Чәч… шаһит

Гашыйк җаннар сөйгәненең чәч-керфегенә беркайчан да битараф булмаган. «Әй, җаныем, керфегең… Бирче миңа бөртеген! Бик еракларга китәмен, төсең итеп йөртермен…», «Сибелә чәчем, сибелә чәчем, сибелә чәчем җилләргә…» Гашыйклар гынамы, тикшерүче-криминалистлар да чәч бөртекләренә битараф түгел икән.
…Эксперт, җинаять урынын тикшергәндә, шунда табылган чәч бөртеген дикъкать белән өйрәнеп, җинаятьченең шаһитлар әйтүенчә, хатын-кыз булмавын, ә бәлки кыз-хатын киемнәренә киенгән ир кеше икәнлеген раслый. Чөнки… Чәч бөртеге иясе хакында күпне сөйли ала икән. Мәсәлән, наркотиклар куллану-кулланмавын, тәмәке тартамы-юкмы икәнлеген, хәтта чама белән аның ничә яшьләрдә булуын…Калифорния университеты лабораториясендә атаклы инглиз шагыйрьләре Джордж Байрон һәм Джон Китс чәчләрен тикшергәннәр. Джон Китс чәчендә морфийның шактый күп булуы ачыкланган. Шагыйрь наркоман булган дигән сүз түгел бу. Билгеле булганча, ул туберкулез белән авырган һәм авыртуны баса торган дару сыйфатында опий төнәтмәсе эчә торган булган.
Ә менә 1821 елның маенда дөнья белән бәхилләшкән Наполеон Бонапартның чәчендә мышьяк күп икән. Читкә кагылган императорны агулаганнар, дигән шик туган. Соңгы елларда үткәрелгән тикшеренүләр исә Наполеон организмындагы мышьяк микъдары императорны үлемгә җиткерерлек дәрәҗәдә түгел, дип раслый. Димәк, криминаль вариант үзеннән-үзе төшеп кала. Ә мышьяк каян килгән соң? Йокы бүлмәсенә ябыштырылган обойлардан, диләр алар. Яшел төстәге обой мышьяклы буяу белән буялган булган икән.
Кешенең чәчен яндырып көлен спектрометрик анализ аша уздырсаң, анда Менделеев таблицасындагы элементларның яртысы катнашуын күрәсең. Теге яки бу элементның күпме микъдарда булуына карап, кешенең саулыгы, нинди авыруларга бирешүе, нинди чиргә тарыганлыгы хакында төп-төгәл белешмә алырга мөмкин.
Соңгы елларда чәчтән алынган ДНК анализы ярдәмендә кешеләрнең туганлык мөнәсәбәтен ачыкларга, яки җинаять урынында табылган чәч аның кемнеке икәнен «сөйләргә» мөмкин.
Әйе, кылдан нечкә, нәп-нәзек чәч бөртеге үзенә әллә никадәр шаккатырлык мәгълүмат тупларга мөмкин икән!
фото: https://pixabay.com/
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
Хәзер укыйлар
-
Тапшырылмаган имтихан Без еш кына: «Күргәннәрдән китап язырлык, кино төшерерлек», – дибез. Беркемнең дә язмышы ал да гөл түгел. Тик кайберәүләр, аның кире якларын оста итеп яшерә,
-
Гомернең ике яры Бездә бүген – дебют! Гөлнур Сафиуллинаның дебюты! Ниһаять!.. Аның хикәяләр яза башлавын бик көткән идек без. Хәер, Гөлнурның журналист язмалары ук чын хикәя итеп кабул ителә: йә елмаеп, йә күз яшьләрен тыярга тырышып укыйсың... Ә геройлары үзенә охшаган: тыйнак, акыллы, сизгер күңелле, серле... Кечкенә генә бер сүзе, карашы, хәрәкәте белән дөньяларны үзгәртә, гап-гади тормышны ямьгә төрә белгән... Менә шулай! Хикәяләрендә – фәлсәфә, хисләр, сизгер хатын-кыз йөрәге, тагын әллә ниләр – кыскасы, өр-яңа халәт!
-
Карындашым – көндәшем Язын чәчәк аткан алмагачның чәчәкләре ап-ак, бик матур. Ләкин нигә соң алмаларының тәме бертөрле түгел? Берсе баллы, ә икенчесе, карар күзгә матур булса да, эчендә – корт.
-
Вәгъдә йөзеге Җамалия әби җырлый-җырлый җеп эрли. Тәрәздән кергән кояш нурлары аның ак яулыгына, кара бөрчекләр төшерелгән ситсы күлмәгенә төшә...
Соңгы комментарийлар
-
6 март 2021 - 22:29Без имениБИК шэп Фирзэр рэхмэт узенэ гомергэ мактана белмэдегезСалават: «Төнге дүрттә уятсаң да, җырлый ул»
-
6 март 2021 - 20:24Без имениУлгэч кеше кадере беленэ.Синең кабереңә, Камилем, беркайчан да эзне суытмам
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.