Казан һәм Тукай

Габдулла Тукай музеенда Татарстанның халык рәссамы Ирина Колмогорцеваның «Казан һәм Тукай» дип исемләнгән шәхси күргәзмәсен карап йөрим. Рәссамның балачактан ук таныш исеме күңелдә уйдык-уйдык хатирәләрне яңартып ала: «Гөлчәчәк» әкиятен, Бари Рәхмәтнең «Сара мәктәпкә бара», Абдулла Алишның «Койрыклар» китапларын бизәгән рәссам бит бу!
Иҗатының башлангыч чорында анималистика жанрында аеруча күп эшләгән... Аның «Мин Казанда яшим» дип аталган «Үзең буя» альбомындагы рәсемнәргә бик мавыгып төсле карандашлар белән «җан өреп» утыруларым да исемдә... Соңрак мин аның Львов полиграфия институтын тәмамлавын, ире – рәссам-сынчы Георгий Зяблицев белән Казанга кайтуын, биредә яраткан эшен табуын белдем. Ул – пейзаж, натюрморт, портретлар, китап графикасы остасы, искиткеч гравер. Һәм, әлбәттә, Е. С. Тейс дигән атаклы рәссамнан офорт ысулын үзләштергән сирәк рәссамнарның берсе. Татарстан китап нәшриятында кырык елдан артык эшләү дәверендә дистәләгән балалар китабын бизәгән, шуңа күрә аның күп эшләре әдәби юнәлеш алу да гаҗәп түгел. Иҗатында Пушкин, Цветаева, Дурова һәм, әлбәттә, Тукай – иң түрдә!Тукай дөньясы аны тәмам сихерли! «Тукай-Кырлай» офорт циклы, шагыйрьнең төрледән-төрле портретлары, әсәрләренә багышланган күпсанлы иллюстрацияләр... «Тукай. Шәкерт белән очрашу» композициясендә шагыйрь образы яраткан Казаныбыз күренешләре белән тыгыз үрелеп бара. Ә менә «Тукай. Уйлану» портретында – шагыйрь уйга чумган яшь егет сурәтендә. Аның романтик кичерешләре динамик штрихларда бик төгәл чагыла. «Шагыйрьнең балачагы» литографиясендә исә эчкерсез уйчан малай халык әкиятләре дөньясында. «Авыру Тукай» композициясе шагыйрьнең соңгы көннәрен, аны югалту хәсрәтен соры-караңгы төсләр гаммасында тагын да көчәйтә. «Печән базары, яхуд Яңа Кисекбаш» дигән күләмле офорттагы катлаулы композицияне күргәч, ихтыярсыз көлеп җибәрәсең. Төрле төсләр белән чуарланган шәрык келәмен хәтерләтә ул: поэма геройлары нинди генә кыяфәткә кермәгән!..
Ирина Колмогорцева картиналарындагы әкияти Казан мине тәмам сихерли: урамнары, җыйнак ишегаллары, борынгы шәһәргә бизәк булып калыккан заманча яңа йортлар, чал Кремль, тылсымлы замокларны хәтерләтүче Кекин йорты, Сынлы сәнгать музее, зәңгәр Әҗем мәчете... Бөтенесе таныш, әмма мин аларны яңача ачам. Динамика, ирекле штрихлар, ракурстан оста файдалану, төсләр, күр, ничек үзгәртә икән һәммәсен! Кремль янында апрельнең алсу сыек томаны аша яфракка бөреләнгән тупыллар, октябрь парк-ларындагы алтын төсләр дуены, җәйге җылы төн зәңгәрлеге... Идел буендагы бакчасында үзе үстергән алмалар, күз явын алырдай чәчәкләр – аларын да рәссам пумаласы иркәләп узган... Рәссамга рәхмәтләр укып, рәхәт бер халәттә картиналарны кабат күздән кичерәм. Сокланам. Тиздән 85 яшьлек юбилеен каршыларга әзерләнүче зур талант Ирина Колмогорцева һаман тынгысыз иҗатта!
