Өйләнешик

Борын-борыннан өйләнешү, ягъни сөйгәнең белән өйле булып яшәүнең алшартлары булган. Яучылар, димчеләр, таныштырулар, колак тешләтүләр, урлап кайтулар... Һәр халыкның үз йоласы, үз кагыйдәсе, үз гадәте.
Колак тешләтүләр татарларда булмаган бугай. Ә менә кыз урлаулар хакында үзем дә язгалаганым булды. Яшьләрнең бу рәвешле өйле булу гамәле әле дә безнең тормыштан югалган дип булмый. Татар хәятенең егеткә кыз яучылау хәлләренә нигезләнгән сәхнә әсәрләре дә байтак безнең драматургиядә. Мәшһүр «Галиябану» драмасын гына искә төшерик. Гаяз Исхакыйның «Алдым-бирдем»е соң, Галиәсгар Камалның «Бүләк өчен» комедиясе. Әйе, яңа гаилә кору кебек җитди мәсьәлә тирәсендә драма да, комедия дә гомер буе уйналып тора.
Замана яшьләре гасырлар буе уйналып килгән сценарийны хәзер үзләренчә «яза» башлаганнар икән. Әле менә бер дустым шалтырата. Ишеткән яңалыгыннан хәйраннар калган. «Беләсеңме, – ди бу миңа, – Казандагы оныгыма егете тәкъдим ясаган. Ничек итеп, дип сора! Кран алып килеп, оныгым яшәгән тәрәзә биеклегенә күтәрелгән дә, тәрәзә шакып ачтырган. Аннары чәчәк бәйләме белән йөзек салынган тартма сузган. Чәчәк арасына «Өйләнешик!» дигән язу кыстырган. Тиздән туйлары була».
Менә шулай. Элекке вакыт булсамы? Дустым, шәлъяулыгын ябып, кодагыйларын күрергә барыр иде. Чәкчәкләр анда, пар күмәчләр, пар казлар... Хәзер әнә ресторанда утырыр да кайтыр. Чакырсалар әле. Ярый әле туй була, дигәннәр. Яшьләр туй үткәреп, туган-тумача җыеп азапланмыйлар. Үзләре генә «межсобойчик» үткәреп алалар да, имеш, гаилә булалар. Ярый әле, «гражданлык никахы» дигән шаукым соңгы вакытта модадан чыга бара.
Тәкъдим ясау мәсьәләсе миңа, чыннан да кызык тоелды. Юлымда очраган беренче яшь ханымга ук мөрәҗәгать иттем. Имеш, егете аның кулын ни рәвешле сораган. Әти-әнисенә кыз сорап барганмы? Ягьни йоланы үтәгәнме? Баруын бармаган икән, әмма тәкъдим үзенчәлекле ясалган. «Ул Кытайга укырга киткәндә миңа бер диск биреп калдырды. Аның эчендә: «Мин алты айдан кайтам, кайткач та кавышырбыз», – дигән сүзләр тезелгән җыр бар иде. Кавыштык. Аныңча бу хакта хатлар аша сөйләштек». Бу темага хикәятләр байтак җыйдым мин. Гаджетлар, техника заманында танышу да, кавышу да проблема түгел икән. Тик менә яшьләр романтикага сусаганнар. Хәтта техника һәм гаджет катышлы романтика булса да... Әйтик, бер егет болай иткән. Машинам ватылды, дип автосервиска борылып кергән. Анда механик белән низагланган. Имештер, якалашып киткәннәр. Кыз егет өчен ут йота башлаган. Кайнарланып китеп, ул да капотка барып ябышкән. Ә анда машинаны сафтан чыгарырга мөмкин булган тартма ята икән. Алып ташлыйм дисә, эченнән машина бәясе торышлы җәүһәр ташлы йөзек килеп чыккан. Шул йөзекне борынгыларча, ягъни гади итеп кенә – сыңар тезен тезләнеп, сыңар кулын кызга таба сузып: «Сөеклем, чык миңа кияүгә!» – дисә, ни булган инде. Юк шул, мөгез чыгарырга кирәк.
Мөгез чыгару артистлардан башланды бугай. Алар бит йә диңгезгә чумып, йә тау башына менеп туй балдагы кигерәләр. Әйтик, Анастасия Заворотнюк өченче иренә – Петр Чернышевка кияүгә чыксын өчен спортчы егет мондый хикмәт ясый. Диңгезгә кереп китә дә, «менә нәрсә таптым» дип, Настяны суга керергә чакыра. Егет учын ачып җибәрсә, анда тагын да шул җәүһәр кашлы йөзек икән. Икенче берәү, монысы Казанда, ярәшү балдагын поварга биреп, үзләре ашарга тиешле балык эченә салдыра. Байларның әкиятләре дә кызык инде. Антон Сихарулидзе белән Яна Лебедеваның әкияте мондыйрак: Антон төрле тартмалардан матрешка ясаган. Матрешканың бер тартмасыннан мәхәббәт аңлаткан язу, икенчесеннән назлы сүзләр, өченчесеннән: «ашыкмый тор, шушы номерга шалтырат» дигән әмер килеп чыккан. Әмма Янаның телефоны сүнгән икән – шалтырата алмый. Ярый әле шул мизгелдә чәчәк бәйләме тоткан Антон үзе килеп кергән, йөзеге белән инде...
Ике авыл арасын – сигез чакрымны – җәяүләп, чемодан күтәреп килен булып төшкән җиңгәмне искә төшерәм дә уйлап куям: иң мөһиме шаккаттыру түгел, ә гомерне ничек яшәп бетерү ләбаса!
фото: https://pixabay.com
фото: https://pixabay.com
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Киткәннәрне нигә туктатырга? Гөлнара, матур төшләр күреп, татлы йокыга талган иде... Менә ул Камышлыкүл болынында яланаяк йөгереп йөри. Бу аның кыз чагы икән бит.
-
"Син безгә кыз килеш килмәдең..." Минем икенче балам ашыгыбрак – алты ай ярымнан ук туды. Нигә болай иртәләгәндер, андый сәбәп тә юк к
-
Нәфес коллары (хикәя)
Соңгы комментарийлар
-
21 апрель 2021 - 11:49Без имениИ аллакаем, Тәрбия газетасын чыгарган Газинур дип аңладым инде. мин укытучы кеше бик күп ачык дәресләремне 10-15 еллап шул гэзетада бастырдым бит. ирле-хатынлы газета чыгардылар алар. Раббым сабырлык бирсен сезгә, балаларыгызга.Кияүгә сүз әйтмәгез!
-
21 апрель 2021 - 11:44Без имениӘллә ничә кат укыдым да укыдым. Шулай искә төшергәләп тору киорәк икән дип уйладым тормыш һәм яшәү турында. бу турыда язып яхшы иткәнсез.Үреләм дә карыйм күңел түрләремә...
-
21 апрель 2021 - 23:40Без имениБик авыр хэллэр,ачы хэсрэт.Бу турыда укыганым булган икэн,исемэ тошердем.Куз яшьлэре ирексездэн ага гына.Бала хэсрэтлэрен курсэтмэсен,ходаем.Күбәләк булып очты...
-
22 апрель 2021 - 06:13Без имениБик авыр хэл,Аллам сакласын ,куз яшьлэрсез укып булмый!!!Күбәләк булып очты...
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.