Соңарган чәчәкләр

Автобусның урындыгына килеп утыргач, җиңел сулап куйдым. Өйгә кайтып җитәргә әле озак булса да, Казанда башкарасы эшләремне очлап чыгып, автобуска өлгерү барыбер зур сөенеч иде.
- Эчәсегез килмиме? — дип эндәште янәшә урындыкта утырган абый.
- Рәхмәт, уразага кергән идем шул, - дип җавап бирдем.
- Командировкамы?
- Каян белдегез?
- Иртән бергә килдек... Миңа кайтмасам да була иде, тик зарыгып көтүчем бар.
- Көтеп торучы кешең булу әйбәт ул. Хатыныгыздыр инде? — Болай сорау килешеп бетмәсә дә, юлдашымның алтмыш өстендә булуы күренеп тора, шуңа күрә тартынмадым.
- Әйе, хатыным. — Ниндидер авыр тынлык урнашты. Бераздан юлдашым тагын телгә килде. — Күптәннән эчемдәгене тышка чыгарасы килеп йөри иде, иренмәсәң, тыңла әле мине, кызым.
- Ышансагыз, сөйләгез...
- Хатыным үлде минем, кызым... Соңгы сүзен ишетә алмадым. Кызыбыз да янында булмаган, ул ашыгыч ярдәм машинасы чакырткан арада әнисе җан биргән.
Үзем аны тыңлыйм, үзем уйлыйм, әһә, минәйтәм, бабайны икенче, яшь хатыны көтә икән.
- Йөрәге гел шаяргалап тора иде. Врачлар куркыныч нәрсә юк дип тынычландырып килделәр. Ә ул үлде дә китте менә. Әле пенсиягә чыккан гына иде, рәхәтен дә күрә алмады. Гөлләр ярата иде. Ике бүлмәле фатирыбызның бөтен җирендә гөл чүлмәкләре. Хәтта кухня өстәлендә дә гөл савыты торганга кайчак ачуым чыга да, идәнгә алып куям. Ә ул: “Йөрәгемне дәвалый алар, тимә. Торсыннар шунда”, — дия дә кире өстәлгә тезә. Иртән, гөлләре белән сөйләшә- сөйләшә, иң беренче эш итеп аларга су сибә, аннан гына ашарга әзерли. Шулай бервакыт шыпырт кына тыңлап торам, нәрсә турында сөйли икән ул аларга, дим. Ишеткәч, исем- акылым китте: "Мин үлгәч, сулырсыз микән инде? Бабаегызның сезгә гомергә артык исе китмәде. Ничә ел яшәп, сыңар чәчкә бүләк иткәне булмады. Үлгәч, каберемә гөлләр утыртырга васыять итеп калдырам әле менә, анысын үтәми булдыра алмас. Сез генә сулырсыз инде миннән башка”, — ди бу. Йә, Аллам, чәчәкләр бүләк итми дип, үпкәләп йөри икән бит. Кызык итәм әле үзен, розалар алып кайтам, дип уйладым. Тик өлгерә алмадым...
Ә гөлләр, чыннан да, сулдылар. Нишләтеп кенә карамадым, файдасы тимәде. Кайберләрен кызымның фатирына илттем, анда да икенче көнне үк шиңеп төштеләр. Аптырагач, кире алып кайттым. Гөлләрне идәнгә тезеп куям да: “Нишләтим соң, апагызны бит кире кайтарып булмый инде. Сез дә үлсәгез, мин бөтенләй ялгызым калам”, - дим. Хатыным васыятен үз теле белән әйтә алмаса да, мин аны барыбер үтим: көн саен каберенә чәчәк илтәм. Кыш көне авыррак, билгеле, шулай да атнасына бер тапкыр булса да, барам янына. Сөйләшеп утырам. Гөлләре турында сөйлим.
Эх, яшьлегемне кире кайтара алсам, көн дә чәчәкләр бирер идем карчыгыма, җылы сүзләремне жәлләмәс идем.
Авыр тынлык урнашты. Мин нәрсә әйтә алам инде бу очракта?
