Әсәрләрдә – күңел җылысы

Милли сәнгатебез хәзинәләрен үзенчәлекле иҗади табышлары белән баеткан хатын-кыз рәссамнарыбыз Гайшә Рахманкулова, Рада Нигъмәтуллина һәм Рушания Якупова иҗаты күпкырлы, төрле һәм һәркайсы энҗе бөртекләре сыман затлы, кабатланмас, кызыклы.
Атказанган сәнгать эшлеклесе Рушания Якупованың сиксән яшьлек юбилеена багышлап, Казан Кремлендәге «Хәзинә» Милли сәнгать галереясы залларында оештырылган күргәзмәсе рәссам иҗатының үзенчәлеген — табигатьне, ел фасылларына һәрчак яшьләрчә сокланып, аның тылсымлы һәм гүзәл күренешләрен яңача, камил итеп ача белүен янәдән раслый. Күргәзмәдәге иҗат җимешләре 1990-2000 елларда иҗат ителгән икәнлеге күрсәтелсә дә, алардан ташып торган дәрт, көч-куәт, хис, садәлек-сафлык тамашачыны һәрчак әсир итә.Рушания ханымның иҗади язмышы катлаулы да, бәхетле дә. Балачактан иҗат мохитендә үсүе аны сәнгать дөньясына тартып кертә: кыз Оренбург өлкәсендәге Кызыл Мәчет авылында зәркәнче оста Мостафа ага гаиләсендә туа. Абыйсы Байназар Әлминев — танылган рәссам-график, татар халык әкиятләренә сурәт-рәсемнәр ясау белән мавыга. Рушания исә Дулев һөнәр-сәнгать училищесында фарфорга сурәт төшерү бүлегендә укый, аннан Казанда сәнгать училищесында укып, осталыгын чарлый.
Бүгенге көндә Рушания Якупова үзенә генә хас, башкалардан аермалы язу манерасына ия булган, өлгергән оста. Артта — олы тормыш юлы, академик, СССРның халык рәссамы Харис Якупов белән кулга-кул тотынышып үткән гомер. Аларның уллары — Фәрит белән әнвәр Якуповлар да талантлы рәссам булып танылды. Шулай да аның иҗат ялкыны зур гаилә мәшәкатьләренә күмелеп сүнмәде, һәрчак дөрләп янмаса да, көч җыйды, якты төсмерләр белән баеп, яңа яңгыраш алды, өлгерде. Рушания Якупова дөньяны үзенчә күрә, хис-тәэссоратларын сурәтли белә. Гап-гади әйберләрне — чәчәкле натюрмортның якты төсләрен, җиләк-җимешне сусыл, тере, тәмле итеп күз алдына бастыру рәссамнан зур осталык һәм күңел байлыгы, иҗади хыял таләп итә.
Яраткан жанры — натюрмортта төсләрнең чисталыгы һәм яңгырашы образның күтәренке рухы белән яраша. Иҗатының тагын бер үзенчәлеге — ачыклык, рухи бердәмлек, оптимизм — яктыга тартылу бербөтенгә әйләнә. Рәссам үз стилен, язу манерасын тапкан, сюжет кору осталыгына ирешкән. Тыштан ул үзгәрешсез тоела, әмма һәр әсәрдә үсеш, авторның хис-тойгылары белән бәйләнеш тоемлана. Хатын-кызга хас йомшаклык, мөлаемлык гүя ул җан өргән чәчәк бәйләмнәренә, татар сөлгесе, самовар белән бизәлгән натюрмортларга да күчә. Ихлас ярату белән нәкышләнгән һәр бизәк гади яшәешнең матурлыгын күрергә әйди сыман.
Рушания Якупова әсәрләре кырык елдан артык Бөтенсоюз, зона, республика күргәзмәләрен бизи. Татарстан Дәүләт музее, АКШ һәм Европа илләре коллекционерларының шәхси тупланмаларында саклана торган, күңел җылысы
сеңгән сурәт-картиналары үзенчәлекле рәссам иҗатының үлемсезлеген раслый.
