Гафу итәргәме?

...Лилия бик соңлап кына үз бәхетен табып, 28 яшендә кияүгә чыга. Инде шактый тормыш тәҗрибәсе бар, иренә дә 35 яшь. Алар ярты ел элек очрашканнар һәм бер күрүдә гашыйк булып, бик тиз бер-берсен ярты сүздән аңлый башлаганнар. Кияүгә чыкканчы Лилия әнисе белән районнан ерак түгел кечкенә генә бер авылда яши. Ренат район үзәгендә барлык уңайлыклары булган дәүләт фатирында яши, әнисе белән тора. Әнисе бик авыр холыклы икән, ул бу турыда Лилиягә алдан ук әйтеп куя.
Шаулап-гөрләп, зурдан кубып туй уздыралар, аларның бәхете ташып тора. Җәй көннәрен авылда Лилиянең әнисе янында уздыралар, ә кышын Ренатның әнисе белән район үзәгендә яшиләр. Лилиянең әнисе һәр килуендә акча, күчтәнәчләр алып килә, яшьләр өчен бирелгән бүлмәне җиһазлый. Тәрәзәләрдә һәрвакыт бәйрәмчә пәрдәләр эленгән, бәллүр люстралар ялтырап тора, кием-салым җитәрлек, яшьләр шатланып эшкә китәләр, эштән өйгә ашыгалар.
Ренатның әнисе кечерәк гәүдәле, җыйнак кына хатын, пенсия яшендә булуына карамастан, бер оешмада җыештыручы булып эшләвен дәвам итә. Лилияне беренче күрүдә үк ошатып бетерми. Ренат Лилия пешергән ашамлыкларны мактый-мактый ашый, ә ул нинди дә булса гаеп табып тәлинкәне читкә этеп куя. Әкренләп, бу хәлгә түзә алмыйча, яшьләр аерым ашый башлыйлар. Бик соңарып өйләнгәнлектән, Ренат түземсезләнеп бала тууын көтә. “Менә күрдеңме, чирле хатынга өйләнгәнсең, уңмадың”, - дип гел эзәрлекләп тора әнисе. Шулай итеп тагын ике ел узып китә.
Озакламый Лилия әни булачагын әйтә, икесе дә бу хәбәргә шатланып туя алмыйлар, көннәр буе Ренатның йөзеннән татлы елмаю китми, ул бит тиздән Әти булачак. Алар икесе дә көннәрне санап торалар, туачак балага яңадан-яңа әйберләр алалар. “Нәрсә булып бетәр инде тормышыбыз, бер-беребезне өзелеп яратабыз, тик әни генә мине яратмый, нигә икәнен үзем дә белмим, көнләшә ул, ахрысы”, - ди Лилия иренә.
Тиздән аларның уллары дөньяга килә, икесенең дә шатлыклары эченә сыймый. Больницадан кайткач, Лилия бала белән авылда, әнисе янында яши, бер айдан соң Ренат аларны үз әнисе янына алып кайта. Ай буе баланы күрмәгән каенана төргәктәге кечкенә балага карап: “һмм, ул сиңа бөтенләй охшамаган”, - ди. Лилия бер сүз дә эндәшми, нәрсә булса да әйтү, бәхәсләшүнең файдасы юклыгы күренеп тора. Каенана улы Ренат белән бергә калган минутларда ничек тә булса килене турында яман сүз әйтми калмый. Лилиянең әнисе килеп оныгын сөеп, киеренкелекне бераз йомшарткандай була булуын, ләкин озакка бармый. Кодагыена дип күчтәнәчләр алып килә, тәм-том яратканын белеп аны торт, чәк-чәктән өзми. Кодагыйга бу да ошап җитми. Урланган акчадыр әле, вак-төяккә бу кадәр акча туздырмас иде югыйсә”, - ди. Бусы инде Лилия әнисенең азык-төлек кибетендә эшләвенә ишарәләве. Лилия әнисенә ничек кыен икәнен белә, ул да бит кибеттә җыештыручы булып кына эшли, җае чыккан саен өстәмә эшләргә дә тотына, төннәрен больницада санитарка булып дежур тора, акчаны бик кыенлык белән эшләп таба.
