- Теге кыз үзе риза булгандыр, ә аннары акча аларга теләгәндер аннан?
- Әһә! Ә аннары барып асылынганмы?
- Фәнил бирмәгән дә, барып үзенә кул салгандыр…
- Фәнилең фәрештә дип уйлыйсыңмы? Син аңа бирдеңме?
Мин югалып калдым, әмма Зәринәнең шундый гади генә, оялмыйча сөйләшә икән, мин дә сер бирмәскә булдым:
- Юк. Бирмәдем.
- Мин дә шулай уйладым. Ул сиңа тимәде дә. Артык кыйланмагандыр. Куркытып, аягыңны да ермагандыр. Таләп тә итмәгәндер. Уйнаган гынадыр. Синең белән мәхәббәт аңлашканда күрше авыл Алисәсе белән тәгәрәгән. Алисә үзе сөйләде, без троюродныйлар аның белән.
- Син нигә миңа боларны әле генә сөйлисең соң?! – дип ярсыдым мин.
- Чөнки син миңа ышанмас идең. Дошманың-көндәшең итеп күрер идең! Беләсеңме, нигә тимәде ул сиңа? Чөнки Казанда тешле туганнары юк. Чаллыда, Әлмәттә торган булсаң, егар иде дә салыр иде.
Мин тыгыла-тыгыла елый идем:
- Шулайдыр. Аның фәрештә булмаганын аңладым инде мин. Әмма мондый җинаятькә бара торган кеше түгел ул! Теләсә кемгә яла ягып була! Фәнил фәрештә түгел, әмма көчләүче дә түгел! Ялганлыйсыңдыр әле! Мәхәббәтебездән көнләшәсеңдер! Фәнилне ташлавымны телисең! Үзеңнең күзең төшкәндер!
- Син бөтенләй дурамы әллә?..
- Бик теләп кочагына барып ятар идең!
- Яткан инде. Кабат кочакланасым килми.
- Нәрсә?..
- Әллә бу аның беренче көчләве дип уйлыйсыңмы? – дип Зәринә тынып калды.
- Нәрсә?.. Зәринә, нәрсә дисең син?..
- Фәнилең тәмле телле, матур егет. Теләгәненә ирешә. Әле көчле дә ул, шулаймы?..
- Зәринә… - минем чәчем үрә торды, - нишләп милициягә бармадың?
- Милиция? Ха-ха! Аннары авылдан кайтмаска инде. Милицияңдә генә каласы. Авылда ни йөз белән йөрер идем? Убыр малаена сүз тидереп буламы? Гаеплегә мине чыгарырлар иде.
- Тукта, убыр малае дисеңме?
- Убыр малае. Әллә анысын да белми идеңме? Без бер авылда идекме соң? Әллә нинди бестолковый син, Айсылу.
Минем башымда өермә-өермә уйлар бөтерелде. Зәринә белән ничек итеп саубуллашканымны да хәтерләмим. Диваныма бөкләнеп утырдым да, туйганчы еладым. Фәнилгә булган мәхәббәтемнән, аңа карата булган кыргый теләгемне сүндерергә кирәк иде миңа. Йөрәгем авырта башлады. Миңа бик авыр иде.
Фәнил шалтыратты. Минем бик тә аның белән сөйләшәсем килде. Кулым тартылды. Юк! Алмыйм! Сөйләшмим! Шул секундта муенымны кыса башлады. Һава җитмәде. Мин авыз белән һава йотарга теләдем, анысы да булып чыкты. Сулап булмый. Телефон һаман шалтырый. Идәнгә аудым. Күз алларым караңгыланды. Мин аңымны югалта башладым. Соңгы секундларда муенымдагы чылбырга тотындым… Тәрәзә артында утырган карганың ачы тавышы ишетелде… Телефон тавышы тынды.
Күпме ятканмындыр идәндә. Күземне ачып җибәрдем. Миңа гаҗәеп җиңел иде. Кулыма карадым. Фәнил бүләк иткән теге алтын чылбырны өзгәнмен икән. Кулыма уралган. Мин сикереп торып, ул чылбырны еланны сыман селкетеп җибәрдем.
Диванга утырдым. Мин барысын да аңладым. Убыр дигәннәрен дә… Менә нигә шүрлиләр икән кызлар Фәнилдән. Узган эшне дә әйтергә куркалар – йөзе белән кайтыр…
* * *
Бу хәлләрдән соң берничә ай узды. Мн авылга кайтмыйча торырга булдым. Ә, юк, бер мәртәбә кайттым, сеңелкәшләр белән таксида кайттык, бакча башыннан мендек. Мине беркем күрмәде… Шулай, качып кына… Фәнил белән күрешмәскә иде. Ә ул минем бар икәнемне дә онытты инде! Өенә бер кыз алып кайткан дип сөйләделәр. Өйләнергә дип! Әмма ул кыз озак тормаган – чыгып качкан. Күрәмсең, күршеләрнең берсе кызга Фәнилнең нинди кеше икәнен сөйләгәндер. Теге кыз чыккан да, качкан! Хет бер акыллы кеше бар дөньяда дип, җиңел суладым. Ә аннары күршеләрнең маллары кырыла башлады. Башта тавыклары-үрдәкләре, аннары сарыклар. Сыер да үлде. Авыл халкы шым булды.