- Пенсиягә чыктым, тик өйдә ялгызым тора алмыйм. Эштә калдым менә әлегә. Тик командировкалар гына йончыта, аннан карчыгым да көтә...
Автобус ял итү урынына туктады. Юлдашымның хикәясе шушы урында киселде. Хәер, ул инде тәмам да иде. Автобустан чыккач, ул минем пальто җиңеннән тартып: “Бәхетле бул, кызым”, - диде. Ә инде юлның икенче яртысын һәркем үз уйларына чумып, сүзсез генә уздырды.
Бу вакыйгадан соң шактый вакыт узса да, аның сөйләгәннәре гел минем күңел түрендә йөри. Урамда да мин гел шул таныш йөзне эзлим, ләкин очрата гына алмыйм.
Нурисә ГАБДУЛЛИНА.
- Эчәсегез килмиме? — дип эндәште янәшә урындыкта утырган абый.
- Рәхмәт, уразага кергән идем шул, - дип җавап бирдем.
- Командировкамы?
- Каян белдегез?
- Иртән бергә килдек... Миңа кайтмасам да була иде, тик зарыгып көтүчем бар.
- Көтеп торучы кешең булу әйбәт ул. Хатыныгыздыр инде? — Болай сорау килешеп бетмәсә дә, юлдашымның алтмыш өстендә булуы күренеп тора, шуңа күрә тартынмадым.
- Әйе, хатыным. — Ниндидер авыр тынлык урнашты. Бераздан юлдашым тагын телгә килде. — Күптәннән эчемдәгене тышка чыгарасы килеп йөри иде, иренмәсәң, тыңла әле мине, кызым.
- Ышансагыз, сөйләгез...
- Хатыным үлде минем, кызым... Соңгы сүзен ишетә алмадым. Кызыбыз да янында булмаган, ул ашыгыч ярдәм машинасы чакырткан арада әнисе җан биргән.
Үзем аны тыңлыйм, үзем уйлыйм, әһә, минәйтәм, бабайны икенче, яшь хатыны көтә икән.
- Йөрәге гел шаяргалап тора иде. Врачлар куркыныч нәрсә юк дип тынычландырып килделәр. Ә ул үлде дә китте менә. Әле пенсиягә чыккан гына иде, рәхәтен дә күрә алмады. Гөлләр ярата иде. Ике бүлмәле фатирыбызның бөтен җирендә гөл чүлмәкләре. Хәтта кухня өстәлендә дә гөл савыты торганга кайчак ачуым чыга да, идәнгә алып куям. Ә ул: “Йөрәгемне дәвалый алар, тимә. Торсыннар шунда”, — дия дә кире өстәлгә тезә. Иртән, гөлләре белән сөйләшә- сөйләшә, иң беренче эш итеп аларга су сибә, аннан гына ашарга әзерли. Шулай бервакыт шыпырт кына тыңлап торам, нәрсә турында сөйли икән ул аларга, дим. Ишеткәч, исем- акылым китте: "Мин үлгәч, сулырсыз микән инде? Бабаегызның сезгә гомергә артык исе китмәде. Ничә ел яшәп, сыңар чәчкә бүләк иткәне булмады. Үлгәч, каберемә гөлләр утыртырга васыять итеп калдырам әле менә, анысын үтәми булдыра алмас. Сез генә сулырсыз инде миннән башка”, — ди бу. Йә, Аллам, чәчәкләр бүләк итми дип, үпкәләп йөри икән бит. Кызык итәм әле үзен, розалар алып кайтам, дип уйладым. Тик өлгерә алмадым...
Ә гөлләр, чыннан да, сулдылар. Нишләтеп кенә карамадым, файдасы тимәде. Кайберләрен кызымның фатирына илттем, анда да икенче көнне үк шиңеп төштеләр. Аптырагач, кире алып кайттым. Гөлләрне идәнгә тезеп куям да: “Нишләтим соң, апагызны бит кире кайтарып булмый инде. Сез дә үлсәгез, мин бөтенләй ялгызым калам”, - дим. Хатыным васыятен үз теле белән әйтә алмаса да, мин аны барыбер үтим: көн саен каберенә чәчәк илтәм. Кыш көне авыррак, билгеле, шулай да атнасына бер тапкыр булса да, барам янына. Сөйләшеп утырам. Гөлләре турында сөйлим.