Көннәрдән бер көнне каенана үзләре юкта Лилиянең альбомын актара һәм аннан бер фотоны куптарып ала. Лилия үзе эшләгән коллектив белән экскурсиягә барганда төшкәннәр, янында бергә эшләүче яшь кенә егет тә басып тора. Бармагы белән шушы фотодагы яшь егеткә төртеп: “Менә сезнең балагызның атасы, - ди усал тавыш белән каенана. - Әнә бит ул бала аңа ничек охшаган!” Ренатның көн саен йөзе сүрелә, сөйләшмәскә әйләнә. “Сине яратканнан чыкмады ул, аңа фатир кирәк, шуның өчен генә килде ул”, - дип, әнисе көн саен аның канына тоз салуны дәвам итә. Бервакыт баланы коендырганда, балага суык тимәсен дип уйлап, Лилия каенанасыннан ишекне ябуын үтенә. “Инде хәзер үз өемдә үзем хуҗа да түгелмени, балаңны ал да өйдән теләсә кая чыгып кит”, - ди. Лилия Ренатка сораулы күзләрен төби, ләкин Ренат әнисенә бер сүз дә әйтә алмый.
- Күрмисеңмени, син монда артык кеше, - дип кычкыра каенана. - Безгә чит кеше баласы кирәкми!
- Сез нәрсә, мин үз гомеремдә Ренаттан башка беркемне дә белмәдем, Сез бит моны бик яхшы белеп торасыз.
- Белми дип йөрмә, менә кем ул баланың атасы! - дип каенана Лилиянең йөзенә бөгәрләнеп беткән теге фотоны китереп бәрә.
- Без аның белән бергә эшлибез, миннән 10 яшькә кече бит ул.
Әнисе Ренатны үзенчә әвәли һәм әкренләп теләгенә дә ирешә. Яшьләр арасында тавыш-гауга куба, алар аерылышалар. Ренат эчүчелеккә сабыша. “Барысына да син генә гаепле, син генә җимердең минем бәхетне”, - дип кычкыра ул еш кына әнисенә.
Ренат еш авырый башлый, больницада да ятып чыга, ләкин дәвалану көткән нәтиҗәне бирми, чөнки күңеле тыныч түгел. Хатыны, улы аны гафу итәрме?
Әйе, табиб янына кешеләрне тән сырхаулары гына түгел, җан авырулары да китерә. Мин кабул итү бүлмәмдә күпләрнең гыйбрәтле язмышына шаһит булам. Әлеге очракта, мәсәлән, яшьләр тормышына урынсыз тыкшыну гаиләне таркатты. Сүз дә юк, гаиләдә каршылыклар, аңлашылмаучылыклар да килеп чыгып тора. Бигрәк тә башлангыч чорда. Хәтта бу табигый. Чөнки егет белән кыз икесе ике төрле гаиләдә тәрбияләнгән. Әмма гаилә оешып китсен өчен һәр ике якның да тырышлыгы, шәхси мин-минлеген корбан итүе зарур. Ә гаилә тормышының челпәрәмә килүе сәламәтлеккә турыдан-туры тәэсир итә, кеше шифаханә юлын таптый башлый. Авыруның сәбәбе исә тирәндәрәк -җанда.
Шаулап-гөрләп, зурдан кубып туй уздыралар, аларның бәхете ташып тора. Җәй көннәрен авылда Лилиянең әнисе янында уздыралар, ә кышын Ренатның әнисе белән район үзәгендә яшиләр. Лилиянең әнисе һәр килуендә акча, күчтәнәчләр алып килә, яшьләр өчен бирелгән бүлмәне җиһазлый. Тәрәзәләрдә һәрвакыт бәйрәмчә пәрдәләр эленгән, бәллүр люстралар ялтырап тора, кием-салым җитәрлек, яшьләр шатланып эшкә китәләр, эштән өйгә ашыгалар.
Ренатның әнисе кечерәк гәүдәле, җыйнак кына хатын, пенсия яшендә булуына карамастан, бер оешмада җыештыручы булып эшләвен дәвам итә. Лилияне беренче күрүдә үк ошатып бетерми. Ренат Лилия пешергән ашамлыкларны мактый-мактый ашый, ә ул нинди дә булса гаеп табып тәлинкәне читкә этеп куя. Әкренләп, бу хәлгә түзә алмыйча, яшьләр аерым ашый башлыйлар. Бик соңарып өйләнгәнлектән, Ренат түземсезләнеп бала тууын көтә. “Менә күрдеңме, чирле хатынга өйләнгәнсең, уңмадың”, - дип гел эзәрлекләп тора әнисе. Шулай итеп тагын ике ел узып китә.