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
«Рәнҗемә миңа, кызым...» Ул аның каберенә еллар үткәч кенә кайта алды. Юк, еракта – диңгез-океаннар артында яшәгәнгә түгел, күңеле тартмаганга...
-
«Төшләремдә ак күлмәктән син...» – «Шевроле круз» машинасында йөри торган малаегыз бармы? – дип сорыйлар Иршат абыйдан. – Әйе. – Авария булган, килегез... Өс-башларына нәрсә туры килә, шуны киеп, кайнанасы Галиябану апага берни әйтмичә өйдән атылып чыгып китәләр...
-
Алсу тәрәзә Хикәя
-
Кыска буйлы зур бәхет Бар яктан да килгән Миләүшәгә башка егет табылмады микән дип, шаккаттым, дөресен генә әйткәндә. Авылда өрлек кадәрле менә дигән ничә егет бар, ә аның артыннан кайсыдыр бер авылдан шушы кечкенә генә егет йөреп маташа.
-
Үләнче Рушания ханым Минсәгыйрованы үзе яшәгән Спас районының Болгар шәһәрендә генә түгел, инде бөтен республикада үләнче дип беләләр
Соңгы комментарийлар
-
31 гыйнвар 2023 - 16:29Без имениДөрес эшләгәннәр, дип язучыга җавап бирәсе килә. Аларны яратмаган кешегә өйләнергә, кияүгә чыгарга кем мәҗбүр иткән? Яратмыйча яшәгәч, нигә шул гомер яшәгәннәр? Нигә баштарак аерылмаганнар? Бу очракта азгынлык бу! Әгәр алар бер-берсе бн очрашканчы мәхәббәтсез яшәү авыр, дип аерылган булсалар, аңлап булыр иде. Ә бу очракта хыянәт бу! Димәк, азгынлык!«Мин аны сыйныфташлар очрашуыннан алып кайттым...»
-
31 гыйнвар 2023 - 13:57Без имениХыянэт итмэгэн ирлэр бар микэн ул? Мин иремэ шулай дип эйткэч, э ирлэр кемнэр белэн хыянэт итэ сон хатыннарына,хатын-кыз белэн тугелме диде. Монда ирлэрне генэ дэ гаеплэп булмыйдыр, муеннарына асылынгач, постельгэ сойрэп яткыргач, нишлэсен инде алар? Ир-ат табигатьтэ нэсел калдыручы, самец бит инде ул. Э хатын-кыз тотнаклырак булса, хыянэтлэр дэ булмас иде. Уз ирлэре белэн яши алмаган, азып-тузып йоруче хатын-кызлар( хатын-кыз димэсэн, хэтерлэре калыр) этэрэ ир-атларны хыянэткэ. Ойлэнгэн ир икэнен белэ торып, анын белэн очрашып йору бернинди кысаларга да сыймый.«Йөремсәк» хатын
-
31 гыйнвар 2023 - 18:16Без имениАллаһ Тәгалә сынауларның ин олысын биргэн,димэк ин яраткан колларыннандыр...Куркэм сабырлык белэн уткэреп жибэрергэ насыйп булсын.Мэрхэмэтле,шэфкатьле иманлы кеше тап итсен.Ялгызлыкка караганда,янэшэндэ яхшы кеше торса,авырлыкны жинэргэ жинелрэк булыр.Балаларның уз юлы. Аллаһ хэерле юлын узе курсэтер ин ша Аллаһ.Киләбез дә китеп югалабыз...
-
30 гыйнвар 2023 - 20:45Без имениМин дэ сезнен кебек исерек ирне 18 ел тузеп яшэдем. Хэзер исемэ тошкэн саен, жулэр булганмын дип уйлыйм. Аерылышканыбызга елдан артык, хаман эчэ, эчендэ чыкмаган жаны гына калган инде. Кеше ни эйтер дип тузэбез шул, узебезне уйламыйбыз. Эгэр бер фикергэ килэ алмасагыз, психолог белэн кинэшегез. Мина ярдэме тиде. Игътибарыгыз очен рэхмэт.Эчкече иргә сабыр итәргәме?
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.