Эх, яшьлегемне кире кайтара алсам, көн дә чәчәкләр бирер идем карчыгыма, җылы сүзләремне жәлләмәс идем.
Авыр тынлык урнашты. Мин нәрсә әйтә алам инде бу очракта?
- Пенсиягә чыктым, тик өйдә ялгызым тора алмыйм. Эштә калдым менә әлегә. Тик командировкалар гына йончыта, аннан карчыгым да көтә...
Автобус ял итү урынына туктады. Юлдашымның хикәясе шушы урында киселде. Хәер, ул инде тәмам да иде. Автобустан чыккач, ул минем пальто җиңеннән тартып: “Бәхетле бул, кызым”, - диде. Ә инде юлның икенче яртысын һәркем үз уйларына чумып, сүзсез генә уздырды.
Бу вакыйгадан соң шактый вакыт узса да, аның сөйләгәннәре гел минем күңел түрендә йөри. Урамда да мин гел шул таныш йөзне эзлим, ләкин очрата гына алмыйм.
Нурисә ГАБДУЛЛИНА.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин... Сүземне ерактанрак башлыйм әле. Әти үлгәндә мин әле тумаган да булганмын – әни 7 айлык корсаклы килеш калган. Аңа бу вакытта нибары 21 яшь булган...
-
Ялгыз канат Ире чит хатынга чыгып китсә дә, йөрәк болай әрнемәс иде. Хыянәтен кичерә алмый, мендәр кочаклап елар да, мәхәббәтне нәфрәткә әйләндереп яшәр иде. Ә ул хатынына гына түгел, балаларына, әти-әниләренә, диненә, үзенә хыянәт итте. Миләүшә яшь көе ирсез калды.
-
Рәхмәт, әнием! Аның ирен үтереп ташладылар. Дөресрәге, үләр дәрәҗәгә җиткәнче кыйнап ыргыттылар... Аңсыз гәүдәсен өйләреннән ике йөз метрлар чамасы җирдә, барак кебек шыксыз йортларның пычрак ишегалдыннан таптылар...
-
Бар җылымны сиңа бирәм, әни... Әнигә бар җылыңны да, назыңны да, яратуыңны да бирәсең, чөнки ул әни, һәм башкача уйлау, яшәү мөмкин түгелдер... Ә үз әниең булмаса?! Кемгә бүләк итәргә? Сине ничек бар шулай кабул итә торган кем бар тагын?! Әни бар! Иремнең әнисе!
-
Синнән башка беркем кирәкми Нурзидә белән Рәдиснең балалары юк. Күп еллар юк инде. Нурзидә моның белән күптән килеште. Рәдис тә килешкән кебек булган иде...
Соңгы комментарийлар
-
30 июнь 2022 - 11:34Без имениМонда язып утырганчы, узе белян сойляшергя киряк. Оч ел эчендя хаманда оялып торасыз мени. Сузне башлап китсягез ул узе суляп бирер барсында. Болай итеп билгесезлектя йореп булмай инде.Егетемне үземә ничек өйләндерергә икән?
-
30 июнь 2022 - 15:51Без имениКэжэмогезгэ ышанабыз - Иделгэ таяну белэн бер, э менэ Сукояр белэн Игезэклэр бик тэ ышанычлы кешелэрИң ышанычлысы кем? (йолдызнамә)
-
28 июнь 2022 - 10:56Без имениСез язманы игътибар белән укымаган, ахры, иптәшләр. Монда бит колхозчы баласының кеше була алмавы турында бармый сүз! Ә ата-ананың баланы аралавы, башкаларга караганда, начаррак мөнәсәбәттә булуы турында сүз бара. Әгәр шартлар булса, бу өлкән кыз да, кече сеңлесе кебек, врач була алыр иде!Врач буласы урынга авылда әбиләр карыйм
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.