Яңа ел мифлары

Кар бабай
Кар бабайның хәтта туган елы да билгеле: 1493 ел. Нәкъ шул елда Флоренция скульпторы, шагыйре һәм архитекторы Микеланджело Буонарроти беренче тапкыр кардан сын ясый. Дөресрәге, бу дата скульптура тарихына кереп кала.Чынлыкта, Кар бабайларны борынгы славян халыклары мәҗүси вакыттан ук ясый торган булган. Кар бабайлар салкын, зәмһәрир һәм кырыс кышның рухы буларак күзалланган, шуңа да аларны башта иләмсез зур, куркыныч итеп ясаганнар. Кар бабай янында аның пары – Кар әбие дә булган. Славяннар кар-буран, кышкы томаннар белән хатын-кыз җенесле рухлар идарә итә, дип уйлаганнар.
Христианнар риваяте буенча, Кар бабайлар – фәрештәләр, чөнки кар күкләр бүләге, дип саналган. Шуңа да кешеләр Кар бабай ясаганнар да аның колагына пышылдап кына теләкләрен җиткерә торган булганнар. Ә Кар бабай эреп, парга әйләнгәч, аларны Аллаһка ирештерә, имеш.
Европада Кар бабайларны өй янына ук ясый торган булганнар. Аны бизәргә яратканнар: шарф бәйләткәннәр, бияләйләр кидерткәннәр, гирляндалар такканнар. Кулына мәҗбүри рәвештә себерке тоттырганнар. Кишер борын – киләсе ел уңышы өчен «җаваплы» булган ияләрне «җайлау» өчен кирәк булган, каплаулы чиләк муллыкны символлаштырган.
Норвегиядә Кар бабайны өйдән тәрәзә аша күзәтергә ярамаган. Юлыңда Кар бабай очрату да яхшыга юралмаган. Румыниядә Кар бабайга сарымсактан муенса ясап кигерткәннәр. Кар бабай өйдәгеләрне яман күздән, чир-чордан саклый, дип юраган алар.
Бары тик XIX гасырда гына Кар бабайлар Яңа ел һәм Раштуа бизәге булып киткән һәм бәйрәм рухы алып килә торган бер билгегә әверелгән.
18 гыйнвар – Халыкара Кар бабай көне икән. Бу көнне кечкенәдән Кар бабайлар сурәтләрен җыючы Германия кешесе Корнелиус Гретц тәкъдим иткән. Ни өчен 18 гыйнвармы? Беренчедән, бу вакытта күп илләрдә кар бар, икенчедән, «18»ле саны себерке тоткан Кар бабайга охшаган. Һәм нәкъ шушы көнне бернинди халыкара бәйрәм дә юк. Ә Россиядә Кар бабай көнен 28 февральдә – кышны озату көне итеп билгелиләр.
Дөньяда иң биек Кар бабай ясау буенча ярышлар оештыралар. Европада иң биек Кар бабайны Австриянең Гальтюр шәһәрендә – тау чаңгысы курортында ясаганнар. Аның биеклеге 16 метр 70 сантиметрга җиткән. Дөнья буенча рекордны 1999 елда АКШта куйганнар: аларның Кар бабае 37 метрдан да артып киткән.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин... Сүземне ерактанрак башлыйм әле. Әти үлгәндә мин әле тумаган да булганмын – әни 7 айлык корсаклы килеш калган. Аңа бу вакытта нибары 21 яшь булган...
-
Ялгыз канат Ире чит хатынга чыгып китсә дә, йөрәк болай әрнемәс иде. Хыянәтен кичерә алмый, мендәр кочаклап елар да, мәхәббәтне нәфрәткә әйләндереп яшәр иде. Ә ул хатынына гына түгел, балаларына, әти-әниләренә, диненә, үзенә хыянәт итте. Миләүшә яшь көе ирсез калды.
-
Рәхмәт, әнием! Аның ирен үтереп ташладылар. Дөресрәге, үләр дәрәҗәгә җиткәнче кыйнап ыргыттылар... Аңсыз гәүдәсен өйләреннән ике йөз метрлар чамасы җирдә, барак кебек шыксыз йортларның пычрак ишегалдыннан таптылар...
-
Бар җылымны сиңа бирәм, әни... Әнигә бар җылыңны да, назыңны да, яратуыңны да бирәсең, чөнки ул әни, һәм башкача уйлау, яшәү мөмкин түгелдер... Ә үз әниең булмаса?! Кемгә бүләк итәргә? Сине ничек бар шулай кабул итә торган кем бар тагын?! Әни бар! Иремнең әнисе!
-
Мин аны Ходайдан сорап алдым Ул чакта алдымда ике юл иде: йә үземне тулысынча карьерага багышлыйм (мин бу вакыт Мәскәүдә, бик зур бер оешмада әйдәп баручы юрист булып эшлим), йә...
Соңгы комментарийлар
-
16 июнь 2022 - 22:23Без имениБәхетле гаилә.СүбөханАЛЛАҺ!Кадерле,кирәкле,иманлы булып тигезлектә,чын ир--ат,гаилә тоткасы белән яшәп бетерергә насыйп булсын!Бик матур ярату,гаилә кору тарихы!Балдаклар, туй күлмәге калды, ә мин...
-
17 июнь 2022 - 23:08Без имениЭй кыланып та карый инде, гэлуш киеп чыкканчы, тусинка киеп чыксыннарУфада – «ТМТV» татар музыкаль премиясе тапшыру тантанасы узды
-
17 июнь 2022 - 13:14Без имениШундый төрле фикерлэр эйтелгэн.Раил Садриев: «Безне театр коткарачак!»
-
17 июнь 2022 - 18:20Без имениБер аллакаем хэерле картлык бирсен,олыгайган коннэрдэ чит кеше бусагаларына барып егылырга язмасын. Тирэн эчтэлекле хикэя, уйланырлык,Фагилэ,язмаларынэчен рэхмэт,тагында кызыклы язмаларынны котеп калабыз.Балаларына сыймаган Галия әби
-
20 июнь 2022 - 09:10Без имениХодай гомерне очкэ булгэн, бала чак, рэхэт чак, кыен чак, рэхэт чаклары уткэн, картайгач кыен чаклары калган шул, борынгылар дорес эйткэннэр авыр чаклар яшьлектэ калсын рэхэт чак картлыкта булсын диепУч тутырып акча тапкан ике абый да урамда калды
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.