Ә берникадәр вакыттан соң Фәнил тагын бер кыз алып кайтты. Бу юлы авылдагылар аңа Фәнил турында сөйләмәгән...
Күпмедер вакыттан соң алар өйләнештеләр. Чыдамыйча, Фәнилнең ВКонтактедагы аккаунтына кердем. Статусында – дога, стенасында да дини рәсемнәр-язулар!.. Каян килгән дә, ничек шулай булган соң әле?.. А-а-а!!! Ни күзем белән күрим! Хатыны – мин белгән Айсылу ич! Бергә балалар бакчасына йөргән, башлангыч сыйныфларда бергә укыган адашым – Пончик-Айсылу! Ниндидер мөселман иленә барып кайтканнар. Фотоларда мәчет каршысында тәртипле генә басып торалар…
Башка бер таныш булмаган кыз булса, тыныч кына ябар идем сәхифәне. Ә монда – мин белгән кыз! Беркем әйтмәгән аңа Фәнил һәм аның анасы турында. Мин ничек әйтми калдырыйм?!.
Ә бәлки, Фәнил үзгәргәндер? Бәлки, аңына килгәндер?..
* * *
Мин шулай уйланганчы, айлар артыннан айлар узды. Ел ярым да узган. Адашым Айсылу берни белмичә Фәнил өендә яши бирә. Ай саен Фәнилнең аккаунтына керәм. Һаман дини рәсемнәр, намаз вакытлары... Бәбәйләре күренми. Минем үз тормышым инде. Ә Фәнилне, аның хатынын һаман башымнан чыгарып ташлый алмыйм.
Теге алтын чылбыр турында күрәзечәге барып сорадым. «Ул хәзер синең кулда – телисең икән, чылбырны утка ташла. Ул егеткә кылган начарлыклары үзенә кайтып, тиз арада үләчәк».
Ул күрәзәче ялгышмый микән? Шулай гына үтереп буламы кешене? Сынап карарга куркам әлегә. Әмма Зәринәнең ачы сүзләре дә колакны һаман яра. Әлегә ул чылбыр кәгазь конверт эчендә - китап киштәсендә ята. Нишләтергә аны – белмим.
Яшьлек хаталары шул гына түгел минем... Тагын бер утырып язармын әле.
Айсылу.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Ник ашыктың? Иртән йокылы-уяулы яткан вакытта, башыма шушы шигъри юллар килде. Исемнән чыгудан куркып, күзләремне дә ачмыйча, диван култыксасына үрелдем. Шагыйрә дустымның бүләк иткән китабы янында гына телефоным ятарга тиеш.
-
Җандагы төер Мәрйәм кебек быел зарыгып кыш килгәнен көткән кеше бар микән? Юктыр!
-
Ирем ярым түгел... Ашыгып кияүгә чыкканыма иманым камил иде. Иремә барысын да әйтәм дә, аерылам...
-
Ирем гомер буе, «кыз түгел идең», диде Минем бу хакта берәүгә дә сөйләгәнем юк. Язганнарымны укыгач, нигә сөйләмәгәнемне аңларсыз да. Кеше белән бүлешеп була торган хәлмени?
Соңгы комментарийлар
-
16 гыйнвар 2021 - 17:49Без имениЭнвэр бик вакытлы гаилэ корган. Кулдан кулга йоргэн хатын-кыз ана тин була алмас иде дип уйлыйм.Тиң ярым һәрвакыт янымда булган
-
17 гыйнвар 2021 - 17:20Без имениСабыр тобе сары алтынРәфинә Ганиуллина: “Без бала чакта бөтен нәрсә “тәмле” һәм тансык иде”
-
18 гыйнвар 2021 - 19:50Без имениСезнең хикәяләр , шигыйрьләрегез күпләрнекеннән өстен , бүген яза торганнардан ! Яңа үрләргә менәргә насыйп булсын . Илһам чишмәседәй челтерәп аксын иҗатыгызАлсу күзлек
-
18 гыйнвар 2021 - 21:54Без имениЖинел укыла, табигатнен матурлыгын Бик оста тасфирлагансыз, унышлар телимен!!!Ник ашыктың?
-
20 гыйнвар 2021 - 15:10Без имениГаеп итмэгез яратмаган ул сезне , яраткан яры булса гафу итэ ул, чын хэл булсада.Хатыгызны укыгач уз хэллэрем исеиэ тошеп ярсуландым, минем ирем улгэндэ эйтте мин сине яратмыйча яшэдем дип ,эле ничек аны искэ алырга яхшы иде диеп,нибар яхшы лыкларын оныттыды.Яратса кеошедэндэ суз тидертми, узе дэ эйтми.Нишлэргэне узегез хэл итегез гонахка баьмагыз, кын,гыр эш бик тиз беленэ ул.Ирем гомер буе, «кыз түгел идең», диде
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.