«Сөембикә», № 10, 2008.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
«Рәнҗемә миңа, кызым...» Ул аның каберенә еллар үткәч кенә кайта алды. Юк, еракта – диңгез-океаннар артында яшәгәнгә түгел, күңеле тартмаганга...
-
«Төшләремдә ак күлмәктән син...» – «Шевроле круз» машинасында йөри торган малаегыз бармы? – дип сорыйлар Иршат абыйдан. – Әйе. – Авария булган, килегез... Өс-башларына нәрсә туры килә, шуны киеп, кайнанасы Галиябану апага берни әйтмичә өйдән атылып чыгып китәләр...
-
Алсу тәрәзә Хикәя
-
Кыска буйлы зур бәхет Бар яктан да килгән Миләүшәгә башка егет табылмады микән дип, шаккаттым, дөресен генә әйткәндә. Авылда өрлек кадәрле менә дигән ничә егет бар, ә аның артыннан кайсыдыр бер авылдан шушы кечкенә генә егет йөреп маташа.
-
Үләнче Рушания ханым Минсәгыйрованы үзе яшәгән Спас районының Болгар шәһәрендә генә түгел, инде бөтен республикада үләнче дип беләләр
Соңгы комментарийлар
-
31 гыйнвар 2023 - 16:29Без имениДөрес эшләгәннәр, дип язучыга җавап бирәсе килә. Аларны яратмаган кешегә өйләнергә, кияүгә чыгарга кем мәҗбүр иткән? Яратмыйча яшәгәч, нигә шул гомер яшәгәннәр? Нигә баштарак аерылмаганнар? Бу очракта азгынлык бу! Әгәр алар бер-берсе бн очрашканчы мәхәббәтсез яшәү авыр, дип аерылган булсалар, аңлап булыр иде. Ә бу очракта хыянәт бу! Димәк, азгынлык!«Мин аны сыйныфташлар очрашуыннан алып кайттым...»
-
31 гыйнвар 2023 - 13:57Без имениХыянэт итмэгэн ирлэр бар микэн ул? Мин иремэ шулай дип эйткэч, э ирлэр кемнэр белэн хыянэт итэ сон хатыннарына,хатын-кыз белэн тугелме диде. Монда ирлэрне генэ дэ гаеплэп булмыйдыр, муеннарына асылынгач, постельгэ сойрэп яткыргач, нишлэсен инде алар? Ир-ат табигатьтэ нэсел калдыручы, самец бит инде ул. Э хатын-кыз тотнаклырак булса, хыянэтлэр дэ булмас иде. Уз ирлэре белэн яши алмаган, азып-тузып йоруче хатын-кызлар( хатын-кыз димэсэн, хэтерлэре калыр) этэрэ ир-атларны хыянэткэ. Ойлэнгэн ир икэнен белэ торып, анын белэн очрашып йору бернинди кысаларга да сыймый.«Йөремсәк» хатын
-
31 гыйнвар 2023 - 18:16Без имениАллаһ Тәгалә сынауларның ин олысын биргэн,димэк ин яраткан колларыннандыр...Куркэм сабырлык белэн уткэреп жибэрергэ насыйп булсын.Мэрхэмэтле,шэфкатьле иманлы кеше тап итсен.Ялгызлыкка караганда,янэшэндэ яхшы кеше торса,авырлыкны жинэргэ жинелрэк булыр.Балаларның уз юлы. Аллаһ хэерле юлын узе курсэтер ин ша Аллаһ.Киләбез дә китеп югалабыз...
-
30 гыйнвар 2023 - 20:45Без имениМин дэ сезнен кебек исерек ирне 18 ел тузеп яшэдем. Хэзер исемэ тошкэн саен, жулэр булганмын дип уйлыйм. Аерылышканыбызга елдан артык, хаман эчэ, эчендэ чыкмаган жаны гына калган инде. Кеше ни эйтер дип тузэбез шул, узебезне уйламыйбыз. Эгэр бер фикергэ килэ алмасагыз, психолог белэн кинэшегез. Мина ярдэме тиде. Игътибарыгыз очен рэхмэт.Эчкече иргә сабыр итәргәме?
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.