Борын суламый

"Хөрмәтле редакция! Дүрт яшьлек оныкчыгым еш авырый. Салкын тидеме, борыны тыгыла, температурасы күтәрелә. Аннан тамак төбе кызарып чыга. Әнисе ниләр генә эшләп карамый. Борынына алоэ согы да тамыза, табиблар кушканча “Гексорал” да, чөгендер суы да сала, тик файдасы гына тими. Аптырагач, борын, тамак, колак авыруы табибларына алып бардык. Ә табиб шундук “аденоид” дигән диагноз куйды, аны алдырырга, диде. Без куркабыз. Бәләкәй бит әле. Ни дисәң дә, операция ич инде ул. Операция вакытында баланың кулларын бинт белән бәйлиләр дип ишеттек. Дөресме шул? Болай итеп, балага гомерлек җәрәхәт ясамабызмы? Аны алдырмыйча гына котылып булмыймы? Ул үзеннән-үзе бетмиме?
Әнисә ЗАКИРОВА. Яшел Үзән районы.”
Сорауны отоларинголог Халит АЛИМЕТОВка юлладык.
— Иң әүвәле аденоидның нидән гыйбарәт булуын ачыклап үтик. Югыйсә, кайбер ата-ана аның исемен ишетүгә үк коелып төшә. Аденоид — ул йоткылыктагы бадам сыман бизләрнең үсүеннән барлыкка килгән гап-гади шеш. Баланың беренче елында аңкау бизләре шикелле борын-йоткылык бизләре дә (аденоидлар) аның иммун системасын формалаштыруда әһәмиятле функция үтиләр. Аденоидлар аңкауның өске кырында (тыштан күренми) урнашкан. Кайвакыт алар (гадәттә, еш салкын тиюләр нәтиҗәсендә) үсә башлый. Шул тикле үсеп китә ки, хәтта Евстахий көпшәсен (ишетү каналы) тарайтуга китерә. Шуның аркасында балага борын аша сулау кыенлаша. Әлеге очракта без: “Балада аденоид”, — дибез. Ул күбрәк, хатта әйтелгәнчә, дүрт-биш яшьлек балаларда күзәтелә. Борын-йоткылык бизләренең зураюы баш бәласе түгел, бер дә курыкмагыз. Чөнки бала үскән саен, аның сулыш юллары да киңәя һәм аденоидлар инде аңа комачауламый башлый.
Әмма бу һәрвакыт та шулай эзсез үтә дигән сүз түгел әле. Әгәр дө зурайган бизләр борын аша сулауны кыенлаштыра икән, проблема туа. Игътибар! Балагыз гел авызы белән сулый, авызын һәрчак ачык тота. Сабыегызның йөзенә үзенчәлекле кыяфәт чыга. Төнлә бала гырлый, йокысы туймый. Шуңа күрә көндез тиз арый, көйсезләнә. Тавышы тыңкыш чыга, борыны тыгыла. Ә инде евстахий көпшәсе тыгылган очракта, ул начар ишетә. Урта колак ялкынсынуының еш күзәтелүе дә әлеге бизләрнең үсү нәтиҗәсе. Шунысын да онытмыйк: авыз аша сулагач, лайлалы тышча нык кибә һәм организм төрле чирләргә бик тиз бирешүчөн була.
Мондый очракта өти-әнигә нәрсә эшләргә, дисезме? Аденоидка каршы кискен чара кулланырга ярамый. Балагыз күбрәк авыз аша суласа, начар ишетсә, әгәр дә анда еш кына урта колак ялкынсынуы булса яисә башка тын юллары инфекциясе күзәтелсә, аны балалар отоларингологына күрсәтергә тәкъдим итәм. Операция кирәкме-юкмы, табиб үзе хәл итә. Ул берничә минут дәвам итә: борын-йоткылык бизе җирле яисә гомуми наркоз белән алына. Операциядән соң, ике сәгать үтүгә үк, бала үзен яхшы хис итә башлый.
фото: https://pixabay.com
Әнисә ЗАКИРОВА. Яшел Үзән районы.”
Сорауны отоларинголог Халит АЛИМЕТОВка юлладык.
— Иң әүвәле аденоидның нидән гыйбарәт булуын ачыклап үтик. Югыйсә, кайбер ата-ана аның исемен ишетүгә үк коелып төшә. Аденоид — ул йоткылыктагы бадам сыман бизләрнең үсүеннән барлыкка килгән гап-гади шеш. Баланың беренче елында аңкау бизләре шикелле борын-йоткылык бизләре дә (аденоидлар) аның иммун системасын формалаштыруда әһәмиятле функция үтиләр. Аденоидлар аңкауның өске кырында (тыштан күренми) урнашкан. Кайвакыт алар (гадәттә, еш салкын тиюләр нәтиҗәсендә) үсә башлый. Шул тикле үсеп китә ки, хәтта Евстахий көпшәсен (ишетү каналы) тарайтуга китерә. Шуның аркасында балага борын аша сулау кыенлаша. Әлеге очракта без: “Балада аденоид”, — дибез. Ул күбрәк, хатта әйтелгәнчә, дүрт-биш яшьлек балаларда күзәтелә. Борын-йоткылык бизләренең зураюы баш бәласе түгел, бер дә курыкмагыз. Чөнки бала үскән саен, аның сулыш юллары да киңәя һәм аденоидлар инде аңа комачауламый башлый.
