Бөтен кеше дә үстерми торган яшелчәләрне үстереп карыйбызмы?

Артишок
Җылы ярата торган күпьеллык үсемлек. Үзебезнең гап-гади «шайтан таягы»ның бер төре. Ризык буларак, яшь ботакларын һәм ачылып өлгермәгән чәчәк бөресен кулланалар. Вегетация чоры озын булганга, безнең якта артишокны яз башында уҗымга чәчеп, берьеллык культура итеп кенә үстерергә мөмкин. Сатуда төрле сортлары бар, безнең җирлек өчен тиз өлгерешле сортлары гына ярашлы.
Брокколи
Брокколи кәбестәсен кибетләрдә еш очратасың. Әмма ул күбесенчә туңдырылган килеш була. Аны бакчада үстерүнең бер кыенлыгы да юк. Суыкка да, кырауларга да чыдам. Чыдам гына түгел, ул хәтта суыкны ярата да.
Брокколины иртә язда турыдан-туры түтәлгә генә дә чәчәргә мөмкин. Тишелеп чыгып, бераз күтәрелгәнче, өстен каплап торасы була. Кояшның туры караганын яратмый, шуңа да аны башка яшелчәләр начар үсә торган күләгәрәк урынга утыртырга тырышыгыз.
Люффа
Икенче төрле – мунчала үләне. Люффаны, нигездә, ашар өчен түгел, ташкабакка охшаган җимешен мунчала итеп куллану өчен үстерәләр («остроребристая» һәм «цилиндрическая» сортлары). Люффа үзе дә кабак кебек үрелеп үсә, эре-эре яфраклы сабакларын икешәр метрга «чөяргә» мөмкин. Безнең якта аны март башында өйдә уҗымга чәчеп кенә үстерәләр. Ачык һавага исә кырау төшү куркынычы беткәннән соң гына чыгарып утырталар. Кояшлы, җилдән ышык урында әйбәт үсә. Кабак кебек җирдә ятып түгел, терәү белән үстергәнне ярата.
Топинамбур
Халык телендә икенче исеме – җир грушасы. Шикәр чиреннән һәм югары кан басымыннан интегүчеләр өчен аеруча файдалы. Туфракка да, дымга да бик талымсыз. Бүлбеләрдән дә, орлыктан да үстерәләр. Орлыктан үстергәндә, эре бүлбеләрен киләсе елга гына кулланып булачак.
Бәрәңге кебек үк, аны да 10-15 см тирәнлектә утырталар. Төбенә ике тапкыр өйгәнне сорый.
Спаржа
Латинча атамасы – аспарагус. Салкынга чыдам, талымсыз. Бер урында егерме ел үсә ала. Ризык буларак, иртә язда тамырдагы бөреләрдән үсә башлаган яшь тармакларын кулланалар. Утыртканнан соң, өченче елында гына уңыш бирә башлый.
Спаржаны орлыктан чәчеп тә, куакны бүлү юлы белән дә үстерергә була. Орлыклары озак тишелә, турыдан-туры түтәлгә генә чәчсәң, чүп үләннәре басып китә. Шуңа да аны язын тәрәзә төбендәге савытларга чәчсәң – яхшырак. Җәй башында инде араларын киң калдырып, яхшылап ашланган көпшәк туфракка тирән буразналар ясап, утыртып чыгалар. Үсемлек үсә барган саен, буразнаны туфрак белән күмдерәләр.
Фенхель
Икенче төрле аны дарулык укроп дип тә атыйлар. Тынычландыру, ашкайнату системасын көйләү үзлегенә ия. Аның орлыкларын төнәтеп, сабый балаларның эчләре авыртканда эчерәләр. Яфраклары белән дә, хуш исе белән дә укропка охшаш ул. Әмма аннан аермалы буларак, сабак төбендә суганга охшаш йомры «шар» үстерә. Ризык буларак, әнә шул «шар» кулланыла.
Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз
-
Кыска буйлы зур бәхет Бар яктан да килгән Миләүшәгә башка егет табылмады микән дип, шаккаттым, дөресен генә әйткәндә. Авылда өрлек кадәрле менә дигән ничә егет бар, ә аның артыннан кайсыдыр бер авылдан шушы кечкенә генә егет йөреп маташа.
-
Үләнче Рушания ханым Минсәгыйрованы үзе яшәгән Спас районының Болгар шәһәрендә генә түгел, инде бөтен республикада үләнче дип беләләр
-
Алсу тәрәзә Хикәя
-
Сабырлык чиге 2 Шулай итеп, Сәрия туташ никахлы ире кочагында бер төн генә ләззәтләнеп калган. Нәрсә генә булмасын, авылда «кияүгә чыккан» дигән хәбәр таралган бит...
-
Ике килен-килендәш Ярты ел очрашып йөргәч, өйләнештеләр Алия белән. Барыбыз да куандык, сөендек. Ләкин гаиләбездә яңа килен барлыкка килгәч, минем кадерем бетте...
-
7 февраль 2023 - 10:21Без имениБик зур рэхмэт сезгэ, эйбэтлэп анлаткансыз. Хэзер сезнен рецепт буенча камыр куям эле.Төче камыр рецепты
-
7 февраль 2023 - 06:25Без имениКарыйсы килэ башлады инде. Бу эсэрне укыганым бар иде.Бала бишеге тибрәнүендә – чиркәү чаңы
-
3 февраль 2023 - 09:19Без имениРушания ханымның сәләтенә, булдыклы, уңган булган ханым булганына шаккатып, исем китеп укыдым.Була бит шундый бар яктан да килгән кешеләр, сөбханАллаһ, күз тимәсен 🤲🤲🤲Сәламәтлек, озын гомер телим аңа!Үләнче
-
4 февраль 2023 - 13:37Без имениГомер ничек яшэлсэ дэ утэ.Ярый анлаган ирен,э анламаганнар анламый ул.Яшэгэн саен чарасыз тузеп яшэгэн хатынкыз азмы доньяда.Сабыр тобе Сары алтын дисэлэр дэ сэлэмэтлек бик кирэк нэрсэ.Аллакаебыз яшьлектэ хэр балага тэуфикь, сабырлык хэм уз башына акыл бирсен.Сэлэмэтлектэ булып яшикСабырлык чиге 5
-
3 февраль 2023 - 09:42Без имениИе ие, бау белэн бэйлэп сойрэп яткыралар ди. Шул йоремсэк ирлэрне яклап утырмагыз инде«Йөремсәк» хатын
-
Ханбикәләребез Кем ул ханбикә? Дөресен әйтик, бәгъзеләребез аны көнгә биш-алты күлмәк алыштыручы көяз хатын, ефәк тотканнан да кулы кабаручы назлы җан итеп күз алдына китерә. Әлбәттә инде, иркә, тәкәббер вә кыланчык..
-
Кадерле Мәрьям апа Шундый язмышлы кешеләр була, күзгә-башка әллә ни чалынмыйча, тыйнак, гади генә яшиләр дә тыныч кына китеп тә баралар.
-
Сугыш өзгән хыял Сәхнәдә В. Асафьевның «Бахчасарай фонтаны» балеты бара. Уланованың Мариясе шулкадәр табигый, чын, ышандырырлык итеп үлә – ирексездән күзләргә яшь тула.
-
Шәфкать иясе Шәфика Сәнгать күгендә кыска гына вакыт балкып янган Шәфика Котдусованы атылган йолдызга тиңлиләр.