Озакламый Лилия әни булачагын әйтә, икесе дә бу хәбәргә шатланып туя алмыйлар, көннәр буе Ренатның йөзеннән татлы елмаю китми, ул бит тиздән Әти булачак. Алар икесе дә көннәрне санап торалар, туачак балага яңадан-яңа әйберләр алалар. “Нәрсә булып бетәр инде тормышыбыз, бер-беребезне өзелеп яратабыз, тик әни генә мине яратмый, нигә икәнен үзем дә белмим, көнләшә ул, ахрысы”, - ди Лилия иренә.
Тиздән аларның уллары дөньяга килә, икесенең дә шатлыклары эченә сыймый. Больницадан кайткач, Лилия бала белән авылда, әнисе янында яши, бер айдан соң Ренат аларны үз әнисе янына алып кайта. Ай буе баланы күрмәгән каенана төргәктәге кечкенә балага карап: “һмм, ул сиңа бөтенләй охшамаган”, - ди. Лилия бер сүз дә эндәшми, нәрсә булса да әйтү, бәхәсләшүнең файдасы юклыгы күренеп тора. Каенана улы Ренат белән бергә калган минутларда ничек тә булса килене турында яман сүз әйтми калмый. Лилиянең әнисе килеп оныгын сөеп, киеренкелекне бераз йомшарткандай була булуын, ләкин озакка бармый. Кодагыена дип күчтәнәчләр алып килә, тәм-том яратканын белеп аны торт, чәк-чәктән өзми. Кодагыйга бу да ошап җитми. Урланган акчадыр әле, вак-төяккә бу кадәр акча туздырмас иде югыйсә”, - ди. Бусы инде Лилия әнисенең азык-төлек кибетендә эшләвенә ишарәләве. Лилия әнисенә ничек кыен икәнен белә, ул да бит кибеттә җыештыручы булып кына эшли, җае чыккан саен өстәмә эшләргә дә тотына, төннәрен больницада санитарка булып дежур тора, акчаны бик кыенлык белән эшләп таба.
Көннәрдән бер көнне каенана үзләре юкта Лилиянең альбомын актара һәм аннан бер фотоны куптарып ала. Лилия үзе эшләгән коллектив белән экскурсиягә барганда төшкәннәр, янында бергә эшләүче яшь кенә егет тә басып тора. Бармагы белән шушы фотодагы яшь егеткә төртеп: “Менә сезнең балагызның атасы, - ди усал тавыш белән каенана. - Әнә бит ул бала аңа ничек охшаган!” Ренатның көн саен йөзе сүрелә, сөйләшмәскә әйләнә. “Сине яратканнан чыкмады ул, аңа фатир кирәк, шуның өчен генә килде ул”, - дип, әнисе көн саен аның канына тоз салуны дәвам итә. Бервакыт баланы коендырганда, балага суык тимәсен дип уйлап, Лилия каенанасыннан ишекне ябуын үтенә. “Инде хәзер үз өемдә үзем хуҗа да түгелмени, балаңны ал да өйдән теләсә кая чыгып кит”, - ди. Лилия Ренатка сораулы күзләрен төби, ләкин Ренат әнисенә бер сүз дә әйтә алмый.
- Күрмисеңмени, син монда артык кеше, - дип кычкыра каенана. - Безгә чит кеше баласы кирәкми!
- Сез нәрсә, мин үз гомеремдә Ренаттан башка беркемне дә белмәдем, Сез бит моны бик яхшы белеп торасыз.
- Белми дип йөрмә, менә кем ул баланың атасы! - дип каенана Лилиянең йөзенә бөгәрләнеп беткән теге фотоны китереп бәрә.
- Без аның белән бергә эшлибез, миннән 10 яшькә кече бит ул.
Әнисе Ренатны үзенчә әвәли һәм әкренләп теләгенә дә ирешә. Яшьләр арасында тавыш-гауга куба, алар аерылышалар. Ренат эчүчелеккә сабыша. “Барысына да син генә гаепле, син генә җимердең минем бәхетне”, - дип кычкыра ул еш кына әнисенә.
Ренат еш авырый башлый, больницада да ятып чыга, ләкин дәвалану көткән нәтиҗәне бирми, чөнки күңеле тыныч түгел. Хатыны, улы аны гафу итәрме?