Әмма бу һәрвакыт та шулай эзсез үтә дигән сүз түгел әле. Әгәр дө зурайган бизләр борын аша сулауны кыенлаштыра икән, проблема туа. Игътибар! Балагыз гел авызы белән сулый, авызын һәрчак ачык тота. Сабыегызның йөзенә үзенчәлекле кыяфәт чыга. Төнлә бала гырлый, йокысы туймый. Шуңа күрә көндез тиз арый, көйсезләнә. Тавышы тыңкыш чыга, борыны тыгыла. Ә инде евстахий көпшәсе тыгылган очракта, ул начар ишетә. Урта колак ялкынсынуының еш күзәтелүе дә әлеге бизләрнең үсү нәтиҗәсе. Шунысын да онытмыйк: авыз аша сулагач, лайлалы тышча нык кибә һәм организм төрле чирләргә бик тиз бирешүчөн була.
Мондый очракта өти-әнигә нәрсә эшләргә, дисезме? Аденоидка каршы кискен чара кулланырга ярамый. Балагыз күбрәк авыз аша суласа, начар ишетсә, әгәр дә анда еш кына урта колак ялкынсынуы булса яисә башка тын юллары инфекциясе күзәтелсә, аны балалар отоларингологына күрсәтергә тәкъдим итәм. Операция кирәкме-юкмы, табиб үзе хәл итә. Ул берничә минут дәвам итә: борын-йоткылык бизе җирле яисә гомуми наркоз белән алына. Операциядән соң, ике сәгать үтүгә үк, бала үзен яхшы хис итә башлый.
фото: https://pixabay.com
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Яратып яшәмәдем ...Ул көнне мин үлдем... Җаным үлде. Миңа инде барыбер иде: кем белән яшим, кайда яшим... Күз алдымда гел Фаил генә торды.
-
Гомеркәйләр бик кыска (хикәя)
-
Галош язмышымны хәл итте Балачактан ук әкиятләр яратмыйм. Ышанмыйм да. Әмма тормышың әкият сценариесе ,буенча баргач, ышанмый хәл юк икән...
-
Җандагы төер Мәрйәм кебек быел зарыгып кыш килгәнен көткән кеше бар микән? Юктыр!
Соңгы комментарийлар
-
16 гыйнвар 2021 - 07:36Без имениЯрты гомереннэн артыгын яшэгэнсен, купкэ тузгэнне , азга гына түз инде, беребез дэ белми күпме яшэячэгебезне, бары Аллахы гына белэ, курэ, ишетэ кунелдэ нилэр барын, гонах кылмый гына яшэсэн жанын тынычрак була, э иреннен бу гадэте кешегә яла ягу була. Бу бик зур гонах. Күңел тынычлыгы намазда. Сабырлыгын өчен савабы ахирэттэ булыр.Ирем гомер буе, «кыз түгел идең», диде
-
16 гыйнвар 2021 - 09:02Без имениЭйе эби(без дэу эни дип эйтэ идек) бн ускэн балалар барыбер башкачарак шул,тэуфикьлырак дип эйтимме инде.безнен чор балалары башка торлерэк иде шул,хэзергелэр бик эбилэрне тынламыйлар,кыз бала эле эзерэк колак сала сузлэренэ.э малайлар алай тугел икэн.Якын ерак әбекәем
-
16 гыйнвар 2021 - 09:58Без имениСабыр итэ белергэ Иде эти энидэн урнэк булмаган сезгэБайлар да елый
-
16 гыйнвар 2021 - 09:16Без имениТөрмэ, тэкэ дилэр, Башкортостан, Илеш районы.Булат Бәйрәмовны кызык иткәннәр
-
16 гыйнвар 2021 - 09:42Без имениБездэ дэ эбекэй дилэр. Минзэлэ ягы. Эбилэр урамда була ул ди иде курше эби. Минем эбекэйлэр дэ нэкь шундый иде. Гел башта Алла бирса дип сойлэшергэ, бисмилла дип йокларга ятарга, Аллах тагалэнен барлыгына ышандырып устерделэр. Урыннары ожмахта булсын. Икеседэ минем беренче баламны куреп калдылар. И 1ел аралыгы бн китептэ бардылар. Кирэк чакта соеп, кирэк чакта сугеп. Эшкэ ойрэтеп устерделэр. Мен рэхмэтЯкын ерак әбекәем
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.