Әйе, табиб янына кешеләрне тән сырхаулары гына түгел, җан авырулары да китерә. Мин кабул итү бүлмәмдә күпләрнең гыйбрәтле язмышына шаһит булам. Әлеге очракта, мәсәлән, яшьләр тормышына урынсыз тыкшыну гаиләне таркатты. Сүз дә юк, гаиләдә каршылыклар, аңлашылмаучылыклар да килеп чыгып тора. Бигрәк тә башлангыч чорда. Хәтта бу табигый. Чөнки егет белән кыз икесе ике төрле гаиләдә тәрбияләнгән. Әмма гаилә оешып китсен өчен һәр ике якның да тырышлыгы, шәхси мин-минлеген корбан итүе зарур. Ә гаилә тормышының челпәрәмә килүе сәламәтлеккә турыдан-туры тәэсир итә, кеше шифаханә юлын таптый башлый. Авыруның сәбәбе исә тирәндәрәк -җанда.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Гомерем усал кайнана, исерек ир белән үтте 5 Бер көнне иртән торып бәлеш пешерергә уйладым. Бәрәңге турадым, суган әрчедем, камыр бастым. Духовкада кургаш кәгазь астында ике сәгать ярым эчендә бәлешем изелеп пеште. Ләкин хуш исе урамга кадәр чыккан итле бәлешемне ашарга насыйп булмады.
-
Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды 3 Рәфис белән 3 ел очрашып йөрсәк тә, мәхәббәтебез үбешүдән ары узмаган иде. Беренче зөфаф төнебезне мин куркып, дулкынланып көттем.
-
Исерек ир, усал кайнана белән гомерем узды 2 Рәфискә кияүгә чыгарга җыенуымны әнием ошатмады, ул мине кабаттан үгетләргә кереште: «Кызым, тагын бер тапкыр уйлап кара әле! Габдулла белән Сания авылда иң усал гаилә булып санала, Санияне тиккә генә «юха елан» дип йөртмиләр. Алай гынамы, бу гаиләдә эшнең бетәсе юк: 50 сутый бакчалары, абзарларында өч сыер, кырыкка якын сарык...
-
Ул миңа исәндер шикелле... Әнкәй! Килен булып төшкән беренче көнемнән үк шулай дип эндәштем мин аңа. Хәзерге киленнәр «әткәй-әнкәй» дими инде, «әти-әни» диләр. Миңа калса, «әнкәй» сүзе тагын да матуррак, җылырак кебек.
-
Юлда кем очрамас... Кичә яшүсмер кызым эштән кайтты да, «Әни, син хәзер мине ачуланачаксың», – ди. Сагайдым. Ачуланасымны алдан ук белеп торгач, нинди ярамаган эш эшләде икән?
Соңгы комментарийлар
-
9 август 2022 - 17:46Без имениХатын кыйнаган кешенен туктаганын кургэнегез бармы?! Хатынга бер суккан кеше беркайчан кыйнаудан туктамый! Беркайчан! Донья кургэн эти эни буларак сез моны анларга тиеш. Картая картая кул белэн уйный торган кеше эшэкелэнэ генэ сэбэпле-сэбэпсез кул кутэрэ. Сез нинди генэ суз эйтсэгездэ тозэтеп була торган тугел! Кызыгыз яшьлеге белэн генэ белгертмэскэ,ярарга тырыша, тозэлер дип омет итэ. Димэк эти энигэ бергерткэн очен тагын кыйнаган?! Белгертэсе килмэсэ дэ кешегэ беленми кала торган эш тугел бу. Эле кызнын таянырга эти энисе тигез. Шуны белэ торын кияу кыйный. Эти энисез яклаучысыз калгач ни кыланачак бу кияу?! Бу кеше белэн яшэсэ алдагы гомерен кыйналып яшэячэк кыз. Кыйнап имгэтэчэк хичшиксез иртэме сонмы. Имгэнгэн хатын иргэ кирэк тугел! Кешедэн ким булып яшисе килми. Белгертэсе килми. Парлы матур тормышта яшисе килэ. Цена вопроса кызыгызнын сэлэмэтлеге. Эти эни якламаса кем яклар?!Кияү кызыбызны кыйный?
-
9 август 2022 - 11:39Без имениБигерәк күп күргән сез. Кайтмаска иде, үсәр иде бала. Ййй язмышларГомерем усал кайнана, исерек ир белән үтте 5
-
8 август 2022 - 12:19Без имениИрегез белән барып, утырып күзгә күз карап сөйләшәсегез калган.Телефо6ан решать итеп буламыниКияү кызыбызны кыйный?
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.